İlgili Mevzuat
9271
TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPOCULUK KANUNU
Kanun Numarası : 5300
Kabul Tarihi : 10/2/2005
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih: 17/2/2005 Sayı : 25730
Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 44
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam ve Tanımlar
Amaç
Madde 1- Bu Kanunun amacı; tarım ürünleri ticaretini kolaylaştırmak, depolanması için yaygın bir sistem oluşturmak, ürün sahiplerinin mallarının emniyetini sağlamak ve kalitesini korumak, ürünlerin sınıf ve derecelerinin yetkili sınıflandırıcılar tarafından saptanmasını sağlamak, tarım ürünleri lisanslı depo işleticilerinin kişiler arasında ayrım yapmaksızın tarım ürünlerini kabul etmelerini temin etmek, ürünlerin mülkiyetini temsil eden ve finansmanını, satışını ve teslimini sağlayan ürün senedi çıkartmak ve standartları belirlenmiş tarım ürünlerinin ticaretini geliştirmek üzere, tarım ürünleri lisanslı depoculuk sisteminin kuruluş, işleyiş ve denetimine ilişkin usûl ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2- Bu Kanun; tarım ürünlerinin standartları belirlenerek emniyetli ve sağlıklı koşullarda depolanması ile ürün senetleri vasıtasıyla ticaretinin kolaylaştırılması amaçlarıyla, lisanslı depo işletmelerinin ve yetkili sınıflandırıcıların kuruluş, işleyiş ve denetimine ilişkin usûl ve esaslar ile lisanslı depoculuk sistemine dair diğer hususları kapsamaktadır.
Tanımlar
Madde 3- Bu Kanunda geçen;
a) Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
b) İlgili bakanlık: Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlığı,
c) Fon: Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonunu,
d) Tarım ürünleri: Depolanmaya uygun nitelikteki hububat, bakliyat, pamuk, tütün, fındık, yağlı tohumlar, bitkisel yağlar, şeker gibi standardize edilebilen temel ve işlenmiş tarım ürünlerini,
e) Lisanslı depo: Bu Kanun kapsamında tarım ürünlerinin sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticarî amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesisleri,
f) Lisanslı depo işletmesi veya lisanslı depo işleticisi: Tarım ürünlerinin depolanmasıyla iştigal eden ve bu Kanun kapsamında geçerli bir lisans belgesine sahip anonim şirketi,
g) Lisanslı depo teminatı: Bakanlık tarafından kabul edilen nakit, banka teminat mektubu, Devlet tahvili, hisse senedi, gayrimenkul rehni, sigorta teminatı ve nakde çevrilebilir diğer güvenceleri,
9272
h) Lisans: Bakanlıkça verilen faaliyet iznini gösterir belgeyi,
ı) Ürün senedi: Ürünlerin mülkiyetini temsil ve rehnini temin eden, lisanslı depo işleticisince nama veya emre düzenlenmiş, teminat olarak verilebilen, ciro edilebilen veya edilemeyen ve bu Kanunda öngörülmeyen durumlarda Türk Ticaret Kanununda düzenlenen makbuz senedi hükümlerine tâbi olan kıymetli evrakı,
j) Depolama hizmetleri: Lisanslı depoya kabul edilen ürünlerin tartılması, boşaltılması, yüklenmesi, taşınması, nakliyesi, depolamaya ve şartlara uygun hale getirilmesi ve depolanması, ürün ambalajlarının onarılması, ürünün depodan çıkarılması gibi hizmetleri,
k) Mudî: Depolama hizmetleri için ürününü lisanslı depoya teslim eden veya lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senedini mevzuata uygun olarak elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişiyi,
l) Yetkili sınıflandırıcı: Bu Kanun kapsamında lisans almış olan ve tarım ürünlerini analiz eden, ürünün nitelik ve özelliklerini belirleyen, standartlara uygun olarak sınıflandıran ve bu durumu belgelendiren laboratuvarları işleten gerçek ve tüzel kişileri,
m) Borsa: Aralarındaki sözleşme çerçevesinde lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senetlerinin kota ettirildiği, alım satımının yapıldığı ve hareketlerinin kontrol ve takip edildiği ürün ihtisas borsasını veya Bakanlıktan ürün senedi alım satımı konusunda izin alan ticaret borsasını, İfade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş, Teminat, Sigorta ve Lisanslı Depo İşleticisi Olması Yasaklananlar
Kuruluş
Madde 4- Tarım ürünleri lisanslı depo işletmeleri, ekonomik ihtiyaç ve etkinlik şartları göz önünde bulundurularak Bakanlıkça verilecek izinle anonim şirket şeklinde kurulur. Şirketin kuruluşunda, birtrilyon liradan az olmamak üzere depolama kapasitesine göre Bakanlıkça belirlenen tutarda ödenmiş sermayeye sahip olunması ile ilgili yönetmelikte gösterilen belgelerin ibraz edilmesi koşulları da aranır. Bu şirketlerin anasözleşmeleri ve kuruluş işlemleri, bu Kanuna ve ilgili diğer mevzuata uygun şekilde yapılmak zorundadır. Bakanlık, bu tür şirketlerin anasözleşmelerini matbu olarak da düzenleyebilir.
Şirketin pay senetleri nama yazılı olarak düzenlenir. Şirket anasözleşmesinin, ortaklarının ve ortaklık paylarının değişikliği Bakanlık iznine tâbidir.
Kuruluş izni alan şirkete ancak bu Kanunun öngördüğü şartları taşıdığının tespiti halinde faaliyet izni verilir. Şirket faaliyet izni almadan ürün kabul edemez, ürün senedi düzenleyemez.
Bu şekilde faaliyette bulunacak şirketlerin unvanlarında “Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk” ibaresinin bulunması zorunludur.
Tarım ürünleri lisanslı depo işletmesinin şube açması ve lisans kapsamını değiştirmesi de Bakanlığın iznine tâbidir.
Lisanslı depo teminatı
Madde 5- Bu Kanuna göre lisanslı depo işletmek üzere lisans almak için müracaat edenler, depo kapasitesinin ürün rayiç bedelinin %15’inden az olmamak üzere Bakanlıkça belirlenen tutarda lisanslı depo teminatı vermek zorundadır. Toplam teminat tutarı içerisinde gayrimenkul rehni oranı, yönetmelikle düzenlenir.
9273
Bakanlık, lisanslı depo teminat tutarlarını tamamlatmaya yetkilidir.
Sigorta
Madde 6- Lisanslı depo işleticileri, lisans koşulu olarak işletme tesisleri ve lisanslı depoculuk faaliyeti kapsamında depoladığı ürünler için yönetmelikte belirlenen rizikolara karşı sigorta yaptırmak zorundadır. Depolanan ürün için düzenlenen sigorta poliçesinde, poliçe lehdarı, hasarın meydana geldiği tarihteki mudîdir.
Lisanslı bir depoda sigorta kapsamına giren bir hasar meydana gelmesi durumunda, lisanslı depo işleticisi bu durumu ve muhtemel zarar miktarını derhal Bakanlığa ve ilgili sigorta şirketine bildirir. Zarar hesabında, ilgili ürünün hasar gördüğü tarihte borsada oluşan ortalama fiyat; borsa ortalama fiyatı tespit edilemiyorsa Bakanlıkça ilgili ürün için belirlenen yurt içi ve/veya yurt dışı referans borsa veya borsalarda oluşan ortalama fiyat esas alınır.
Lisanslı depo işleticisi hukuken geçerli bir mazereti olmadıkça hasarın tespitini takiben en geç beş iş gününde istenen tüm belgeleri ilgili sigorta şirketine iletmek, sigorta şirketi de belgelerin ulaşmasını takiben en geç on iş gününde mudîye ödemek zorundadır.
Bu Kanun kapsamında öngörülen sigorta sözleşmelerinin feshedilmesi sonucunu doğuracak bir nedenin ortaya çıkması durumunda, ilgili sigorta şirketi bunu derhal Bakanlığa ve lisanslı depo işletmesine bildirmekle yükümlüdür. Sigorta sözleşmesinin feshi, ancak söz konusu bildirimin Bakanlığa ulaştığı tarihten itibaren otuz günlük sürenin dolmasından sonra hüküm ifade eder.
Hazine Müsteşarlığı, bu Kanun kapsamında sigorta yapacak sigorta şirketlerinde aranılacak nitelikleri ve bu niteliklere uyan sigorta şirketlerini her yıl nisan ayında belirler ve Bakanlığa bildirir.
Lisanslı depo işleticisi olması yasaklananlar
Madde 7- (Değişik birinci fıkra: 23/1/2008 – 5728/563 md.) Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı beş yıl veya daha fazla süreyle ya da devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, kaçakçılık veya vergi kaçakçılığı suçlarından hapis cezasına mahkûm olanlar lisanslı depo işletemezler, bunlara ortak olamazlar, yönetici ve denetçi görevlerinde bulunamazlar.
Yukarıdaki fıkra kapsamında hüküm giymemekle birlikte kendi isteği ve iradesi dışında depoculuk lisansı iptal edilenler de üç yıl süreyle lisanslı depo işletemezler, bunlara ortak olamazlar, yönetici ve denetçi görevlerinde bulunamazlar.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Lisans, Lisans Bedelleri ve Diğer Ücretler
Depoculuk lisansı
Madde 8- Lisanslı depoculuk faaliyetinde bulunmak için Bakanlıktan depoculuk lisansı alınması zorunludur.
Bakanlıktan lisans alınmadan lisanslı depoculuk faaliyetinde bulunulamaz, lisanslı depo veya lisanslı depo işletmesi izlenimini verecek hiçbir isim, unvan, işaret ve benzerleri kullanılamaz.
9274
Bir lisanslı depo işletmesinde iki ya da daha fazla çeşit ürünün depolanması için bir lisans düzenlenebilir. Lisansta hangi ürünlerin depolanabileceği ve bunların azamî kapasiteleri gösterilir.
Bu lisans, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilân edilir.
Depoculuk lisansı devredilemez ve lisanslı depo işletmesinin tüm şubeleri aynı lisans kapsamında çalışır.
Lisanslı depo işletmesi aynı zamanda yetkili sınıflandırıcılık faaliyetinde de bulunmak isterse, yetkili sınıflandırıcı lisansı depoculuk lisansından ayrı olarak düzenlenir.
Şirket unvanının ve depolama kapasitesinin değiştiği hallerde lisans değişikliği yapılması zorunludur.
Lisansın değiştirilmesi ve yenilenmesi de lisans alınmasıyla aynı esas ve usûle tâbidir.
Depo işleticisine, faaliyet iznini gösterir lisans verilirken aranılacak belge ve bilgiler yönetmelikte gösterilir.
Lisans talebinin reddi
Madde 9- Bakanlık tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda; işletmenin ve deponun, ürünlerin depolanmasına uygun olmadığı veya gerekli şartları taşımadığı, şirket ortaklarının, yönetici ve denetçilerinin 7 nci maddede yer alan şartl ara uymadığı veya güven ve ticarî itibarı sarsıcı ya da lisans verilmesine engel geçerli bir sebebin varlığının tespiti hâllerinde depoculuk lisansı verilmesi veya lisansta değişiklik yapılması talepleri reddedilir.
Lisansın geri verilmesi
Madde 10- Lisansın Bakanlıkça askıya alınması, iptal edilmesi veya lisans süresinin dolması durumunda lisans, Bakanlığa geri verilir. Askı süresi içinde iptal edilmeyen lisans, depo işleticisine iade edilir. Bakanlığın askıya alma, geri verme veya iptale ilişkin işlemleriyle ilgili kararları Türkiye Ticaret Sicili Gazetesinde ilân ettirilir.
Lisans belgesinin zayi olması
Madde 11- Lisans belgesi zayi olan lisanslı depo işleticisi gerekçeleriyle birlikte Bakanlığa başvurur. Bu durumda Bakanlık, lisanslı depo işleticisine verilmek üzere yeni bir lisans belgesi tanzim eder.
Yetkili sınıflandırıcı lisansı
Madde 12- Lisanslı depoya tevdi edilen tarım ürünleri, bu Kanun kapsamında geçerli lisansa sahip yetkili sınıflandırıcılar tarafından analiz edilir ve sınıflandırılır.
Bu Kanun kapsamında lisanslı bir depo işletmesinde veya yetkili sınıflandırıcıda çalışacak personelin, tarım ürünlerinin analizi, numune alınması, sınıflandırılması ve uzmanlık isteyen diğer işleri için Bakanlıkça lisans alma şartı getirilebilir.
Bu madde uyarınca verilen lisanslar, mevzuata aykırı olarak kullanıldıklarının tespiti hâlinde yönetmelikte belirlenen esas ve usûllere göre Bakanlıkça askıya alınabilir veya iptal edilebilir.
Yetkili sınıflandırıcıların lisans almasına, işleyişine ve denetimine ilişkin usûl ve esaslar ile buralarda çalıştırılacak personelin haiz olacağı şartlar yönetmelikle düzenlenir.
Lisansın geçerlilik süresi ve uzatılması
Madde 13- Bu Kanun uyarınca verilen lisanslar iki yıllık süre için geçerlidir. Süre bitiminde ilgili mevzuatta ve lisansta belirtilen kurallara uygun olarak aynı süre ile Bakanlıkça lisansların geçerlilik süresi uzatılır.
9275
Lisans bedelleri ve diğer ücretler
Madde 14- Bu Kanun kapsamında verilen, süresi uzatılan, değiştirilen veya yeniden verilen her türlü lisansa ilişkin bedeller, Bakanlıkça genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere peşin olarak tahsil edilir.
Lisans bedelleri her yıl 1 ocak tarihinden geçerli olmak üzere Bakanlıkça belirlenir. Lisans bedelleri belirlenirken depolama kapasitesi dikkate alınır.
Bakanlık, bu Kanun kapsamında yapacağı veya yaptıracağı denetimler ile verilen hizmetlere ilişkin ücret ve masrafların tamamının veya bir kısmının ilgililerce karşılanmasını talep edebilir. Bu durumda ilgililer ücret ve masrafları en geç on iş günü içinde öder.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ürün Senetleri
Ürün senedinin düzenlenmesi
Madde 15- Bir ürünün lisanslı depo işletmesine teslim ve kabul edilmesi halinde, söz konusu ürün için ürün senedi düzenlenir. Teslimat sırasında ürün senedi dışında düzenlenen tartım makbuzu ve delil niteliğini haiz benzer belgeler de ürünün mülkiyetinin ispatında kullanılabilir. Ürün senedi veya delil niteliğini haiz diğer belgeler; ürünün aynı miktar, cins, sınıf ve kalitede mudîye geri verilmesini garanti eder ve bu teslim satış değil vedia anlamındadır.
(Mülga ikinci fıkra: 6/12/2012-6362/144 md.)
Ürün senedinin içeriği, şekli ve muhafazasına ilişkin hususlar yönetmelikte düzenlenir. Basılı ürün senetleri hükmünde olmak üzere elektronik ortamda da ürün senetleri oluşturulabilir. Elektronik ürün senetlerinin düzenlenmesine, muhafazasına, güvenliğine, bu hizmetleri yürütecek kuruluşların lisans almalarına, faaliyetlerine, denetimlerine ve diğer hususlara ilişkin usûl ve esaslar, ilgili mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla yönetmelikle düzenlenir.
Ürün senetlerini imzalamaya yetkili kişi
Madde 16- Lisanslı depo işleticileri, ürün senetlerini imzalamaya yetkili kişi ya da kişilerin isimleri ile orijinal imzalarını ticaret sicilinde tescil ve ilân ettirir. İmzaya yetkili kişilerde herhangi bir değişiklik olduğu takdirde de aynı usûl izlenir. Ürün senedinin mevzuata uygun olarak düzenlenmesinden lisanslı depo işleticisi sorumludur.
Ürün senetlerinin kaybolması, zarar görmesi ve haczi
Madde 17- Bu Kanun kapsamında düzenlenmiş ve iptal edilmemiş ürün senedinin temsil ettiği tarım ürününün tümü veya bir bölümü için başka bir ürün senedi düzenlenemez.
Ürün senedinin kaybolması veya zarar görmesi halinde ürün senedi sahibi, mülkiyetin tespiti için Türk Ticaret
Kanununun makbuz senedinin kaybolmasına ilişkin hükümleri çerçevesinde bir karar almak üzere mahkemeye başvurur.
Mahkeme kararına istinaden lisanslı depo işleticisi yeni bir ürün senedi düzenler.
Bu Kanun çerçevesinde ürün senedine bağlanmış tarım ürünlerinin haczi, ancak ürün senedinin haczi suretiyle yapılır.
9276
BEŞİNCİ BÖLÜM
Lisanslı Depo İşleticisinin Hak ve Yükümlülükleri, Ürünün Teslimi,
Borsa ile Sözleşme Yükümlülüğü, Kayıt ve Defterler ile Ücret Tarifesi
Lisanslı depo işleticisinin hak ve yükümlülükleri
Madde 18- Lisanslı depo işleticisinin hakları şunlardır:
a) Depolama hizmetleri karşılığında Bakanlıkça onaylı ücret tarifesi çerçevesinde ücret talep etmek.
b) Ücreti ödenmemişse depolanmış ürün üzerinde hapis hakkını kullanmak.
c) Kanunda belirtilen durumlarda ürünlerin depolamasını reddetmek.
d) Bu Kanun ve ilgili yönetmeliklerde öngörülen diğer hakları kullanmak. Lisanslı depo işleticisinin yükümlülükleri şunlardır:
a) Lisans şartlarının korunması ve sürdürülmesi için gerekli tedbirleri almak ve bu şartların kaybolması hâlinde durumu derhal Bakanlığa bildirmek.
b) Lisanslı depoya ürünlerin kabulünde, diğer ürünlerle karıştırılarak veya ayrı depolanmasında, şartlara uygun hale getirilmesinde, nakliyesinde, tesliminde ve diğer hizmetlerinde itinalı davranmak, aynı koşullarda kişiler arasında ayrım yapmamak ve ürünün korunmasında gerekli her türlü tedbiri almak.
c) İlgili mevzuatta aksine bir hüküm olmadıkça teslim alınan ürün karşılığında ürün senedini ve diğer belgeleri düzenlemek.
d) Mudînin talebi üzerine ürünü teslim ve ürün senedini iptal etmek.
e) Borsaya ürün senetleriyle ilgili bilgi akışını düzenli olarak sağlamak, borsanın talebi hâlinde inceleme ve kontrolüne izin vermek, gerektiğinde kendi kayıtlarını borsa kayıtlarıyla teyit etmek.
f) Ücret tarifesine uygun davranmak ve mudîler arasında ayrım yapmamak.
g) Kanunlarda ve yönetmeliklerde öngörülen kayıt ve defterleri tutmak.
h) Doğrudan Bakanlıkça veya denetim sırasında istenecek bilgi, belge ve raporları vermek, Bakanlıkça bu Kanun çerçevesinde verilen diğer görevleri ve talimatları yerine getirmek.
ı) Bu Kanun ve ilgili yönetmeliklerde öngörülen diğer hükümlere uymak.
Lisanslı depo ücret tarifesi
Madde 19- Lisanslı depo işleticisi, lisanslı depoya kabul edilen ürünlerin depolanması hizmetlerine ilişkin olarak önceden belirlenmiş ve bilinen lisanslı depo ücret tarifesi çerçevesinde ücret talep edebilir. Ücret tarifesinde depolama hizmetinin kapsamında hangi hizmetlerin yer aldığı ve bunların ücretleri açıkça belirtilir.
Ücret tarifesi ve tarifedeki değişiklikler, lisans şartı olarak Bakanlıkça onaylandıktan sonra ve Türkiye Ticaret Sicili
Gazetesinde yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer.
Ürünlerin karıştırılması, prim ve indirim tarifesi
Madde 20- Lisanslı depo işleticisi; tarım ürünlerini, aynı bitki türü, ürünün sınıf ve derecesinden diğer tarım ürünleri ile karıştırabilir. Bu durumda ürünün mudîye tesliminde ortaya çıkabilecek küçük kalite farklılıkları prim ve indirim tarifesine göre tazmin edilir. Prim ve indirim tarifesi ve bu tarifede yapılacak değişiklikler lisanslı depo işletmesince hazırlanır ve borsanın görüşü alınarak Bakanlıkça onaylanır.
9277
Teslim yükümlülüğü, yeri, zamanı ve hapis hakkı
Madde 21- Lisanslı depo işleticisi, mudînin talebi üzerine, hukuken geçerli bir mazereti olmadıkça gecikmeksizin ürünü teslim eder. Ürünün tesliminde bu ürüne ait ürün senedini geri alır ve iptal eder. Mudî kısmî teslimat talebinde bulunursa, mevcut ürün senedi iptal edilerek teslim edilmeyen kısım için yeni bir ürün senedi düzenlenir. Ancak lisanslı depo işleticisi, lisanslı deposundaki tarım ürünleri üzerinde, bu ürünleri kabul etme, depolama ve teslim de dahil olmak üzere gerçekleştirdiği hizmetlerden doğan alacakları karşılığında hapis hakkına sahiptir. Ürünler, depolandıkları lisanslı depolardan teslim edilir. Ancak, ürününün teslim edilenden başka bir lisanslı depodan teslim alınmasına yönelik mudî talepleri, yönetmelikte belirtilen usûl ve esaslar çerçevesinde karşılanabilir.
Ürün depodan geri alınmamışsa, ilgili yönetmelikte gösterilen azamî depolama süresi dolmadan en az otuz gün öncesinden lisanslı depo işleticisi mudîye mudînin eline geçecek şekilde yazılı olarak haber verir. Bu süre sonunda da geri alınmayan ürünün bir kısmı veya tamamı, ürünün niteliğine ve piyasa koşullarına uygun olarak lisanslı depo işleticisince satılabilir. Bu durumda lisanslı depo işletmesi ücretler ve masrafları düşerek geri kalan tutarı yedi iş günü içerisinde ilgiliye öder.
Borsa ile sözleşme yükümlülüğü
Madde 22- Ürün senetlerinin güven içinde ticaretinin ve takibinin yapılabilmesini teminen lisanslı depo işletmesi ile borsa arasında sözleşme yapılır. Sözleşmede; ürün senetlerinin borsaya kota ettirilmesi, hareketlerinin kontrol ve takibi, teyidi, iptali, bilgi akışının düzenli olarak sağlanması, lisanslı depodaki ürünlerin gerektiğinde borsaca incelenmesi ve kontrolü ile aralarındaki bilgi iletişim sistemi ve diğer hususlar düzenlenir.
Sözleşme ve sözleşmede yapılacak değişiklikler ancak Bakanlık onayından sonra geçerli olur.
Kayıtlar ve defterler
Madde 23- Her lisanslı depo işleticisi, tam ve doğru olarak lisanslı depoya giren ve çıkan tüm ürünlerin kayıtlarını, ürün senetlerine ilişkin noterden tasdikli bir ürün senedi defterini ve kanunen tutmakla yükümlü olduğu diğer defterleri tutmak zorundadır.
Bakanlık, lisanslı depo işletmelerini iş yılı bitimini takiben üç ay içinde bağımsız denetimden geçmiş malî tablolarını sunmakla yükümlü kılabilir.
Elektronik ortamda tutulanlar da dahil defterler, sigorta poliçeleri, iptal edilen ürün senetleri, depolama kayıtları ve diğer tüm kayıt ve belgeler lisanslı depo işleticisi tarafından on yıl müddetle saklanır.
ALTINCI BÖLÜM
Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu ve Zarar Görenlerin Müracaat Hakkı
Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu
Madde 24- Lisanslı depo işleticisinin, bu Kanunda ve mudîler ile yapacağı sözleşmede öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı ortaya çıkan zararların tazmin edilebilmesi amacıyla, tüzel kişiliği haiz Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu kurulur.
9278
Fon yönetimi; lisanslı depoculukla ilgili birimden Bakanlığı temsilen iki, lisanslı depoları, borsaları ve üreticileri temsilen birer olmak üzere toplam beş kişiden oluşur. Aynı sayıda da yedek üye belirlenir. Borsaların temsilcisi, bunların yönetim kurulu üyeleri arasından Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından, lisanslı depo temsilcisi kendi aralarından oy çokluğu ile, üreticileri temsilen bir üye ise Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından atanır. Yönetim kurulu üyelik süresi iki yıldır. Üyeler yeniden seçilebilirler.
Fonun gelirleri şunlardır:
a) Lisanslı depo işletmesinin, her yıl lisanslı depoculuk hizmetleri karşılığında o takvim yılı tahsil ettiği ücretlerin binde beşi.
b) Borsalarda işlem gören ürün senedi alım satımından tahsil edilecek borsa tescil ücretlerinin yüzde onu.
c) Borsalarda işlem gören ürün senedi alım satım bedelinin binde yarımı.
d) Tahsilat ve faiz gelirleri.
e) Bağış, yardım ve diğer gelirler.
Fonun giderleri şunlardır:
a) Mudîlerin zararlarına ilişkin ödemeler.
b) Bu Kanunun uygulanması ve lisanslı depoculuğun geliştirilmesi için ihtiyaç duyulan faaliyet, eğitim ve denetime ilişkin giderler.
c) Bu Kanunda verilen görevleri yerine getirebilmek ve bunlarla sınırlı kalmak kaydıyla ihtiyaç duyulan Fon carî ve yönetim giderleri.
Fon yönetim kurulu üyelerine aylık brüt asgarî ücret tutarı kadar aylık ücret ödenir.
Fonun kuruluşunu takiben içinde bulunulan veya takip eden malî yılın genel bütçesinden bir defaya mahsus olmak üzere, Fon bütçesine ikitrilyon lira tutarında ödenek aktarılır. Fon yönetimi, Fon kaynaklarının yeterliliği konusunda yapacağı değerlendirme sonucuna göre gerekçeleriyle birlikte Fon gelirlerinin oranlarının değiştirilmesi için yapılan başvurulara göre Cumhurbaşkanı (a), (b) ve (c) bentlerinde gösterilen Fon gelirleri oranlarını sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmaya yetkilidir. (1) Bu Kanun kapsamında alınacak teminatlar, Fon adına ve lehine düzenlenir. Bu teminatların muhafazası, Kanunda öngörüldüğü şekilde nakde çevrilmesi ve zarar görene ödenmesi, yasal takibinin yapılması, ilgililer hakkında dava açılması, tahsili, yeterliliği, depoculuk lisansının iptali durumunda lisanslı depo işletmesinin yerine getirmesi gereken bir tazmin ve ya yükümlülüğünün bulunmadığının tespiti sonrası teminatın iadesi ve bunların Bakanlığa bildirilmesi, teminatla ilgili diğer hususlar ve tasarruflar Fon yönetimince yerine getirilir. Fonun gelirleri genel bütçeye veya diğer fonlara aktarılamaz, amacı dışında kullanılamaz. Fonun çalışma usûl ve esasları ile Fonla ilgili diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.
Zarar görenlerin müracaat hakkı
Madde 25- Zarar, sigorta kapsamında ödenemezse ve lisanslı depo işleticisinin bu Kanunda öngörülen yükümlülüklerinin herhangi bir nedenle yerine getirilmemesinden dolayı ortaya çıkmışsa; aşağıda gösterilen usûle göre gerekli müracaatlar yapılır ve zarar tazmin edilir:
–––––––––––––––––––––
(1) 2/7/2018 tarihli ve 700 sayılı KHK’nin 161 inci maddesiyle, bu fıkrada yer alan “Bakanlığa başvurabilir. Bakanlık, bu başvuruyu uygun görürse Bakanlar Kuruluna oranların değiştirilmesi teklifinde bulunur. Bakanlar Kurulu” ibaresi “yapılan başvurulara göre Cumhurbaşkanı” şeklinde değiştirilmiştir.
9279
a) Zarar görenler, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla ya da lisanslı depo işleticisiyle mudî tarafından imzalı durumu gösterir bir tutanakla, zararın tazmini için lisanslı depo işletmesine başvurur.
b) Başvurunun tebliğinden itibaren yedi iş günü içinde zararın tazmin edilmemesi ya da sulh yoluyla çözülmemesi halinde, durum belgeleriyle birlikte zarar gören tarafından Bakanlığa ve borsaya intikal ettirilir.
c) Borsa, kendisine başvuruyu takiben en geç yedi iş gününde bir ön inceleme ile tarafların sulh imkânını araştırır ve sonucundan Bakanlığı haberdar eder.
d) Sulh mümkün olmamışsa veya gerekli görülmesi durumunda Bakanlık, görevlendirdiği denetim elemanları ile Bakanlığın talebi üzerine borsaca görevlendirilen en az iki bilirkişiden oluşan heyete gerekli incelemeyi yaptırır. Heyet, Bakanlık denetim elemanlarının koordinasyonunda çalışmalarını en geç yirmi gün içinde tamamlayarak rapora bağlar. Gerekçeli talep üzerine bu süre, Bakanlıkça on gün daha uzatılabilir. Bakanlık denetim elemanları, ayrıca ilgililerin cezaî sorumluluğuna ilişkin tespit ve incelemeleri de yürütür.
e) Raporda, lisanslı depo işletmesi tarafından ödenmesi gereken bir zarar veya yükümlülük tespiti yapılmışsa, Bakanlıkça işletmeye gerekli tebligat yapılır ve tebligat tarihinden itibaren yedi iş gününde zararın ilgiliye ödenmesi ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi istenir.
f) Belirtilen yükümlülüğün yerine getirilmediğinin anlaşılması üzerine, durum belgeleriyle birlikte Fona intikal ettirilir. Fon, gecikmeksizin lisanslı depo işletmesinin nakit teminatını çözerek mudîye öder. Bu teminat, zararın tazminine yetmediği takdirde, kalan kısım Fondan ödenir. Fondan yapılan ödeme, lisanslı depo işletmesince Fon tarafından belirlenen sürede yatırılmazsa, teminat olarak verilen ipotekler Fon tarafından nakde çevrilerek Fona gelir kaydedilir. Fon, işlemlerin sonucunu ve teminatın durumunu Bakanlığa bildirir.
g) Lisanslı depo işleticisi veya mudî, yapılan işleme karşı borsaya başvurarak sorunun hakem heyeti tarafından karara bağlanmasını talep edebilir. Bu durumda borsa öncelikle yine tarafların sulh imkânını araştırır, sulh mümkün olmazsa konuyu incelemesi için hakem heyetini görevlendirir.
h) Hakem heyeti, görevlendirilmesinden sonra azamî üç ay içinde incelemesini bitirerek kararını Bakanlığa bildirir.
Hakem heyetinin nihaî kararı Fon yönetimince yerine getirilir.
Fon, ödediği tutarın ilgililerden tahsili için dava açma da dahil olmak üzere yasal takibat yapar.
Tarafların yargıya müracaat hakları saklıdır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Bakanlığın Görev ve Yetkileri,İdarî Tedbirler ve Denetim
Bakanlığın görev ve yetkileri
Madde 26- Bakanlık;
a) Bu Kanun çerçevesinde lisanslı depoculuk, yetkili sınıflandırıcılık ve diğer hususlarda faaliyet gösterecek ilgililere lisans vermeye, mevzuatın öngördüğü durumlarda bu lisansları askıya almaya veya iptal etmeye, lisans sahiplerinin görev ve sorumluluklarını belirlemeye, bunları sınıflandırmaya, tüm işlem ve hesaplarını, varlıklarını denetlemeye veya denetletmeye,
9280
b) Bu Kanuna aykırılık durumunda; mudîlerin çıkarlarının korunması, işlem ve faaliyetlerin güven ve istikrar içinde sürdürülebilmesini teminen gerekli her türlü idarî tedbirleri almaya ve tasarruflarda bulunmaya,
c) Bu Kanunun uygulanması ve lisanslı depoculuğun geliştirilmesi için ihtiyaç duyulan komisyonlar ve çalışma grupları oluşturmaya,
d) Bu Kanun kapsamında öngörülen diğer iş ve işlemleri yerine getirmeye,
Görevli ve yetkilidir.
Bakanlığın idarî tedbir ve tasarrufları
Madde 27- Bakanlık, lisanslı depo işleticisinin;
a) Bakanlığın uyarı ve idarî tedbirlerine rağmen verilen sürede, başta lisans koşulları olmak üzere bu Kanuna ve ilgili yönetmeliklere aykırı ya da eksik hususları gidermemesi,
b) İflas etmesi, tasfiye kararı alması veya tasfiye sürecine girmesi,
c) Lisanslı depoculuk faaliyetini durdurması, lisansının askıya alınmasını ya da iptalini talep etmesi,
d) Yapılan denetimler sonucunda lisanslı depo işletme yeterliliğini kaybettiğinin veya Kanun gereğince cezaî sorumluluğunu gerektiren hususların saptanması,
e) Lisanslı depoya teslim edilmeyen ürün için veya teslim edilen ürün miktarının üzerinde veya altında ürün senedi düzenlemesi, ürün senedini iptal etmeden bu senedin temsil ettiği ürünün depodan çıkışına izin vermesi veya mudînin izni olmaksızın söz konusu ürünü depodan çıkarma, satma, rehnetme gibi tasarruflarda bulunması ve bunu stok kayıtlarında göstermemesi,
f) Menfaat temin etmek üzere ürün senedinin temsil ettiği miktar ve kalitenin altında ürün teslim etmesi, teslim alınan ürünün kalite özelliklerini ve standardını ürün senedinde farklı göstermesi,
g) Mudînin talebine rağmen ürünü teslim etmemesi,
h) Sağlığı olumsuz etkileyecek düzeyde tarımsal ilaçlar ile kir ve benzeri maddelere maruz kalmış tarım ürünlerini bilerek depoya kabul etmesi ve bunları depodaki diğer ürünlerle karıştırması,
ı) Kanun veya ilgili yönetmelik hükümlerine aykırı davranması, Durumlarında; mudîlerin çıkarlarının korunmasını, lisanslı depoculuk, sınıflandırma ve bu Kanunda öngörülen diğer işlem ve faaliyetlerin güven ve istikrar içinde sürdürülebilmesini teminen fiilin önem ve mahiyetine göre ilgililere uyarıda bulunmaya, talimat vermeye, faaliyetlerinin bir veya birkaçını geçici olarak durdurmaya, lisansı askıya almaya, lisansı iptal etmeye, işin mahiyet ve aciliyetini gözeterek işletmenin mevcut yönetimini feshe ve yerine en fazla bir yıla kadar görev yapmak üzere geçici yönetim kurulu atamaya ya da yetkili mahkemeye başvurarak kayyım atanması talebinde bulunmaya, işletmenin ve ortaklarının mal varlıklarına, hak ve alacaklarına tedbir veya el konulması, tasarruf yetkisinin kısmen veya tamamen kaldırılması, zapt edilmesi, bunların bir tevdi mahalline yatırılması için yetkili sulh ceza mahkemesine başvurmaya, tasfiye etmeye ve diğer her türlü idarî tedbir ve tasarruflarda bulunmaya yetkilidir. Bakanlık, yaptığı bir tespit veya denetim sonucunda mevzuata aykırılığı belirlemesi durumunda fiilin önem ve mahiyetine göre yukarıdaki tedbir ve tasarruflardan bir veya birkaçını uygulamaya koyabilir ve yasal takip gerektiren durumları derhal ilgili mercilere bildirir.
9281
Uyarı veya talimat verilmesi durumlarında verilen süre içinde gerekli önlemleri almayan ya da eksiklikleri gidermeyen işletmelerin faaliyetlerinin bir veya birkaçı durdurulabilir ya da azamî bir yıla kadar lisansı askıya alınabilir. Aykırılık ve eksikliklerin bu sürenin sonunda da giderilmemesi halinde lisans iptal edilir.
Lisanslı depo işletmesinin; faaliyetlerini durdurma, tasfiye kararı alması veya lisans koşullarından bir veya birkaçını yerine getirememesi ya da iflası durumunda, depo işleticisi derhâl mudîlere bir ihtar göndererek durumu bildirir ve mudîlerin sözleşmeleri gereği ödemesi gereken normal depo hizmeti ücretinin tahsilinden sonra ürünleri mudîye teslim eder. Bildirimin yapıldığı tarihten itibaren otuz günlük süre geçmeden depolama hizmetlerine son verilemez. Lisansın askıya alınması, iptali veya lisanslı depo işletmesine el konulması hallerinde, deponun faaliyet göstermesi
Madde 28- Lisanslı depo işletmesinin bir veya birkaç faaliyetinin geçici olarak durdurulması ya da lisansının askıya alınması durumlarında, lisanslı depo işletmesi faaliyetlerini sürdürür, ancak depolamak üzere yeni ürün kabul edemez. Bu durumlarda mudîlerin çıkarlarının korunması amacıyla Bakanlık, lisanslı depo işleticisinin işlem ve faaliyetlerine nezaret edebilir veya ihtiyaç görürse geçici yönetim kurulu atayabilir ya da kayyım atanması için mahkemeye başvurabilir.
Doğrudan lisanslı depo işletmesinin yönetimine ve varlıklarına el konulmasını gerektiren durumlarda ya da lisansın iptali halinde, lisanslı depo işletmesine geçici yönetim kurulu veya mahkeme marifetiyle kayyım atanır ve mudîlerin çıkarları öncelikle korunur.
Denetim
Madde 29- Fon, lisanslı depo işletmeleri, yetkili sınıflandırıcılar ile bu Kanun kapsamında lisans alan diğer ilgililer Bakanlığın gözetim ve denetimine tâbidir. Bakanlık, bunların tüm varlık ve işlemlerini, depolardaki ürünlerini, defterlerini, kayıtlarını, belgelerini, hesaplarını, denetim elemanları aracılığıyla denetler veya denetim kuruluşlarına denetlettirir. Bakanlık ihtiyaca göre denetimlerde yardımcı olmak üzere teknik personel de görevlendirebilir, ilgili bakanlık ve kuruluşların denetime katılmalarını veya yardımcı olmalarını talep edebilir. Bunların yönetici ve personeli; denetim amacıyla Bakanlıkça görevlendirilenlerin işletme ve tesislere girmesine engel olmamaya, para, mal ve para hükmündeki kâğıtları, ürünleri, kıymetli evrakı, kayıt ve defterleri gizli de olsa göstermeye, incelenmesine yardımcı olmaya, istenilen bilgileri eksiksiz ve gerçeğe uygun olarak vermeye ve diğer her türlü yardımı ve kolaylığı göstermeye mecburdur. Bunlar denetim sonucunda Bakanlıkça verilecek talimata uymak zorundadırlar. Bakanlık, denetim kuruluşlarının nitelik, çalışma usûl ve esaslarını bir yönetmelikle belirler.
Denetim kurulu üyesi atanması
Madde 30- Kamu menfaatinin korunması, denetim ve hizmetlerde süreklilik, şeffaflık, etkinlik ve Bakanlığa önemli durumlarda hızlı bilgi akışının sağlanması amaçlarıyla, Bakanlık tarafından gerekli görüldüğünde, en az dört yıllık örgün öğretim veren üniversitelerin hukuk, iktisadi ve idari bilimler, siyasal bilgiler ve mühendislik fakülteleri mezunlarından olan ilgili birim personeli arasından lisanslı depo işletmesinin denetim kuruluna bir üye atanabilir.
9282
Denetim kurulunda bulundurulacak Bakanlık temsilcisi hakkında Türk Ticaret Kanununun 275 inci maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları hükümleri uygulanır.
Bakanlıklar arası işbirliği ve kuruluşların yardım zorunluluğu
Madde 31- İlgili bakanlıklar, bu Kanunun uygulanması bakımından ihtiyaç duyulan hususlarda, sorunların çözüm ve görevlerin ifasında kendi görev ve yetkileri çerçevesinde gerekli katılım, işbirliği ve katkıyı yapar. Kamu kuruluşları ile özel kuruluşlar Bakanlığın daveti üzerine çalışmalara ve uygulamalara katılır, gerekli destek ve yardımları öncelikle sağlarlar.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Yasaklar, Hukukî ve Cezaî Sorumluluk
Lisanslı depo işleticisinin ayrım yapma yasağı
Madde 32- Depo kapasitesinin dolu olması, teslim edilmek istenen veya depolanmış bir ürünün lisanslı depodaki diğer ürünleri ve sağlığı olumsuz etkileyecek bir nitelik taşıması ya da depolanmaya elverişsiz olması durumları dışında, lisanslı depo işletmesi ürünün depolanmak üzere kabulünde, depolama hizmetlerinden ve lisanslı depo işletmesi imkânlarından yararlanılmasında kişiler arasında ayrım yapamaz.
Yasak faaliyetler
Madde 33- Lisanslı depo işletmeleri, bu Kanunda ve mudî tarafından izin verilmedikçe kendilerine tevdi olunan başkalarına ait ürünler üzerinde hiçbir şekilde alım, satım, rehin gibi tasarruflarda bulunamaz, ürünlerin niteliklerini değiştirecek herhangi bir işlem yapamazlar.
Hukukî ve cezaî sorumluluk
Madde 34- (Değişik: 23/1/2008 – 5728/564 md.)
Fon, lisanslı depo işletmeleri, yetkili sınıflandırıcılar ve bu Kanun kapsamında lisans alan diğer ilgililerin malikleri, yöneticileri, denetçileri ve personeli kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan dolayı Fon, lisanslı depo işletmeleri, yetkili sınıflandırıcılar ve bu Kanun kapsamında lisans alan diğer ilgililerle birlikte sorumludur. Fon, lisanslı depo işletmeleri ve yetkili sınıflandırıcıların yöneticileri, denetçileri ve personeli ile bu Kanun kapsamında lisans alan diğer ilgililer; bunların işlem ve faaliyetlerine, ürün ve ürün senetlerine, para ve mallarına, evrak, rapor, hesap, kayıt ve defterlerine ve diğer başka belgelere ilişkin işledikleri suçlardan dolayı ceza sorumluluğu bakımından kamu görevlisi sayılırlar. Bunlar tarafından düzenlenen evraklar, Türk Ceza Kanununun tatbiki bakımından resmî evrak olarak kabul edilir.
Ayrıca aşağıdaki fiil ve hareketlere ilişkin daha ağır bir ceza hükmü öngörülmemişse;
a) 23 üncü maddede belirtilen ve tutmakla yükümlü olunan kayıt ve defterleri hiç veya doğru ve düzgün şekilde tutmayan ya da noter tasdikini yaptırmayan veya defter ve belgelerin saklama süresine uymayan lisanslı depo işletmesi yöneticileri hakkında Türk Ticaret Kanununun 67 nci maddesinde öngörülen cezalar tatbik olunur.
b) Lisanslı depoculuk ücret tarifesinde belirlenenin üzerinde ücret talep ve tahsil eden, 35 inci madde hükmüne aykırı hareket eden, ürün senedinin ilgili yönetmeliğinde düzenlenen içerik, şekil ve muhafaza şartlarına uymayan lisanslı depo işletmesinin yönetici ve personeli ile diğer ilgililerine mahallî mülkî amir tarafından beşbin Türk Lirasından yirmibeşbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
c) 17 nci maddenin birinci fıkrası, 21 inci maddenin birinci fıkrası, 27 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ve son fıkrası, 32 nci madde hükümlerine aykırı hareket eden lisanslı depo yönetici ve personeline mahallî mülkî amir tarafından beşbin Türk Lirasından yirmibeşbin Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir.
9283
d) Kasıtlı olarak hatalı numune alan veya alınan numuneyi kasıtlı olarak tahrip eden veya ürünü temsil etme niteliğini bozan veya bu Kanun kapsamında depolanan veya depolanacak olan herhangi bir tarım ürününü kasten gerçeğe aykırı şekilde tartan, derecelendiren, sınıflandıran ya da hukuken geçerli bir mazereti olmadıkça lisanslı depo işletmesi ile borsa arasında imzalanan ve Bakanlıkça onaylanan sözleşmeye uygun hareket etmeyen, 27 nci maddenin birinci fıkrasının (f) ve (h) bentleri, 28 inci maddenin birinci fıkrası, 29 uncu maddenin ikinci fıkrası hükümlerine aykırı hareket eden kişi hakkında fiilin önem ve mahiyetine göre altı aydan iki yıla kadar hapis ve bin günden dörtbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur.
e) Bu Kanuna uygun olarak verilen bir lisansı, tahrif, taklit veya yanlış olarak temsil eden, üzerinde değişiklik veya sahtecilik yapan ya da kanunen yetkisi olmaksızın lisans veya ürün senedini kredi veya herhangi bir şekilde menfaat temini amacıyla düzenleyen veya kullanan, kendine menfaat sağlamak amacıyla depolama hizmetlerini Kanuna uygun olarak yerine getirmeyen, 8 inci maddenin birinci fıkrası, 27 nci maddenin birinci fıkrasının (e) bendi ve 33 üncü madde hükümlerine aykırı davranan kişiler, Türk Ceza Kanununun ilgili hükümlerine göre cezalandırılır. Bu madde kapsamında işlenen fiillerin neticesinde oluşan zararların herhangi bir şekilde tazmin edilmemiş olması halinde genel hükümlere göre tazmin ettirilir.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Çeşitli Hükümler
Teşhir
Madde 35- Depoculuk lisansı, yetkili sınıflandırıcılık lisansı, lisanslı depo ücret tarifesi, prim ve indirim tarifesi, çalışma zamanı çizelgesi ile Bakanlıkça uygun görülen diğer belgelerin kolayca görünebilecek bir yere veya yerlere asılması zorunludur.
İlgililer yukarıda belirtilen ve asılması zorunlu olan belge ve tarifelere uygun davranmak ve bunların uygulanmasında kişiler arasında ayrım yapmamak zorundadır.
Tarım ürünlerinin sınıflandırılması
Madde 36- Lisanslı depo işleticisi, ilgili mevzuatına uygun olarak tartımı yapılmış, sınıf ve standardı belirlenmiş ürünleri lisanslı depoya kabul ve teslim eder. Tartım, analiz, sınıf veya standarda ilişkin bir itiraz olursa, itiraz sonucu yeniden belirlenen değerlere göre hareket edilir.
Yetkili sınıflandırıcılar tarafından sınıf ve standardı belirlenen tarım ürünleri, aynı amaçla başkaca bir zorunlu kontrole tâbi tutulmaz.
Ayrı depolama, ambalajlı ürünler
Madde 37- Mudîlerin ürünlerinin ayrı depolanması konusunda talebi olması ve bunun kabul edilmesi halinde, ilgili yönetmeliğinde gösterildiği şekilde lisanslı depo işleticisi bu ürünü diğer ürünlerden ayrı olarak depolar ve aynı ürünü teslim eder. Ambalajlı teslim alınan ürünler de düzenli ve kolayca erişilebilecek şekilde depolanır.
9284
Yönetmelikler
Madde 38- Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler ile Kanunun uygulanmasına ilişkin yönetmelikler, ilgili bakanlıkların görüşü alınmak kaydıyla Bakanlık tarafından hazırlanarak yürürlüğe konulur.
Uygulanacak hükümler
Madde 39- Bu Kanunda açıklık bulunmayan hallerde, 2699 sayılı Umumî Mağazalar Kanununun, 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun ve 818 sayılı Borçlar Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
ONUNCU BÖLÜM
Geçici ve Son Hükümler
Geçici Madde 1- Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç altı ay içerisinde çıkarılır.
Geçici Madde 2- 2699 sayılı Umumî Mağazalar Kanunu kapsamında umumî mağazacılık yapmak üzere izin ve yetki alan kuruluşlardan bu Kanun kapsamındaki tarım ürünlerinin depolanması hizmetleriyle iştigal edenler, bu Kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren en geç beş yıl içinde bu Kanun hükümlerine intibak etmedikleri takdirde bunlara verilen izin yeni bir karara gerek kalmaksızın iptal edilmiş sayılır.
Yürürlük
Madde 40- Bu Kanunun 34 üncü maddesinin üçüncü fıkrası 1 Haziran 2005 tarihinde, diğer hükümleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer. (1)
Yürütme
Madde 41- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
–––––––––––––––––––––
(1) Bu maddede yer alan “1 Nisan 2005“ ibaresi, 31/3/2005 tarihli ve 5328 sayılı Kanunun Geçici 1 inci maddesiyle “1 Haziran 2005“
şeklinde değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.
Kaynak: https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5300.pdf
TARIM ÜRÜNLERİ LİSANSLI DEPOCULUK YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, lisanslı depoculuğa konu tarım ürünlerinin standartlarının belirlenerek emniyetli ve sağlıklı koşullarda depolanmasını ve ürün senetleri vasıtasıyla ticaretinin kolaylaştırılmasını sağlamaktır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, lisanslı depo işletmelerinin kuruluşu, faaliyetleri, işleyişi, denetimi ve ürün senetlerinin düzenlenmesi ile lisanslı depoculuk sistemine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununun 38 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
- a) Bakanlık:(Mülga ibare:RG-12/4/2019-30743)(…) Ticaret Bakanlığını,
- b) Borsa: Aralarındaki sözleşme çerçevesinde lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senetlerinin kota ettirildiği, alım satımının yapıldığı ve hareketlerinin kontrol ve takip edildiği ürün ihtisas borsasını,
- c) Depolama hizmetleri: Lisanslı depoya kabul edilen ürünlerin tartılması, boşaltılması, yüklenmesi, taşınması, nakliyesi, depolamaya ve şartlara uygun hale getirilmesi ve depolanması, ürün ambalajlarının onarılması, ürünün depodan çıkarılması gibi hizmetleri,
ç) Elektronik kayıt kuruluşu (EKK): Yönetim kurulunda örgün olan veya olmayan yükseköğretim kurumlarından mezun Bakanlık temsilcisi bulunan ve elektronik ürün senetlerinin oluşturulmasını sağlamak, bu senetlere bağlı tüm hak ve yükümlülükler ile işlemleri ilgili taraflar itibarıyla kayden izlemek amacıyla Bakanlıktan lisans almış olan anonim şirketi,
- d) Fon: Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonunu,
- e) Kanun: 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununu,
- f) Lisans: Bakanlıkça verilen faaliyet iznini gösterir belgeyi,
- g) Lisanslı depo: Kanun kapsamında ürünlerin sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticarî amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesisleri,
ğ) Lisanslı depo işletmesi/işleticisi: Ürünlerin depolanmasıyla iştigal eden ve bu Yönetmelik kapsamında geçerli bir lisansa sahip anonim şirketi,
- h) Lisanslı depo teminatı: Lisanslı depo işletmesince, Kanunda ve ikincil düzenlemelerinde öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi dolayısıyla meydana gelecek zararların karşılanmasını teminen Fona verilen Bakanlık tarafından kabul edilen ve Kanunda belirtilen nakit ve nakde çevrilebilen güvenceleri,
ı) Mudî: Depolama hizmetleri için ürününü lisanslı depoya teslim eden veya lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senedini mevzuata uygun olarak elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişiyi,
- i) Tartıcı: Lisanslı depoya getirilen ya da depodan teslim edilen ürünü tartmak ve tartım makbuzu düzenlemekle görevli gerçek kişileri,
- j) Ürün senedi: Lisanslı depo işletmesince düzenlenen, ürünün mülkiyetini temsil ve rehnini temin eden kıymetli evrakı,
- k) Ürün: Bakanlıkça çıkarılan tebliğlerle düzenlenen, depolanmaya uygun nitelikteki ve standardize edilebilen temel ve işlenmiş tarım ürünlerini,
- l) Yetkili sınıflandırıcı: Tarım ürünlerini analiz eden, ürünün nitelik ve özelliklerini belirleyen, standartlara uygun olarak sınıflandıran ve bu durumu belgelendiren laboratuvarları işleten gerçek ve tüzel kişileri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Lisanslı Depo İşletmesi Kuruluş ve Faaliyet İzni
Kuruluş izni verilmesinde aranılan şartlar
MADDE 5 – (1) Lisanslı depo işletmesinin kuruluşu, Bakanlığın iznine tabidir.
(2) Lisanslı depo işletmesinin kuruluşuna izin verilebilmesi için;
- a) Depolanacak ürüne ilişkin piyasa yapısının, lisanslı depo kurulmasını gerektirecek nitelik ve düzeyde bulunması, ekonomik ihtiyaç ve etkinlik şartlarının uygun olması,
- b) Bir milyon TL’den az olmamak üzere depolama kapasitesine göre ilgili Tebliğle belirlenen tutarda ödenmiş sermayeye sahip olunması,
- c) Pay senetlerinin tamamının nama yazılı olması,
ç) Kurucu, ortak ve yönetim kurulu üyelerin üçüncü fıkrada belirtilen şartları haiz olması,
- d) İlgili mevzuatla aranılan diğer şartlara sahip olunması,
zorunludur.
(3) Lisanslı depo işletmesi kurucu, ortak ve yönetim kurulu üyelerinin;
- a) Kanunun 7 nci maddesinde belirtilen nedenlerden dolayı yasaklı olmaması,
- b) Kendileri veya sınırsız sorumlu oldukları kuruluşlar hakkında iflas kararı verilmemiş ve konkordato ilan edilmemiş olması,
- c) Gerçek ve tüzel kişi ortakların, ortaklık payları dikkate alınarak, mali ve ticari itibar bakımından lisanslı depo işletmesinin itibarına zarar verebilecek nitelikte engel bir durumlarının bulunmaması,
zorunludur.
(4) Kuruluş başvurusunda bulunan şirketin unvanında “Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk” ibaresinin bulunması gerekir.
Kuruluş izni verilmesinde aranılan belgeler ve kuruluş izni
MADDE 6 – (1) Lisanslı depo işletmesi kuruluş izni almak isteyenler dilekçe ile Bakanlığa başvurur. Dilekçeye aşağıdaki belgeler eklenir:
- a) İçeriği ve şekli Bakanlıkça belirlenen kuruluş başvuru formu,
- b) Depolanacak ürüne ilişkin piyasa yapısının, lisanslı depo kurulmasını gerektirecek nitelik ve düzeyde bulunduğuna, ekonomik ihtiyaç ve etkinlik şartlarının uygun olduğuna dair gerekçeli rapor,
- c) 5 inci maddede belirtilen kuruluş şartlarına uygun hazırlanmış esas sözleşme,
ç) Sermayenin en az bir milyon TL’sinin ödendiğine dair belge,
- d) Kurucu, ortak ve yönetim kurulu üyelerinin 5 inci maddenin üçüncü fıkrasındaki şartları sağladığına dair yazılı beyanları,
- e) Kamu tüzel kişileri hariç, tüzel kişi ortakların serbest muhasebeci mali müşavirlerce veya Bakanlıkça gerekli görülmesi durumunda yeminli mali müşavir ya da bağımsız denetim kuruluşlarınca düzenlenen veya onaylanan son bir yıla ait bilanço, gelir gider tablosu ile istenilen ek mali tabloları,
- f) Yabancı uyruklu kurucu, ortak ve yönetim kurulu üyeleri için, 5 inci maddenin üçüncü fıkrasında aranılan şartların taşındığını gösterir, bulundukları ülke yetkili makamlarınca onanmış belgelerin noterce tasdikli çevirileri,
- g) Bakanlıkça gerekli görülen diğer belgeler.
(2) Başvuru dilekçesi ekindeki belgeler Bakanlıkça incelenir. Yapılan inceleme sonucunda gerekli şartları taşıdığı anlaşılanlara kuruluş izni verilir ve kuruluş işlemleri 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre tamamlanır.
(3) Bakanlık, şirket esas sözleşmesini matbu olarak düzenleyebilir ya da asgari unsurlarını belirleyebilir.
(4) Birinci fıkranın (ç) bendinde belirtilen belgenin tescil aşamasında ilgili ticaret sicili müdürlüğüne ibrazı zorunludur.
Faaliyete geçiş süreci
MADDE 7 – (1) Kuruluş izni alan şirket, faaliyet izni almadan ürün kabul edemez, ürün senedi düzenleyemez.
(2) Kuruluş başvuru formundaki bilgilerde değişiklik olması halinde bunlar Bakanlığa bildirilir.
(3) Kuruluş izni alan şirketçe, kuruluş tescilinin Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilmesini takiben en geç bir yıl içinde faaliyet izni almak üzere Bakanlığa başvuruda bulunulması zorunludur. Bu süre, gerektiğinde Bakanlık tarafından en fazla bir yıl uzatılabilir.
(4) Şirketin bir milyon TL’yi aşan ilave sermaye tutarı faaliyet izni için başvurma tarihine kadar ödenebilir. Sermayenin ödenmesine ilişkin Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri saklıdır.
(5) Üçüncü fıkrada belirtilen süre içinde Bakanlığa başvurmayan veya başvurusunun sonucunda kendisine faaliyet izni verilmesi uygun görülmeyenler ile kuruluşta aranılan şartları kaybedenlerin faaliyet izni alma hakkı düşer.
(6) Faaliyet izni alma hakkı düşenlerin, en geç üç ay içinde esas sözleşmedeki ticaret unvanı ile amaç ve faaliyet konularını değiştirmesi ya da tasfiyeye girmesi zorunludur.
Faaliyet izni verilmesinde aranılan şartlar
MADDE 8 – (1) Lisanslı depo işletmesinin faaliyete geçmesi Bakanlığın iznine tabidir.
(2) Kuruluş izni alan şirkete faaliyet izni verilebilmesi için aşağıdaki şartlar aranır:
- a) 7 nci maddede öngörülen süre içinde başvuruda bulunulması,
- b) Kuruluşta aranılan şartların kaybedilmemiş olması,
- c) Depoların Bakanlıkça belirlenen şartları taşıması,
ç) 18 inci maddeye uygun yeterli tartım, alet, cihaz ve kantarların bulunması,
- d) Borsa ve yetkili sınıflandırıcı ile sözleşme yükümlülüğünün yerine getirilmesi,
- e) Gerekli bilgi işlem altyapısının oluşturulması ve bu bilgi işlem altyapısına ilgili borsa ve talep halinde Bakanlığın ve Fonun erişiminin sağlanması,
- f) Bu Yönetmelikte öngörülen defter ve kayıtlara ilişkin yükümlülüğün yerine getirilmesi,
- g) Lisanslı depo teminatının verilmesi,
ğ) 15 inci maddede belirtilen sigorta yükümlülüğünün yerine getirilmesi,
- h) Depolama kapasitesine göre Bakanlıkça belirlenen sermayenin tamamının ödenmiş olması,
ı) Kayıt, bilgi ve belge sistemi ile düzenli iş akışı ve haberleşmeyi sağlayacak yeterli bir altyapı kurulması ve teknik donanım ile iç kontrol sisteminin oluşturulması,
- i) Lisanslı depoculuk faaliyetlerine uygun gerekli sayıda ve nitelikteki idari ve yardımcı personel ile tartıcı ve diğer teknik personelin istihdamının sağlanması.
(3) (Ek:RG-12/4/2019-30743) Bu Yönetmeliğe dayanılarak çıkarılan ürün tebliğlerinden biri kapsamında lisans almış olan lisanslı depo işletmesi tarafından başka bir ürün tebliği kapsamındaki ürün veya ürünler için de lisans alınmak istenmesi halinde, lisans alınmak istenilen yeni ürün veya ürünlere ilişkin ürün tebliğlerinde belirtilen asgari depolama kapasiteleri, sermaye hesabına ilişkin ürün tonajları ve asgari sermaye tutarları yarısı oranında uygulanır.
Faaliyet izni verilmesinde aranılan belgeler
MADDE 9 – (1) Kuruluş izni alan şirket, faaliyet izni almak için dilekçe ile Bakanlığa başvurur. Dilekçeye aşağıdaki belgeler eklenir:
- a) İçeriği ve şekli Bakanlıkça belirlenen lisans başvuru formu,
- b) İşletmenin tesisleri ile lisanslı depoculuk faaliyeti kapsamında depolayacağı ürünler için düzenlenmiş sigorta poliçelerinin onaylı suretleri,
- c) Yetkili sınıflandırıcı ile akdedilen ve Bakanlıkça onaylanan sözleşme,
ç) Borsa ile akdedilen ve Bakanlıkça onaylanan sözleşme,
- d) Teminat yükümlülüğünün yerine getirildiğini gösterir tutanak,
- e) Depolama kapasitesine göre Bakanlıkça belirlenen sermayenin tamamının ödendiğine dair yeminli veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu,
- f) Şirketin, serbest muhasebeci mali müşavirlerce veya Bakanlıkça gerekli görülmesi durumunda yeminli mali müşavir ya da bağımsız denetim kuruluşlarınca düzenlenen veya onaylanan son bir yıla ait bilanço, gelir gider tablosu ile istenilen ek mali tabloları,
- g) Yöneticiler ile varsa şube sorumlularının ismi, T.C. kimlik numarası, ikamet adresi ve eğitim durumunu gösterir beyanname,
ğ) Personelin isim, unvan, görev ve sorumlulukları ile iş tanımlarını gösterir personel ve organizasyon şeması,
- h) İşletmenin bina ve tesislerinin mülk sahibi veya kiracısı olunduğuna dair yazılı beyan,
ı) İşletme ve depolar ile varsa şubelerin yerleşim planı,
- i) Ürün senetlerinin Bakanlıkça bastırılmasını ihtiva eden dilekçe,
- j) Şirket yönetim kurulunca belirlenen lisanslı depo ücret tarifesi ile Bakanlıkça öngörülmüş ise prim ve indirim tarifesinin Bakanlıkça onaylanmasına ilişkin dilekçe,
- k) Ürün senetlerini imzalamaya yetkili kişilerin isimleri ile orijinal imzalarının tescil ve ilan edildiğini gösterir Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi sureti,
- l) Bakanlıkça belirlenen lisans bedelinin ilgili hesaba yatırıldığını gösterir dekont.
(2) Birinci fıkranın (d), (i), (j), (k) ve (l) bentlerinde belirtilen belgeler, Lisans Başvurusu İnceleme Komisyonu raporunun Bakanlıkça uygun görülmesinden sonra verilir.
İnceleme komisyonu
MADDE 10 – (1) 9 uncu maddeye göre sunulan belgelerin tam ve yeterli olduğunun tespiti halinde, Bakanlık bünyesinden ve/veya dışarıdan sayısı üçten az olmamak üzere teknik ve uzman kişilerden bir komisyon oluşturulur.
(2) Bakanlık, her bir lisans başvurusu için ayrı komisyon oluşturabileceği gibi belirleyeceği süre içinde yapılacak lisans başvuruları için tek bir komisyon da oluşturabilir.
(3) Bakanlık, bu incelemeyi oluşturacağı bir komisyon yerine denetim yapmaya yetkilendirdiği bir kuruluştan da talep edebilir.
(4) Lisans Başvurusu İnceleme Komisyonu;
- a) Lisans kapsamındaki depo ve diğer tesislerin, Kanun ve ikincil düzenlemelerinde öngörülen teknik yeterlilikleri sağlayıp sağlamadığını,
- b) İşletmede kullanılan alet, cihaz, tartım araçları ve kantarların sayı ve nitelik bakımından uygun olup olmadığını ve kullanım talimatlarının bulunup bulunmadığını,
- c) Lisanslı depoculuk faaliyetlerine ilişkin gerekli bilgi işlem altyapısının oluşturulup oluşturulmadığını, bu bilgi işlem altyapısına ilgili borsa ve talep halinde Bakanlığın ve Fonun erişiminin sağlanıp sağlanmadığını ve sertifikaların temin edilip edilmediğini,
ç) Kayıt, bilgi ve belge sistemi ile düzenli iş akışı ve haberleşmeyi sağlayacak yeterli bir altyapının kurulup kurulmadığı ile teknik donanım ve iç kontrol sisteminin oluşturulup oluşturulmadığını,
- d) Gerekli sayıda ve nitelikteki teknik, idari ve yardımcı personelin istihdam edilip edilmediğini,
- e) Defter ve kayıtlara ilişkin yükümlülüklerin mevzuata uygun olarak yerine getirilip getirilmediğini,
- f) Bakanlıkça gerekli görülen diğer hususları,
inceler ve inceleme sonucunu gerekçeleriyle birlikte bir rapora bağlayarak Bakanlığa sunar.
(5) Bakanlık, komisyonca düzenlenen raporu yetersiz bulursa veya ihtiyaç görürse konuyla ilgili ek ya da yeni bir inceleme yapılmasına karar verebilir.
(6) Yapılan incelemeye ilişkin olarak, bir gider belgesine veya bu mümkün olmazsa gideri yapanın beyanına dayalı giderler, inceleme sırasında lisans başvurusunda bulunanlarca ödenir.
Faaliyet izni
MADDE 11 – (1) Yapılan inceleme ve değerlendirme sonucunda; 8 inci maddede öngörülen şartları taşıdığı anlaşılanlara ve 9 uncu maddede belirtilen belgeleri ibraz edenlere lisans verilir. Gerekli şartların sağlanmadığının ya da istenilen belgelerin ibraz edilmediğinin anlaşılması veya güven ve ticarî itibarı sarsıcı ya da lisans verilmesine engel geçerli bir sebebin varlığının tespiti hallerinde lisans verilmez.
(2) İki ya da daha fazla çeşit ürünün depolanması için bir lisans düzenlenebilir. Lisans belgesinde, hangi ürünlerin depolanabileceği ve bunların azamî kapasiteleri ile lisans kapsamında faaliyet gösteren tüm şubeler gösterilir.
(3) Lisans, iki yıl süre için geçerlidir ve devredilemez. Bu lisans, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilân edilir.
(4) Lisanslı depoculuk faaliyetinde bulunmak için Bakanlıktan lisans alınması zorunludur. Lisans alınmadan faaliyette bulunulamaz, lisanslı olmayan bir depo lisanslı depo şeklinde işletilemez ya da izin alınmadan lisanslı depo veya lisanslı depo işletmesi izlenimini verecek hiçbir isim, unvan, işaret ve benzerleri kullanılamaz.
(5) Lisanslı bir deponun herhangi bir nedenle lisans koşulları bakımından yetersiz hale gelmesi durumunda, depoyu yetersiz hale getiren nedenler ortadan kalkmadıkça bu depo ürünlerin depolanması amacıyla kullanılamaz.
(6) Lisans başvuru formunda yer alan bilgi ve belgelerde değişiklik olması halinde bunlar Bakanlığa bildirilir.
Lisansın yenilenmesi ve değiştirilmesi
MADDE 12 – (1) Lisansın, iki yıllık süresinin bitiminde yenilenerek geçerlilik süresinin uzatılması gerekir. Lisanslı depo işletmesinin depolama kapasitesini artırmak veya depolarda farklı ürün çeşitlerini depolamak istemesi halinde lisansın değiştirilmesi zorunludur.
(2) Lisansın yenilenmesi ve değiştirilmesi, lisans alınmasındaki usul ve esaslara tâbidir.
(3) Lisans belgesinde yer alan bilgilerde değişiklik halinde lisans belgesi yenilenir. Birinci fıkra kapsamına girmeyen lisans belgesi yenilenmesinde, yerinde inceleme yapılması ihtiyaridir.
Lisansın zayi olması, askıya alınması ve iptali
MADDE 13 – (1) Lisans belgesi zayi olan lisanslı depo işletmesi gerekçeleriyle birlikte Bakanlığa başvurur. Bu durumda Bakanlık, lisanslı depo işletmesine verilmek üzere yeni bir lisans belgesi tanzim eder. Verilen belgede, orijinal lisans numarası ve tarihi belirtilir.
(2) Bakanlık, 45 inci madde hükümlerine göre lisansın askıya alınmasına veya iptaline karar verebilir.
(3) Geçerlilik süresi bitiminde yenilenmeyen, faaliyetlerinin tamamı durdurularak askıya alınan veya iptal edilen lisansa ilişkin belgeler, en geç yedi iş günü içinde Bakanlığa geri verilir. Askı süresi içinde iptal edilmeyen lisanslar, lisanslı depo işletmesine iade olunur.
(4) Bakanlığın, lisansın askıya alınmasına, iade edilmesine ve iptaline ilişkin kararları Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilan edilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Sözleşme, Sigorta, Teminat ve Lisansla İlgili Diğer Hususlar
Borsa ve yetkili sınıflandırıcılarla sözleşme
MADDE 14 – (1) Ürün senetlerinin güven içinde ticaretinin ve takibinin yapılabilmesini teminen borsa ile sözleşme yapılır. Sözleşmede; ürün senetlerinin borsaya kota ettirilmesi, hareketlerinin kontrol ve takibi, teyidi, iptali, bilgi akışının düzenli olarak sağlanması, lisanslı depolardaki ürünlerin gerektiğinde her zaman veya üçer aylık dönemleri geçmemek üzere Bakanlıkça uygun görülecek sürelerde borsaca incelenmesi ve kontrolü ile aralarındaki bilgi iletişim sistemine ilişkin hususlar ve Bakanlıkça belirlenecek diğer hususlar yer alır. Bakanlık, sözleşmeleri matbu olarak düzenleyebilir.
(2) Depolanacak veya depolanmış ürünlerin analiz, sınıflandırma ve belgelendirme işlemlerinin yürütülmesi için yetkili sınıflandırıcılarla sözleşme yapılır. Bakanlık bu sözleşmeleri matbu olarak düzenleyebilir.
(3) Bu maddede belirtilen sözleşmeler ve sözleşmelerde yapılacak değişiklikler, Bakanlık onayından sonra geçerli olur. Sözleşmenin herhangi bir nedenle feshini doğuracak bir sebebin ortaya çıkması halinde bu durum, taraflarca en geç beş iş günü içinde Bakanlığa bildirilir ve ayrıca mudilerin zarar görmemesi için gerekli tedbirler alınır. Sözleşmenin feshi, söz konusu bildirimin Bakanlığa ulaştığı tarihten itibaren otuz günlük sürenin dolmasından sonra hüküm ifade eder.
Sigorta
MADDE 15 – (1) İşletme tesisleri ve lisanslı depoculuk faaliyeti kapsamında depolanan ürünler için; hırsızlık, yangın, duman, infilak, deprem, dahili su basması, sel, grev-lokavt-kargaşalık, terör, fırtına, kar ağırlığı, yıldırım, yer kayması, kara, deniz veya hava araç çarpması ve benzeri diğer rizikolara karşı sigorta yaptırılması zorunludur.
(2) Ürünlerin sigortalanmasında depo kapasitesi esas alınır. Ürünler, Bakanlıkça uygun görülmesi halinde, fiili depolama durumuna göre kademeli olarak da sigortalanabilir. Ancak bu şekilde düzenlenecek sigorta poliçesinin depoya konulan ürünlerin tamamını kapsaması zorunludur.
(3) Depolanan ürün için düzenlenen sigorta poliçesinde, poliçe lehdarı hasarın meydana geldiği tarihteki mudîdir. Ancak, ürün senetlerinin teminat olarak gösterildiği hallerde kredi veya avans veren kuruluşun hakları saklıdır.
(4) Lisanslı depoda sigorta kapsamına giren bir hasar meydana gelmesi durumunda, lisanslı depo işletmesi bu durumu ve muhtemel zarar miktarını derhal Bakanlığa ve ilgili sigorta şirketine bildirir. Zarar hesabında, ilgili ürünün hasar gördüğü tarihte borsada oluşan ortalama fiyat, borsa ortalama fiyatı tespit edilemiyorsa Bakanlıkça ilgili ürün için belirlenen yurt içi ve/veya yurt dışı referans borsa veya borsalarda oluşan ortalama fiyat esas alınır.
(5) Lisanslı depo işletmesi hukuken geçerli bir mazereti olmadıkça hasarın tespitini takiben en geç beş iş gününde istenen tüm belgeleri ilgili sigorta şirketine iletmek, sigorta şirketi de belgelerin ulaşmasını takiben en geç on iş gününde mudîye hasarın bedelini ödemek zorundadır.
(6) Bu Yönetmelik kapsamında öngörülen sigorta sözleşmelerinin feshedilmesi sonucunu doğuracak bir nedenin ortaya çıkması durumunda, ilgili sigorta şirketi bunu derhal Bakanlığa ve lisanslı depo işletmesine bildirmekle yükümlüdür. Sigorta sözleşmesinin feshi, ancak söz konusu bildirimin Bakanlığa ulaştığı tarihten itibaren otuz günlük sürenin dolmasından sonra hüküm ifade eder.
(7) Lisanslı depo işletmesi, sigorta poliçesinde öngörülen kurallara uygun davranmak ve personelinin de bu sigorta hükümlerini ihlal edecek veya geçersiz kılacak davranışlardan kaçınmalarını sağlayacak tedbirleri almak zorundadır.
(8) Lisanslı depo teminatının sorumluluk (Ek ibare:RG-5/12/2017-30261) veya kefalet sigortası olarak verilmesi halinde, bu sigorta ile birinci fıkrada belirtilen sigortaların aynı sigorta şirketine yaptırılması zorunludur.
Lisanslı depo teminatı
MADDE 16 – (1) Lisans kapsamındaki depo kapasitesinin ürün rayiç bedelinin %15’inden az olmamak üzere Bakanlıkça belirlenen ve kabul edilen lisanslı depo teminatının verilmesi zorunludur.
(2) Depo kapasitesi belirlenirken ürünün deponun bölümlerine kolayca taşınması, düzenli şekilde yerleştirilmesi, istiflenmesi ve depodan çıkarılması ile depoda bulunan cihaz, donanım, iş araç ve makinelerinin rahatça çalışabilmesi için gerekli boş alanlar ve geçiş yerleri gözetilerek lisanslı depo işletmesinin normal çalışma ve depolama faaliyetinde depolayabileceği azami ürün miktarı esas alınır.
(3) Teminat tutarının hesabında; lisanslı depo kapasitesinin hangi oranda hangi ürün çeşidine tahsis edildiğine dair Bakanlığa verilen lisans başvuru formu ile bu formda gösterilen ürün çeşitlerinin borsada en çok işlem gören tür ve sınıfına ilişkin içinde bulunulan aydan önceki son altı aya ait borsada oluşan ortalama fiyat, borsa ortalama fiyatı tespit edilemiyorsa Bakanlıkça ilgili ürün için belirlenen yurt içi ve/veya yurt dışı referans borsa veya borsalarda oluşan ortalama fiyat esas alınır.
(4) Depolama işleminin, lisans başvuru formunda belirtilen ürün çeşidi veya tahsis oranından farklı bir şekilde yapılmak istenmesi ve bu işlemin teminat tutarında değişikliğe yol açabilecek mahiyette olması halinde durum derhal Bakanlığa bildirilir.
(5) İstenen teminat tutarına eşit nakit para, banka teminat mektubu, gayrimenkul rehni (Değişik ibare:RG-5/12/2017-30261) ,sorumluluk sigortası veya kefalet sigortası, mevzuatta öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmesinde temerrüde düşülmesi halinde Fona bu tür teminatı alış, satış, düzenleme ve transfer gibi her türlü tasarrufta bulunma yetkisi veren bir gayri kabili rücu yetki belgesiyle birlikte verilir.
(6) Banka teminat mektubunun, Bakanlıkça kabul edilen Türkiye’de yerleşik bir bankadan alınması, vazgeçilmesi olanaksız ve kesin olması gerekir. Sorumluluk (Ek ibare:RG-5/12/2017-30261) veya kefalet sigortasının, lisanslı depolarda depolanan ürünlerin mevzuatta öngörülen şekilde mudiye teslim edilmemesi rizikosu dahil, lisanslı depo işletmesi/işleticisinin Kanunda ve ikincil düzenlemelerinde öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesi dolayısıyla meydana gelecek zararları karşılayacak mahiyette olması şarttır.
(7) Lisanslı depo işletmesinin toplam hissesinin % 51’i veya daha fazlasına, kamu tüzel kişiliğini haiz kuruluşlar, kamu iktisadi teşebbüsleri, iktisadi devlet teşekkülleri, ticaret borsaları veya tarım satış kooperatifleri ve birlikleri ya da tarım kredi kooperatifleri ve birlikleri tarafından sahip olunması durumunda, toplam teminatın %90’ına kadar gayrimenkul rehni ile teminat yükümlülüğü yerine getirilebilir. Diğer lisanslı depo işletmeleri için bu oran azami %75 olarak uygulanır.
(8) Lisanslı depo teminatı, Fon adına ve lehine düzenlenir. Bu teminatların muhafazası, Kanunda öngörüldüğü şekilde nakde çevrilmesi ve zarar görene ödenmesi, kanuni takibinin yapılması, ilgililer hakkında dava açılması, tahsili, yeterliliği, iadesi ve bunların Bakanlığa bildirilmesi, teminatla ilgili diğer hususlar ve tasarruflar Fon tarafından yerine getirilir.
(9) Bakanlık, lisansın değiştirilmesi veya yenilenmesi sırasında lisanslı depo teminatını kontrol etmeye, varsa eksik kalan teminat tutarını tamamlatmaya, Fonun talebi ve/veya piyasadaki gelişmeler sonucunda lisanslı depo işletmesine yapılacak bir bildirimle teminat oranını yükseltmeye veya toplam teminat oranı içindeki gayrimenkul rehni oranını değiştirmeye yetkilidir.
(10) Eksik kalan teminat Bakanlığın bildirimini takiben en geç 30 gün içinde tamamlanır.
(11) Lisanslı depo işletmesince yerine getirilmesi gereken bir tazmin veya yükümlülüğün bulunmadığı Bakanlık ve Fon tarafından tespit edilmedikçe teminatlar iade olunmaz.
Bilgi işlem altyapısı
MADDE 17 – (1) Lisanslı depoculuk faaliyetlerine ilişkin gerekli bilgi işlem alt yapısı oluşturulur ve sertifikalar temin edilir. Oluşturulan bilgi işlem alt yapısına ilgili borsanın ve talep halinde Bakanlığın ve Fonun erişimi sağlanır.
Tartım araçları ve kantarlar
MADDE 18 – (1) 11/1/1989 tarihli ve 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu ve 3516 sayılı Kanuna dayanılarak çıkarılan ikincil düzenlemelere uygun olarak, lisanslı depoya giren ve çıkan ürünün tartımının yapılabilmesi amacıyla yeterli sayıda ve nitelikte tartım araçları ve kantarlar bulunur ve bunların doğru tartım yapması hususunda gerekli her türlü tedbir alınır.
(2) Tartım araçları ve kantarlara ilişkin yapılan işlem, kontrol ve denetimlerde, doğru tartım yapmadığı tespit edilen tartım araçları ve kantarlar, düzeltildikleri saptanıncaya kadar kullanılamaz.
Şubeler
MADDE 19 – (1) Depolama tesislerinin işletme merkezinin bulunduğu il sınırları dışında olması halinde; bu depolarla ilgili lisanslı depoculuk faaliyetleri, kurulacak şube bünyesinde yürütülür.
(2) Şubeler bünyesindeki depolar, lisans kapsamına alınırken yerinde inceleme yapılır.
(3) Merkez ve şubelerde; depolama hizmetlerinin sunumunda, rapor, kayıt, belgelendirme ile personel işlemlerinde standart ya da benzer bir yönetim sistemi ve uygulamasının olması esastır.
Lisans bedelleri ve diğer ücretler
MADDE 20 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine göre verilen lisansa ilişkin bedeller, Bakanlıkça genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere peşin olarak tahsil edilir.
(2) Lisans bedelleri, her yıl 1 Ocak tarihinden geçerli olmak üzere Bakan oluru ile belirlenir. Lisanslı depo işletmelerinin lisans bedelleri belirlenirken depo kapasiteleri dikkate alınır.
(3) Bakanlık, bu Yönetmelik kapsamında yapacağı veya yaptıracağı her türlü inceleme ve denetimler ile verilen hizmetlere ilişkin ücret ve masrafların tamamının veya bir kısmının ilgili lisanslı depo işletmesi tarafından karşılanmasını talep edebilir. Bu durumda ilgililer, ücret ve masrafları en geç on iş günü içerisinde öder.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Ürünlerin Tartımı ve Ürün Senedi
Tartım işlemleri ve sorumluluk
MADDE 21 – (1) Lisanslı depo işletmesi bünyesinde yeterli sayıda ve gerekli nitelikleri haiz tartıcıların istihdam edilmesi zorunludur. Depolanacak veya depolanmış ürünün tartılması ve ağırlığının tartım makbuzuyla belgelendirilmesi işlemleri, bu tartıcılar tarafından yapılır.
(2) Tartıcı olarak istihdam edilebilmek için, tartım aletlerinin özellikleri ve kullanımı konusunda Bakanlıkça veya Bakanlığın belirlediği mercilerce ya da tartım aletinin satım veya kurulumunu yapan ve Bakanlıkça uygun görülen yetkili firmalarca düzenlenen sertifika veya eğitim belgesine sahip olunması gerekir.
(3) Depolanacak veya depolanmış ürünlerin ayrım yapılmadan usulüne uygun olarak doğru bir şekilde tartılması ve belgelendirilmesi zorunludur. Bu hükme aykırı davrandığı tespit edilen tartıcılar hakkında gerekli hukuki işlemler yapılır ve cezai işlemlerin uygulanması amacıyla ilgili yerlere bildirimde bulunulur.
(4) Ambalajlı ürünlerin net ağırlığı tespit edilirken Bakanlıkça belirlenen esasa göre; böyle bir esas belirlenmemiş ise borsaca tespit edilen teamüllere göre hareket edilir.
(5) Tartıcı, tartım işlemleri ve araçlarının mevzuata uygun, düzenli ve sağlıklı bir şekilde yürütülmesi ve kullanılmasına engel teşkil edebilecek hususları derhal lisanslı depo işletmesine bildirmekle yükümlüdür.
(6) Tartımın, usulüne göre ve doğru şekilde yapılmamasından veya tartım makbuzunun düzenlenmemesinden tartıcıyla birlikte lisanslı depo işletmesi de sorumludur.
Tartım makbuzu
MADDE 22 – (1) Depolanacak veya depolanmış ürünler için yapılan tartımlarda tartım makbuzunun düzenlenmesi zorunludur. Tartım makbuzu aşağıdaki bilgileri içerir:
- a) “Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Ürün Tartım Makbuzu” başlığı,
- b) Lisanslı depo işletmesinin ticaret unvanı,
- c) Mudinin ismi ve adresi,
ç) Tarih ve seri numarası,
- d) Belgenin kaçıncı nüsha olduğu ve “ciro edilemez” ibaresi,
- e) Tartımı yapılan ürün,
- f) Ürünün depoya girişinde veya çıkışında tartıldığını gösteren ibare,
- g) Ürünün brüt ve net ağırlığı,
ğ) Tartımın ilgili mevzuat hükümlerine uygun yapıldığını belirten ibare ve tartıcının imzası ile tartım işlemine ilişkin varsa gerekli görülen açıklamalar,
- h) Ürünün çeşidine göre Bakanlıkça belirlenen diğer bilgiler.
(2) Tartım makbuzu, en az iki nüsha olarak düzenlenir ve nüshalardan biri mudiye verilir, diğeri ise dosyasında muhafaza edilir.
Ürün senedi
MADDE 23 – (1) Lisanslı depo işletmesince, teslim ve kabul edilen ürün için kıymetli evrak niteliğinde ürün senedi düzenlenir. Bu teslim, satış değil vedia anlamındadır.
(2) Ürün senedi, nama veya emre yazılı olarak ciro edilebilir veya edilemez şeklinde düzenlenir, teminat olarak verilebilir.
(3) Bütün basılı ürün senetlerinin bir adet sureti olur ve suretler açık ve belirgin bir şekilde basılı veya damgalı olarak “Surettir-Ciro Edilemez” ibaresini taşır.
(4) Aynı ürüne ait veya aynı seri numaralı birden çok ürün senedi ile düzenlenip iptal edilmemiş ürün senedinin temsil ettiği ürünün bir bölümü veya tamamı için başka bir ürün senedi düzenlenemez.
(5) İlgili mevzuatına göre analiz ve sınıflandırılması yapılmayan veya analiz ve sınıflandırmaya ilişkin itiraz süreci sonuçlanmayan ürüne ilişkin ürün senedi düzenlenemez.
(6) Ürün senedi, tartım makbuzu, analiz ve sınıflandırma belgesi ile delil niteliğini haiz diğer belgeler ürünün mülkiyetinin ispatında kullanılabilir ve bu belgeler mevzuatla aksi öngörülmedikçe ürünün aynı miktar, tür, sınıf ve kalitede mudiye geri verilmesini garanti eder.
(7) Ürün senedine ilişkin, Kanun ve bu Yönetmelikte öngörülmeyen durumlarda Türk Ticaret Kanununda düzenlenen makbuz senedine ilişkin hükümler uygulanır.
(8) Elektronik ürün senedine ilişkin, 12/11/2011 tarihli ve 28110 sayılı Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliği hükümleri saklıdır.
Ürün senedinin içeriği
MADDE 24 – (1) Ürün senedi aşağıdaki bilgileri içerir:
- a) “Ürün Senedi” başlığı,
- b) Lisanslı depo işletmesinin unvanı, lisans numarası ve adresi,
- c) Ürünün depolandığı deponun numarası ve yeri,
ç) Tarih ve seri numarası,
- d) “Nama/Emre Yazılı” ve “Ciro Edilebilir/Ciro Edilemez” ibareleri,
- e) “Kredi/Avans Karşılığı Teminat Alınmıştır” ibaresi ile ürün senedi karşılığında kredi kullanılmışsa veya avans alınmışsa teminatı alan kuruluşun unvanı,
- f) Mudinin ismi,
- g) Ürünün, gün, ay ve yıl olarak depolama tarihi ile depolanabileceği son tarih,
ğ) Lisanslı depo işletmesinin, lisanslı depo ücret tarifesi çerçevesinde ücretlerini talep etme hakkına sahip olduğuna ve ürün senedinin alım satım ve depodan teslim alınması aşamasında ücretlerin tahsil edilerek lisanslı depo işletmesine ödeneceğine dair açıklama,
- h) Unvanı yazılı lisanslı depo işletmesinde depolanan ürün için çıkarıldığı; ürünün, analiz ve sınıflandırma işleminin ürün standardına göre yetkili sınıflandırıcılar tarafından yapıldığı, 15 inci maddede belirtilen rizikolara karşı sigortalandığı ve azamî depolama süresini geçmemek, depolama ücretini ödemek ve orijinal veya doğru olarak ciro edilmiş senedi ibraz etmek şartıyla depodan geri alınabileceği ibareleri,
ı) Analiz ve sınıflandırma belgesinin tarihi ve nosu ile ürünün ağırlığı,
- i) Ciro işlemi için boş alan,
- j) Ürün senedini imzalamaya yetkili kişi ya da kişilerin imzası,
- k) Ürünün çeşidine göre Bakanlıkça belirlenen diğer bilgiler.
(2) Bakanlık, ürün senedini matbu olarak düzenlemeye yetkilidir.
Ürün senedinin şekli ve basımı
MADDE 25 – (1) Ürün senetleri, birbirini takip eden seri numaralı ve varsa lisanslı depo işletmesinin logosunu taşıyacak şekilde, giderleri lisanslı depo işletmesince ödenmek üzere filigranlı ya da özel kağıtlara Bakanlıkça bastırılır ve lisanslı depo işletmesine tutanakla teslim edilir.
Ürün senetlerini imzalamaya yetkili kişiler
MADDE 26 – (1) Ürün senetlerini imzalamaya yetkili kişi ya da kişilerin isimleri ile orijinal imzaları ticaret siciline tescil edilir. Ayrıca bu durum, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde ilân ettirilir. İmzaya yetkili kişilerde herhangi bir değişiklik olduğu takdirde aynı usul izlenir.
(2) Ürün senedinin mevzuata uygun olarak düzenlenmesinden, senedi imzalayanlarla birlikte lisanslı depo işletmesi de sorumludur.
Ürün senetlerinin teminat olarak gösterilmesi
MADDE 27 – (1) Ürün senetleri, teminat olarak gösterilebilir. Kredi veya avans karşılığında teminat olarak gösterilen ürün senedi, borcun vadesinde ödenmemesi halinde kredi veya avans veren kuruluşun yazılı talebi üzerine mudiye bilgi verilmek kaydıyla borsada satılır. Bunun için, Kanunun 33 üncü maddesi hükmü gereği mudinin yazılı izninin ürün senedinin teminat olarak gösterilmesinden önce alınması gerekir.
(2) Birinci fıkraya göre yapılan satışa ilişkin masraflar ile tahakkuk eden depolama ücreti düşüldükten sonra, borsa veya takas hizmetlerini sunan yetkili kuruluş tarafından satış bedelinin mudinin kredi ve/veya avans veren kuruluşa olan borcunu karşılayacak kısmı bu kuruluşların, kalan kısmı ise mudinin hesabına yedi iş günü içinde aktarılır.
Ürün senetlerinin zayi olması, haczi ve iptali
MADDE 28 – (1) Ürün senedinin kaybolması veya zarar görmesi halinde ürün senedi sahibi, Türk Ticaret Kanununun makbuz senedinin kaybolmasına ilişkin hükümleri çerçevesinde mülkiyetin tespiti için mahkemeye başvurur. Mahkeme kararına istinaden lisanslı depo işletmesince yeni bir ürün senedi düzenlenir.
(2) Ürünlerin haczi, yetkili mercilerin talebi üzerine bu ürünleri temsil eden ürün senedinin haczi suretiyle olur.
(3) Depodan geri alınan ürünü temsil eden ürün senedi, lisanslı depo işletmesince iptal edilir. Kısmî teslimatlarda, mevcut ürün senedi iptal edilerek geri alınmayan kısım için yeni bir ürün senedi düzenlenir.
(4) Mudi, masraflarını karşılamak ve mevzuata uygun olmak kaydıyla, düzenlenen ürün senedinin kısımlara ayrılmasını isteyebilir. Bu takdirde, lisanslı depo işletmesince mevcut ürün senedi iptal edilir ve her kısım için ayrı ürün senedi düzenlenir.
(5) İptal edilen ürün senetleri, asıllarına iptal damgası basılmak suretiyle mevzuatta öngörülen süre boyunca saklanır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Haklar ve Yükümlülükler
Lisanslı depo işletmesinin hak ve yükümlülükleri
MADDE 29 – (1) Lisanslı depo işletmesinin hakları şunlardır:
- a) Bakanlıkça onaylı ücret tarifeleri çerçevesinde ücret talep etmek,
- b) Ücreti ödenmemişse, depolanmış ürün üzerinde hapis hakkını kullanmak,
- c) Kanunda ve ikincil düzenlemelerinde belirtilen durumlarda ürünlerin depolanmasını reddetmek,
ç) Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen diğer hakları kullanmak.
(2) Lisanslı depo işletmesinin yükümlülükleri şunlardır:
- a) Lisans şartlarının korunması ve sürdürülmesi için gerekli tedbirleri almak ve bu şartların kaybedilmesi hâlinde durumu derhal Bakanlığa bildirmek,
- b) Depolama hizmetlerinde ve görevlerinde itinalı davranmak, kişiler arasında ayrım yapmamak, depolanmış ürünün korunmasında gerekli dikkat ve özeni göstermek ve bu hususlarla ilgili her türlü tedbiri almak,
- c) Kanun ve ikincil düzenlemelerinde aksine bir hüküm olmadıkça teslim alınan ve depolanan ürün karşılığında ürün senedini ve diğer belgeleri düzenlemek,
ç) Mudinin talebi üzerine, ürünü gecikmeksizin teslim ve ürün senedini iptal etmek,
- d) Borsaya ürün senetleriyle ilgili bilgi akışını düzenli olarak sağlamak, borsanın talebi hâlinde inceleme ve kontrolüne izin vermek, gerektiğinde kendi kayıtlarını borsa kayıtlarıyla teyit etmek,
- e) Ücret tarifelerine uygun davranmak ve mudiler arasında ayrım yapmamak,
- f) Kanunda ve bu Yönetmelikte öngörülen kayıt ve defterleri tutmak,
- g) Doğrudan Bakanlıkça veya denetim sırasında istenecek bilgi, belge ve raporları vermek, Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde Bakanlıkça verilen diğer görevleri yapmak ve talimatları yerine getirmek,
ğ) Piyasadaki gelişmeleri izlemek ve teminat tutarının yeterliliğini kontrol etmek, teminat tutarının arttırılmasının gerektiği durumlarda derhal Bakanlığı bilgilendirmek,
- h) Kanun ve ikincil düzenlemelerindeki bildirim yükümlülüklerini süresinde yerine getirmek,
ı) Düzenli olarak depolardaki ürün miktarı ile bunları temsilen çıkarılan ürün senetleri ve diğer defter ve kayıtları karşılaştırmak suretiyle stok kontrolü yapmak, tutarsızlık olması halinde bunun nedenlerini araştırmak ve önemli durumlarda Bakanlığa derhal bilgi vermek,
- i) Kanun ve ikincil düzenlemelerinde öngörülen diğer hükümlere uymak.
Teslim yükümlülüğü ve hapis hakkı
MADDE 30 – (1) Lisanslı depo işletmesi, mudînin talebi üzerine, hukuken geçerli bir mazereti olmadıkça derhal ürünü teslim eder. Ancak, lisanslı depo işletmesinin, lisanslı deposundaki ürün üzerinde, bu ürünleri kabul etme, depolama, depolama öncesi ve sonrası işlemler ile teslim de dahil olmak üzere gerçekleştirdiği hizmetlerden doğan alacağı karşılığındaki hapis hakkı saklıdır.
(2) Lisanslı depo işletmesi, ürün senedi ile kimlik ve imza dahil ürün senedini ibraz eden mudiye veya mudinin yetkili temsilcisine ilişkin mümkün olan tüm kontrolleri gerek kendi ve gerekse borsa kayıtlarından ya da Elektronik Kayıt Kuruluşu tarafından kurulan ve işletilen veri tabanı üzerinden yaparak ürünü teslim eder.
(3) Ürünler, depolandıkları lisanslı depolardan teslim edilir. Ancak, mudinin talebi üzerine, lisanslı depo işletmesi kendi vasıtalarıyla veya anlaşmalı bulunduğu işletmeler aracılığıyla ücreti mukabilinde ürünün istenen yerde teslimini sağlayacak nakliye hizmeti sunabilir.
Fire
MADDE 31– (1) Depolanmak üzere kabul edilen ürünün aynı miktar ve kalitede geri verilmesi esastır. Ancak, nitelik, çeşit, tür, depolama süresi ve koşulları ile iklim veya bölgesel ya da diğer bazı etkenlere göre üründe doğası gereği değişen oranda fire olabilir.
(2) Fire oranları, depolama dönemi öncesinde lisanslı depo işletmesi tarafından deponun bulunduğu yerdeki ticaret odası ve/veya borsasının görüşü ile Bakanlığın onayı alınmak suretiyle düzenlenen fire tarifesinde gösterilir.
(3) Fire tarifesinde belirlenen sınırlar içinde depolanan ürünlerde meydana gelen fire karşısında lisanslı depo işletmesi;
- a) Depoya kabul edilen ürünü, ürünün niteliğine göre teslim tarihinde borsada oluşan ortalama fiyat baz alınarak hesaplanan bedeli mukabilinde aynı miktarda teslim edebilir,
- b) Depoya kabul edilen ürünü fire tarifesinde belirlenen fire oranını düşerek geri verebilir.
(4) Diğer ürünlerle karıştırılmadan depolanan ürün teslim edilirken, teslim edilen bu ürünün miktarında meydana gelebilecek kayıp, fire tarifesinde belirlenen sınırları aşmamalıdır.
(5) Fire tarifesine ilişkin bu maddede düzenlenmeyen hususlarda, lisanslı depo ücret tarifesine dair hükümler uygulanır.
Zararın tazmini
MADDE 32 – (1) Bozulan, zayi olan, nitelik kaybına uğrayan ya da fire miktarı fire tarifesinde belirlenen sınırları aşan ürünün bedeli sigorta kapsamında ödenemiyorsa, mudinin başvurusu üzerine lisanslı depo işletmesi, aynı nitelik ve miktardaki ürünü başvuru tarihinden itibaren en geç yedi iş günü içinde temin ederek teslim eder ya da başvuru tarihinde borsada oluşmuş fiyatı, bu tarihte fiyat oluşmamış ise başvuru tarihinden önceki son beş işlem gününde borsada oluşmuş fiyatların ortalaması esas alınmak üzere hesaplanacak bedelin % 5 üzerindeki bir tutarı öder. Bu durumda, ilgili ürüne ilişkin ürün senedi iptal edilir ve ürün lisanslı depodan çıkarılır.
(2) Bu maddeye göre tazmin edilemeyen mudi zararları hakkında, 21/12/2005 tarihli ve 26030 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Ürünün azami depolama süresi ve geri alınmayan ürünlerin satışı
MADDE 33 – (1) Ürünün azami depolama süresi 24 ayı geçmemek üzere ürünün çeşidine göre Bakanlıkça belirlenir. Ürünün son depolama tarihine kadar geri alınması gerektiği, aksi takdirde ürün senetlerinin lisanslı depo işletmesince satılabileceği hususu, mudiye veya yetkili temsilcisine lisanslı depo işletmesi tarafından son depolama tarihinden kırk beş gün önce bildirilir.
(2) Son depolama tarihine kadar geri alınmayan ürünler, lisanslı depo işletmesince borsada satılabilir. Bu durumda, depolama ücreti ve diğer masraflar satış bedelinden düşülerek geri kalan tutar yedi iş günü içinde ilgiliye ödenir. Bu fıkra uyarınca borsada satılan ürünlere ilişkin düzenlenen ürün senetleri, lisanslı depo işletmesince derhal iptal edilerek mudiye ve borsaya bilgi verilir.
Ayrım yapma yasağı
MADDE 34 – (1) Ürünün depolanmak üzere kabulünde veya depolanması sürecinde, depolama hizmetleri ile lisanslı depo işletmesi imkânlarından yararlanılmasında ve ücret tarifelerinin uygulanmasında kişiler arasında ayrım yapılamaz.
Yasak faaliyetler
MADDE 35 – (1) Lisanslı depo işletmeleri, mevzuatla ve mudî tarafından izin verilmedikçe kendilerine tevdi olunan başkalarına ait ürünler üzerinde hiçbir şekilde alım, satım, rehin gibi tasarruflarda bulunamaz, ürünlerin niteliklerini değiştirecek herhangi bir işlem yapamaz.
Çalışma saatleri
MADDE 36 – (1) Lisanslı depo işletmesi, hukuken geçerli bir mazeret olmadıkça, iş günlerinde sekiz saatten az olmamak üzere faaliyet göstermek zorundadır. İlgili mevzuata uygun olmak kaydıyla, bu günler dışında da faaliyet gösterilebilir.
Kimlik kartı
MADDE 37 – (1) Lisanslı depo işletmesi personeline, isim ve görevini belirten fotoğraflı bir kimlik kartı verilir. Çalışma saatlerinde, personele verilen kimlik kartlarının görünür bir şekilde personelin üzerinde bulunması zorunludur.
Teşhir
MADDE 38 – (1) Lisans, lisanslı depo ücret, prim ve indirim ile fire tarifeleri, sözleşme yapılan borsa, sigorta şirketi ve yetkili sınıflandırıcıların listesi, çalışma saatleri çizelgesi ile mevzuatla veya Bakanlıkça gerekli görülen diğer hususlar, lisans askıya alınmadığı veya iptal edilmediği sürece, lisanslı depo işletmesinin kolayca görülebilecek bir yerinde teşhir edilir.
Tarifeler
MADDE 39 – (1) Lisanslı depo ücret tarifesi, işletmenin yönetim kurulunca belirlenir ve Bakanlığın onayına sunulur. Bakanlıkça onaylanan ücret tarifesi ve tarifedeki değişiklikler Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde yayımlanır ve yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer. Lisanslı depo ücret tarifesinde, yürürlük tarihinden itibaren altı ay geçmedikçe, yeni değişiklik talebinde bulunulamaz. Yeni tarife, tarifenin yürürlüğe girmesinden sonra depolanan ürünler için geçerli olur.
(2) Prim ve indirim tarifesi, işletmenin yönetim kurulunca belirlenir ve borsanın görüşü alınarak Bakanlığın onayına sunulur. Bu tarife ve tarifedeki değişiklikler ancak Bakanlık onayından sonra geçerli olur.
(3) Lisanslı depo işletmesi, lisanslı depo ücret tarifesi çerçevesinde ücret talep edebilir. Depolanan ürüne, ürünün depolandığı tarihte yürürlükte bulunan ücret tarifesi uygulanır.
(4) Lisanslı depo ücret tarifesinde, depolama hizmetinin kapsamında hangi hizmetlerin yer aldığı ve bunların ücretleri açıkça belirtilir.
(5) Tarifeler düzenlenirken, ücretlerin çok yüksek, sebepsiz ve gerekçesiz olmamasına ve ayrımcı yapıda bulunmamasına dikkat edilir.
(6) Ürün senedinin satıldığı veya devredildiği güne kadar tahakkuk eden depolama ücretleri, lisanslı depo ücret tarifesi çerçevesinde borsa veya takas hizmetlerini sunan yetkili kuruluş tarafından satış bedelinden mahsup edilerek izleyen ilk beş iş gününde ilgili lisanslı depo işletmesinin hesabına aktarılır.
(7) Ürünün lisanslı depodan teslimi sırasında, ürüne ilişkin tahsil edilmemiş depolama ücretleri de ürün teslim edilmeden önce tahsil edilir.
(8) Bakanlık, mevzuatla belirlenen diğer ücretlerin tahsilinde de altıncı fıkrada belirlenen usulün uygulanmasını kararlaştırabilir.
ALTINCI BÖLÜM
Defter ve Belgeler
Defter ve kayıtlar ile bunların muhafazası
MADDE 40 – (1) Lisanslı depo işletmesince ürün senedi defteri tutulur. Bu deftere düzenlenen ve iptal edilen ürün senetlerinin tarih ve numarası ile Bakanlıkça uygun görülecek diğer hususlar kaydedilir.
(2) Lisanslı depo işletmesinin diğer mevzuata göre tutmak zorunda olduğu yasal defterlere ilişkin hükümler saklıdır.
(3) Birinci ve ikinci fıkrada belirtilenlerin dışında ihtiyaç duyulacak diğer defterler, lisanslı depo işletmesince tutulabilir. Ancak, tutulması Bakanlıkça gerekli görülecek diğer defterlerin kullanılması zorunludur.
(4) Lisanslı depoya giren ve çıkan ürünlerin, teslim alındığı ve teslim edildiği tarihe, net ağırlığı ve sınıfına, depolandığı yer ve depo numarasına, mudisine ve alınan ücretler ile Bakanlıkça uygun görülecek diğer hususlara ilişkin kayıtların tutulması zorunludur.
(5) Elektronik ortamda tutulanlar da dahil defterler, sigorta poliçeleri, iptal edilen ürün senetleri, depolama kayıtları ile diğer tüm kayıt ve belgeler lisanslı depo işletmesince on yıl müddetle saklanır. Ayrıca, bu kayıt ve belgelerin korunmasına ve yedeklenmesine yönelik gerekli önlemler alınır.
Kayıt ve defterlerin tutulma şekli ve usulü ile tasdiki
MADDE 41 – (1) Bu Yönetmelikte belirtilen defterler, ciltli ve sayfaları müteselsil sıra numaralı olur. Bu defterler, elektronik ortamda da tutulabilir. Bu takdirde bunların çıktıları ay sonunda tasdikli müteharrik yapraklar kullanılarak alınır. Defter çıktıları, yıl sonunda ciltlenerek veya dosyalanarak muhafaza olunur.
(2) Defter ve kayıtların, Türkçe olarak tam ve doğru bir şekilde tutulması ve mürekkeple veya elektronik cihazlarla yazılması zorunludur. Defter ve kayıtlarda yanlışlık yapılması halinde, düzeltmeler ancak yanlışlığın okunacak şekilde çizilmesi ve üstüne veya yan tarafına doğrusu yazılması suretiyle yapılabilir.
(3) Defterlere geçirilen bir kayıt kazınmak, çizilmek veya silinmek suretiyle okunamaz bir hale getirilemez. Defterlerde, kayıtlar arasında usulen yazılmaya mahsus olan satırlar çizilmeksizin boş bırakılamaz ve atlanamaz. Ciltli defterlerde, defter sayfaları koparılamaz. Tasdikli müteharrik yapraklarda bu yaprakların sırası bozulamaz ve bunlar yırtılamaz.
(4) Ürün senedi defteri noter, 40 ıncı maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen diğer defterler ise işletme merkezinin bulunduğu ildeki Bakanlık ticaret il müdürlüğü tarafından kullanılmaya başlanmadan önce sayfa numaraları verilmek ve kaç sayfadan ibaret olduğu belirtilmek suretiyle onaylanır.
Bakanlıkça istenilen rapor ve belgeler
MADDE 42 – (1) Lisanslı depoculuk faaliyetlerine ilişkin Bakanlıkça istenilen her türlü rapor ve belge, lisanslı depo işletmesince Bakanlığa sunulur.
(2) Lisanslı depo işletmesi, her yılın Mart ayı sonuna kadar işletmesine ilişkin faaliyet raporunu ve bağımsız denetimden geçmiş veya yeminli mali müşavirlerce onaylanmış malî tablolarını Bakanlığa gönderir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Denetim, İdari Yaptırımlar ve Sorumluluk
Bakanlığın görev ve yetkileri
MADDE 43 – (1) Bakanlık;
- a) Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, lisanslı depoculuk faaliyeti göstereceklere lisans vermeye, bu lisansları askıya almaya veya iptal etmeye, lisans sahiplerinin görev ve sorumluluklarını belirlemeye, bunları sınıflandırmaya, tüm işlem ve hesaplarını, varlıklarını denetlemeye veya denetletmeye,
- b) Kanuna ve bu Yönetmeliğe aykırılık durumunda; mudilerin menfaatinin korunması, işlem ve faaliyetlerin güven ve istikrar içinde sürdürülebilmesini teminen gerekli gördüğü tedbirleri almaya, talimat vermeye ve tasarruflarda bulunmaya,
- c) Kanunun ve bu Yönetmeliğin uygulanması ve lisanslı depoculuğun geliştirilmesi için ihtiyaç duyulan komisyon ve çalışma grupları oluşturmaya,
ç) Kanunun 31 inci maddesi çerçevesinde ilgili bakanlıkları, kamu veya özel kuruluşları çalışma ve uygulamalara katılmaya, işbirliği ve katkı sağlamaya davet etmeye,
- d) Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında öngörülen diğer iş ve işlemleri yerine getirmeye,
görevli ve yetkilidir.
Bakanlık denetimi
MADDE 44 – (1) Lisanslı depo işletmeleri, Bakanlığın gözetim ve denetimine tâbidir. Bakanlık, lisanslı depo işletmelerinin işlemlerini, defterlerini, kayıtlarını, belgelerini ve hesaplarını denetlemeye veya denetlettirmeye yetkilidir. Bakanlık, ihtiyaca göre denetimlerde yardımcı olmak üzere teknik personel de görevlendirebilir ve ilgili bakanlık veya kuruluşların denetime katılmalarını veya yardımcı olmalarını talep edebilir.
(2) Lisanslı depo işletmelerinin yönetici ve personeli, denetim elemanlarının işletme ve tesislere girişlerine engel olmamaya ve denetim elemanlarına; para, mal ve para hükmündeki kağıtları, ürünleri, kıymetli evrakı, kayıt ve defterleri gizli de olsa göstermeye, incelemede yardımcı olmaya, istenilen bilgileri eksiksiz ve gerçeğe uygun olarak vermeye ve diğer her türlü yardımı ve kolaylığı göstermeye mecburdur.
Lisansın askıya alınması ve iptali ile diğer idarî tedbirler
MADDE 45 – (1) Mudilerin menfaatlerinin korunması ve lisanslı depoculuk faaliyetinin güven ve istikrar içinde sürdürülebilmesini teminen fiilin önem ve mahiyetine göre aşağıda belirtilen tedbirler Bakanlıkça alınabilir:
- a) Uyarı: Lisanslı depo işletmesine uyarıyı gerektirecek hususların verilen süre içinde giderilmesinin Bakanlık tarafından yazılı olarak bildirilmesidir. Uyarıyı gerektiren fiil ve haller şunlardır:
1) 8 inci maddede belirtilen lisans koşullarından birini veya birkaçını kaybetmek veya yerine getirememek,
2) Kanun ve ikincil düzenlemelerinde belirtilen askıya alma ya da iptal kapsamına girmeyen hususlara aykırı davranmak veya eksik hususları gidermemek,
3) Mudinin talebine rağmen ürünü teslim etmemek,
4) Bakanlık talimatlarına riayet etmemek.
- b) Lisansın askıya alınması: Lisanslı depo işletmesi faaliyetlerinin bir veya birkaçının ya da tamamının azami bir yıl süreyle durdurulmasıdır. Lisansın askıya alınmasını gerektiren fiil ve haller şunlardır:
1) Lisanslı depoculuk faaliyetini durdurmak,
2) Lisansın askıya alınmasını talep etmek,
3) Lisanslı depo işletmesi yeterliliğini kaybetmek,
4) Cezai sorumluğu gerektiren hususları saptanmak,
5) Bakanlığın uyarısına rağmen aykırılıkları veya eksiklikleri gidermemek,
6) Sağlığı olumsuz etkileyecek düzeyde tarımsal ilaçlar ile kir ve benzeri maddelere maruz kalmış tarım ürünlerini bilerek depoya kabul etmek ve/veya bunları depodaki diğer ürünlerle karıştırmak,
7) Menfaat temin etmek üzere, ürün senedinin temsil ettiği miktar ve kalitenin altında ürün teslim etmek ve/veya teslim alınan ürünün kalite özelliklerini ve standardını ürün senedinde farklı göstermek,
8) Kasıtlı olarak, ürünün tartımı, depolanması, teslimi ve diğer depolama hizmetlerinde yanıltıcı ve gerçeğe aykırı işlemler yapmak,
9) Lisanslı depoya teslim edilmeyen ürün için veya teslim edilen ürün miktarının üzerinde veya altında ürün senedi düzenlemek,
10) Ürün senedini iptal etmeden bu senedin temsil ettiği ürünün depodan çıkışına izin vermek,
11) Mevzuata aykırı bir şekilde, ürünler üzerinde alım satım ve rehin gibi tasarruflarda bulunmak ve/veya ürünlerin niteliklerini değiştirecek herhangi bir işlem yapmak,
12) Stok kayıtlarını usulüne uygun tutmamak,
13) Depolama hizmeti dışındaki diğer faaliyetler ile ortak olmaya ilişkin 48 inci maddede belirtilen hükümlere aykırı davranmak,
14) Tasfiye kararı almak veya tasfiye sürecine girmek ya da hakkında iflas kararı verilmek.
- c) Lisansın iptal edilmesi: Lisansın Bakanlık tarafından iptal edilmesidir. Lisansın iptal edilmesini gerektiren fiil ve haller şunlardır:
1) Lisansın iptalini talep etmek,
2) Askı süresi içinde aykırılıkları veya eksiklikleri gidermemek.
(2) Bakanlık, yaptığı bir tespit veya denetim sonucunda, birinci fıkrada belirtilen tedbirlerin yanı sıra işin mahiyet ve aciliyetini gözeterek işletmenin mevcut yönetimini feshe ve yerine en fazla bir yıla kadar görev yapmak üzere geçici yönetim kurulu atamaya ya da yetkili mahkemeye başvurarak kayyım atanması talebinde bulunmaya, işletmenin ve ortaklarının mal varlıklarına, hak ve alacaklarına tedbir veya el konulması, tasarruf yetkisinin kısmen veya tamamen kaldırılması, zapt edilmesi, bunların bir tevdi mahalline yatırılması için yetkili sulh ceza mahkemesine başvurmaya ve tasfiye etmeye yetkilidir.
(3) Bu maddenin birinci ve ikinci fıkralarında öngörülen tedbirlerin uygulanması, Kanunda öngörülen diğer müeyyidelerin uygulanmasına engel teşkil etmez. Ayrıca, bu tedbirlerin uygulanması sırasında kanuni takip gerektiren durumlarla karşılaşılırsa bu durum derhal ilgili mercilere bildirilir.
(4) Faaliyetleri durdurularak lisansı askıya alınan veya iptal edilen lisanslı depo işletmesi, depolamak üzere ürün kabul edemez.
(5) Lisanslı depo işletmesi, lisansın askıya alınması veya iptal edilmesi durumunda derhal mudilere bir ihtar göndererek durumu bildirir ve mudilerin ödemesi gereken depolama ücretini tahsil ettikten sonra ürünleri mudiye teslim eder. Söz konusu bildirimin yapıldığı tarihten itibaren otuz günlük süre geçmeden depolama hizmetlerine son verilemez.
Lisanslı depo işletmesi ve çalışanlarının hukukî ve cezaî sorumluluğu
MADDE 46 – (1) Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun davranmayan veya yükümlülüklerini yerine getirmeyen lisanslı depo işletmesinin malik, yönetici ve personeli, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan dolayı, lisanslı depo işletmesiyle birlikte sorumludur.
(2) Lisanslı depo işletmesinin malik, yönetici ve personeli, işletmenin işlem ve faaliyetleri ile para ve mallarına, ürün ve ürün senetlerine, evrak, rapor, hesap, kayıt ve defterleri ile diğer başka belgelere ilişkin işledikleri suçlardan dolayı cezai sorumluluk bakımından kamu görevlisi sayılır. Lisanslı depo işletmesince düzenlenen evrak, 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun tatbiki bakımından resmî evrak olarak kabul edilir.
(3) Lisanslı depo işletmesinin malik, yönetici ve personeli, Kanunun 34 üncü maddesinde gösterilen fiil ve hareketlerinden dolayı cezai sorumluluk taşır ve haklarında aynı maddede öngörülen cezalar uygulanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Vadeli piyasalarda ürün senedi kullanımı ve ürün teslimi
MADDE 47 – (1) Lisanslı depo işletmesi, vadeli işlem ve opsiyon borsalarında işlem gören kontratlarda ürün teslimi şartı varsa, bu borsalarla yapacağı sözleşme çerçevesinde, ürün senedi vasıtasıyla bu kontratlardaki ürün teslim yükümlülüğünün yerine getirilmesi ve lisanslı deponun ürün dağıtım ve teslim noktası olması görevlerini üstlenebilir.
Depolama hizmeti dışındaki diğer faaliyetler ve ortaklık
MADDE 48 – (1) İlgili mevzuatına uygun olmak, şirket esas sözleşmesinde gösterilmek ve Bakanlıktan izin alınmak kaydıyla, lisanslı depo işletmesi; tarımsal faaliyetlerde bulunabilir, lisanslı depoculuğa konu ürünleri belirlenen limitler içinde alıp satabilir veya depolanmaya uygun nitelikteki temel ve işlenmiş tarım ürünlerine dayalı ya da ilişkili ticaret, antrepoculuk, taşıma ve nakliyecilik ile sigortacılık yapabilir, yurt içinde ve dışında sanayi tesisi, fabrika, imalathane, depo, satış mağazası ve şubeler kurabilir, açabilir, kiralayabilir ve işletebilir, işleme, kurutma, ayıklama ve benzeri diğer konularda faaliyet gösterebilir ve bu konularda faaliyet gösteren şirketler ile borsaya ortak olabilir.
(2) Bilançodaki öz kaynağın, depolama kapasitesine tekabül eden ürünün rayiç bedelinin altına düşmemesi ve Bakanlıktan izin alınması kaydıyla, lisanslı depo işletmesi kurduğu veya iştirak ettiği şirketlere, ayni veya nakdi sermaye koyabilir veya bu şirketlerin sermaye artırımlarına iştirak edebilir, bunların pay senetlerini ve sermaye paylarını ya da intifa senetlerini satın alabilir veya ayni sermaye olarak kendi sermaye artırımlarında kullanabilir.
(3) Şirket esas sözleşmesi, ortakları ve ortaklık paylarının değişikliği Bakanlık iznine tâbidir.
(4) Pay devirlerinde, payları devralacak gerçek ve tüzel kişilerin 5 inci maddenin üçüncü fıkrasında sayılan şartları haiz olması gerekir.
Tebligat
MADDE 49 – (1) Lisanslı depo işletmesinin Kanun ve ikincil düzenlemelerine göre yapacağı bildirimlerde, aksi belirtilmedikçe, 7201 sayılı Tebligat Kanunu hükümleri uygulanır. Nihai mudinin ve adresinin tespitinde, borsa kayıtlarından da yararlanılır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelikler
MADDE 50 – (1) Bu Yönetmelik ile;
- a) 8/10/2005 tarihli ve 25960 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hububat, Baklagiller ve Yağlı Tohumlar Lisanslı Depo Yönetmeliği,
- b) 8/10/2005 tarihli ve 25960 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Pamuk Lisanslı Depo Yönetmeliği,
- c) 2/8/2006 tarihli ve 26247 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Fındık Lisanslı Depo Yönetmeliği,
ç) 4/12/2010 tarihli ve 27775 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zeytin Lisanslı Depo Yönetmeliği,
- d) 4/12/2010 tarihli ve 27775 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zeytinyağı Lisanslı Depo Yönetmeliği,
yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Ürün ihtisas borsası faaliyete geçinceye kadar, yeterli teknik, kurumsal ve mali altyapıya sahip ticaret borsaları ürün senetlerinin alım satımı konusunda Kanunun 3 üncü ve 5174 sayılı Kanunun 53 üncü maddesine göre Bakanlıkça yetkilendirilebilir. Yetkilendirilen ticaret borsaları hakkında, ürün ihtisas borsasına ilişkin bu Yönetmelikte öngörülen düzenlemeler uygulanır.
(2) Yetkilendirilmek üzere Bakanlığa başvuran ticaret borsasının yeterliliği, Bakanlıkça teknik ve/veya uzman kişilerden oluşturulan en az iki üyeden müteşekkil bir komisyonca incelenir. Komisyonun çalışmasına ilişkin hususlarda, 10 uncu maddede belirtilen komisyona ilişkin hükümler uygulanır.
(3) Yetkilendirilen ticaret borsalarınca, ürün senedine ilişkin işlemlerde, 8/1/2005 tarihli ve 25694 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ticaret Borsalarına Tabi Maddeler ve Bu Maddelerin Alım veya Satımlarının Tescili Hakkında Yönetmeliğe göre alınacak tescil ücreti dışında başkaca bir ücret alınamaz.
(4) Denetime ilişkin 44 üncü madde hükümleri yetkilendirilen ticaret borsaları hakkında da uygulanır.
(5) Lisanslı depo işletmesinin birden fazla yetkilendirilmiş ticaret borsası ile sözleşme yapması durumunda, lisanslı depo teminatına, sigortaya, prim ve indirim ile fireye ilişkin yapılacak işlemlerde, sözleşme akdedilen borsalarda ilgili ürüne ilişkin oluşan ortalama fiyatların ortalaması baz alınır.
(6) Ürün senetlerine ilişkin alım satımın tescili, devir ile bedelinin ödenmesi, alıcı ve satıcı ile üçüncü şahısların haklarının korunması, yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve alım satıma ilişkin diğer hususlar yetkilendirilen ticaret borsasının sorumluluğunda olup bu işlemler ile takas işlemlerinden doğan zararlar bu borsa tarafından tazmin edilir.
(7) Yetkilendirilen ticaret borsaları, ürün senetlerinin alım satımı konusunda Kanun ve ikincil düzenlemelerine aykırı olmamak kaydıyla idari düzenlemeler yapabilir.
(8) İlk lisanslı depo işletmesine faaliyet izni verilmesi ve ticaret borsanın yetkilendirilmesi sonrasında, Fon yönetim kuruluna bu kuruluşları temsilen seçilecek/atanacak üyeler, mevcut Fon yönetim kurulunun üyelik süresinin sona ermesi akabinde oluşturulacak yeni Fon yönetim kurulunda görev yapmak üzere belirlenir.
Yürürlük
MADDE 51 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 52 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini (Mülga ibare:RG-12/4/2019-30743)(…) Ticaret Bakanı yürütür.
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin | ||
Tarihi | Sayısı | |
12/4/2013 | 28616 | |
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin | ||
Tarihi | Sayısı | |
1 | 5/12/2017 | 30261 |
2 | 12/4/2019 | 30743 |
3 |
Kaynak: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=17274&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
YETKİLİ SINIFLANDIRICILARIN LİSANS ALMA, FAALİYET VE DENETİMİ HAKKINDA
YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; tarım ürünleri lisanslı depolarında muhafaza edilecek tarım ürünlerinin analizini yapmak, ürünün nitelik ve özelliklerini belirlemek, standartlara uygun olarak sınıflandırmak ve bu durumu belgelendirmek üzere, yetkili sınıflandırıcı olarak gerçek ve tüzel kişiler tarafından kurulan ve işletilen laboratuvarların lisans almalarına, faaliyet ve denetimlerine ilişkin usul ve esaslar ile buralarda çalıştırılacak personelin haiz olacağı şartları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 — Bu Yönetmelik; yetkili sınıflandırıcıların lisans almalarına, faaliyet ve denetimlerine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
Madde 3 — Bu Yönetmelik; 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununun 12 nci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlık: (Değişik ibare:RG-12/11/2011-28110) Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
İlgili bakanlık: (Değişik ibare:RG-12/11/2011-28110) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığını,
Kanun: 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununu,
Tarım ürünleri: Depolanmaya uygun nitelikteki (Mülga ibare:RG-18/1/2013-28532) (…) standardize edilebilen temel ve işlenmiş tarım ürünlerini,
Lisanslı depo: Kanun kapsamında tarım ürünlerinin sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticarî amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesisleri,
Lisans: Bakanlıkça verilen faaliyet iznini gösterir belgeyi,
Mudi: Depolama hizmetleri için ürününü lisanslı depoya teslim eden veya lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senedini mevzuata uygun olarak elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişiyi,
Yetkili sınıflandırıcı: Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında lisans almış olan ve tarım ürünlerini analiz eden, ürünün nitelik ve özelliklerini belirleyen, standartlara uygun olarak sınıflandıran ve bu durumu belgelendiren laboratuvarları işleten gerçek ve tüzel kişileri,
Laboratuvar: Yetkili sınıflandırıcılarca tarım ürünlerinin analiz edilmesi, ürünün nitelik ve özelliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmesi amacıyla işletilen tesis ve donanımlar bütününü,
Yetkili sınıflandırıcı bölüm sorumlusu ve yöneticisi: Yetkili sınıflandırıcı tarafından iş ve faaliyet konusuna göre oluşturulan bölümlerde görev yapmak üzere, konusunda lisans düzeyinde eğitim almış veya yüksek lisans ya da doktora yapmış ziraat mühendisi, gıda mühendisi, kimya mühendisi veya kimyager yetkili sınıflandırıcı bölüm sorumluları ile yetkili sınıflandırıcının tüm bölüm, yönetim ve işletmesinden sorumlu bir yetkili sınıflandırıcı yöneticisini,
Yetkili sınıflandırıcı personeli: Yetkili sınıflandırıcının faaliyet ve görev alanına uygun olarak istihdam edilen; ziraat mühendisi, gıda mühendisi, kimya mühendisi, kimyager, biyolog gibi konusunda lisans eğitimi almış veya ihtiyaca göre konusunda iki yıllık ön lisans yapmış ya da gıda, laboratuvar ve kimya konularındaki liselerden diploma almış veya Bakanlıkça kabul edilen ilgili bakanlık ya da diğer kamu veya özel kuruluşlarca düzenlenen kursa, belli bir sertifika programına veya eğitime tabi tutularak yetkili sınıflandırıcının iş ve faaliyetlerine ilişkin bir sertifikaya hak kazanmış teknik personel ile diğer idari ve yardımcı personeli,
Hakem yetkili sınıflandırıcı: Bakanlıkça belirlenecek bir bölgede ya da aynı veya benzer ürün grubunda faaliyet gösteren yetkili sınıflandırıcıların yaptıkları ürün analiz ve sınıflandırma işlemlerine karşı bu Yönetmelik çerçevesinde bir itiraz yapılması durumunda, yeniden alınan temsili numuneyi analiz etmek ve bu itirazı sonuçlandırmak görevini de üstlenen, o bölge ya da grupta yer alan ve Bakanlıkça son iki yıldaki bu Yönetmelik hükümlerine uygunluk performansı da gözetilerek belirlenen bir yetkili sınıflandırıcıyı,
Referans yetkili sınıflandırıcı: Görev alanındaki yetkili sınıflandırıcıların kalibrasyon, uygunluk kontrol ve denetimini yürüten, ürün analiz yöntemlerinin geliştirilmesi ve standardizasyonunun sağlanması için ulusal ve uluslararası bilimsel kuruluşlar ile çalışma yapan, eğitim veren, şahit numuneler ile itiraz ve anlaşmazlıklarda istem üzerine veya Bakanlıkça görevlendirildiğinde tarım ürünlerini analiz eden ve görüş veren, analiz metotları konusunda TS EN ISO IEC 17025 “Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının Yeterliliği için Genel Şartlar” standardına göre Türk Akreditasyon Kurumunca-TURKAK akredite edilmiş bulunan kamu veya özel laboratuvarları işleten ve Bakanlıktan lisans alan gerçek veya kamu ve özel tüzel kişileri,
Kalibrasyon : Belirli koşullar altında, bir ölçme cihazı veya bir ölçme sisteminin gösterdiği değerler veya bir ölçüm gereci veya bir referans malzemenin verdiği değerler ve ölçüm standartları ile, gerçekleştirilen ve bunlara karşılık gelen değerler arasındaki ilişkiyi kuran işlemler dizisini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yetkili Sınıflandırıcıda Bulunması Gereken Asgari Özellikler ile
Tesis ve Binaları
Laboratuvarın asgari özellikleri
Madde 5 — Laboratuvarlar aşağıdaki asgari özellik ve nitelikleri taşımalıdır.
- a) İdari bölüm ile sınıf ve standardı belirlenecek tarımsal ürün, ürün grubu veya gruplarının nitelik ve özelliklerine göre ihtiyaç duyulan fiziksel, kimyasal ve mikrobiyoloji analiz laboratuvar bölümleri, ayrı bölümler halinde planlanmalıdır.
- b) Laboratuvarlar, yapılan analizin özelliğine uygun bir şekilde planlanmalı, analiz yapılan bölümler, çalışan personelin pratik ve rahat hareket etmesini sağlayacak şekilde tasarlanmalı ve uygun genişlikte olmalıdır.
- c)Laboratuarlar, özel ortam ve çevre şartları gerektiren analizlerde, bu şartları kontrol etmeye yarayan alet veekipmanlarla donatılmalı ve ısı, sıcaklık, toz, nem, buhar, titreşim, elektromanyetik etkenler ve zararlı canlılar gibi olumsuz şartlardan korunmalıdır. Ayrıca laboratuvar çalışma koşullarının, 20 ±2 °C’da sabitlenmesi için gerekli önlemler alınmalıdır.
- d) Çalışan personelin, iş güvenliği için uygun giysi ve donanım kullanması sağlanmalıdır.
- e) Mikrobiyoloji laboratuvarı ile Bakanlıkça gerekli görülmesi durumunda fiziksel ve kimyasal laboratuvarlarda çalışan personelin, periyodik sağlık kontrolleri yapılmalı ve bulaşıcı bir hastalığı olan veya taşıyıcı olduğu belirlenen personel laboratuvarda çalıştırılmamalıdır.
- f) Laboratuvarın her bölümünde temizlik,sanitasyonve dezenfeksiyon işlemleri, periyodik olarak ve yazılı talimatlara göre yapılmalı ve kayıtları tutulmalıdır.
- g) Duvar, tavan ve tabanları kolayca temizlenebilir ve gerektiğindedezenfekteedilebilir özellikte malzemelerle kaplanmış olmalı, boru sistemleri, radyatörler, aydınlatma sistem ve bağlantıları ile diğer servis noktalarının temizlenmesi kolay olacak şekilde tasarlanmalı ve yerleştirilmelidir.
- h) Aydınlatma, ısıtma ve havalandırma sistemleri ile diğer unsurlar, analiz işlemlerini etkilememeli ve doğrudan veya dolaylı olarak analiz sonuçlarını değiştirmemelidir.
- i) Laboratuvarda kontrollü giriş çıkış uygulaması yapılmalı, analiz yapılan bölümlerine yetkili ve görevliler dışındakilerin girişine izin verilmemeli ve bunun için gerekli donanım ve güvenlik sağlanmalıdır.
- j) Kimyasal maddeler risk gruplarına ve saklama koşullarına göre, havalandırma sistemli, ayrı oda, dolap veya depolarda bulundurulmalıdır. Kimyasal maddenin bulunduğu oda, dolap ve depolar kilitlenebilmeli ve anahtarı ilgili bölüm sorumlusunda bulunmalıdır.
- k) Laboratuvarda ilk yardım için gerekli ilaç ve malzemelerin bulunduğu ilk yardım dolabı ve talimatı yer almalıdır.
- l) Laboratuvarda yangına karşı gerekli önlemlerin alındığına dair itfaiyeden belge alınmalıdır.
- m) Tuvaletler laboratuvar bölümlerine açılmamalıdır.
- n) Binanın boya, badana ve diğer bakımları periyodik olarak yapılmalıdır.
- o) Laboratuvarın çevresinde kirliliğe yol açacak çöp ve atık yığınları, su birikintileri ve zararlı canlıların yerleşmesine uygun ortamlar bulunmamalıdır.
- p) Laboratuvarlarda ortaya çıkan atıklar direk alıcı ortama verilmemeli, tekniğine ve ilgili mevzuata uygun şekilde laboratuvar binasından uzaklaştırılmalıdır.
Laboratuvar binası
Madde 6 — Laboratuvar binası ve diğer tesisler imar mevzuatına uygun olmalıdır. Ayrıca faaliyeti esnasında parlayıcı ve patlayıcı maddeler kullanan laboratuvarların, insanların ikametine mahsus binalarda kurulması yasaktır.
Yetkili sınıflandırıcı tesislerinin bölümleri
Madde 7 — Yetkili sınıflandırıcının tesisleri aşağıdaki bölümlerden oluşur:
- a) İdari Bölüm:
1) Hizmet bölümlerinden ayrı olarak yönetici ve diğer personel için yeterli sayıda müstakil oda,
2) Laboratuvarda kullanılacak kimyasal maddeler ve yedek yardımcı malzemeler için depo,
3) Numune kabul bölümü,
4) Duş, tuvalet ve soyunma-giyinme odası.
- b) Laboratuvar Hizmet Bölümleri:
1) Tartım odası.
2) Fiziksel analiz laboratuvarı; fiziksel analizlerde kullanılacak alet ve ekipmanlar ile numune hazırlık çalışmaları için en az 10m2 alana sahip olmalıdır.
3) Kimyasal analiz laboratuvarı; kimyasal analizlerde kullanılacak alet ve ekipmanlar ile numune hazırlık çalışmaları için en az 15m2 alana sahip olmalıdır.
4) Mikrobiyoloji analiz laboratuvarı; mikrobiyoloji analizlerinde kullanılacak alet ve ekipmanlar ile numune hazırlık çalışmaları için en az 20m2 alana sahip olmalıdır. Besiyeri hazırlama, sterilize etme, mikrobiyolojik ekim, inkübasyon işlemleri ve kullanılmış malzemelerin sterilizasyonu ile yıkanması için ayrı bölümleri içermelidir.
Ancak sınıf ve standardı belirlenecek tarımsal ürün, ürün grubu veya gruplarının nitelik ve özelliklerine göre; fiziksel, kimyasal ve mikrobiyoloji laboratuvarlarından ihtiyaç duyulmayanlar, laboratuvar hizmet bölümünde yer almayabilir.
İlgili ürün veya ürün grubuna dair halihazırda bir referans yetkili sınıflandırıcı faaliyet gösteriyorsa, onun da görüşü alınarak, İhtiyaç duyulan ve olması gereken bölümler yetkili sınıflandırıcı lisansında gösterilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yetkili Sınıflandırıcı Lisansıyla İlgili Usul ve Esaslar
Yetkili sınıflandırıcı lisansı
Madde 8 — Lisanslı depoya tevdi edilen tarım ürünleri, Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında geçerli lisansa sahip yetkili sınıflandırıcılar tarafından analiz edilir ve sınıflandırılır.
Bakanlıktan lisans alınmadan yetkili sınıflandırıcılık faaliyetinde bulunulamaz, yetkili sınıflandırıcı izlenimini verecek hiçbir isim, unvan, işaret ve benzerleri kullanılamaz.
Bir ya da daha fazla ürün veya ürün grubunun analiz ve sınıflandırılmasını yapmak üzere bir lisans düzenlenebilir. Lisans kapsamında bulunan ürünler (Mülga ibare:RG-12/11/2011-28110) (…) gösterilir. Yetkili sınıflandırıcı, Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri dışında da başka kurum veya konularda da yetkili kılınabilir, diğer analiz ve faaliyetlerde de bulunabilir.
Yetkili sınıflandırıcının ve/veya unvanının değiştiği hallerde lisans değişikliği yapılması zorunludur. Lisansın değiştirilmesi ve yenilenmesinden önce bu Yönetmelik hükümlerine uygunluk bakımından gerekli denetim Bakanlıkça yapılır ya da yaptırılır. Denetim sonucuna göre uygun görülenlerin lisansı yenilenir veya değiştirilir.
Yetkili sınıflandırıcının şubeleri
Madde 9 — Yetkili sınıflandırıcının tüm şubeleri aynı lisans kapsamında çalışır, şubeler lisansta gösterilir.
Lisans başvurusunda ya da değişikliğinde şubeler de yerinde incelenir ve uygun olduğu ölçüde aynı koşullar aranır.
Şubeleri temsilen yetkileri belirlenmiş sorumlu personel, lisans başvurusunda veya değişikliğinde Bakanlığa bildirilmelidir.
Merkez ve şubelerde; standart ya da benzer bir yönetim sistemi, numune alma, numune nakil, laboratuar koşulları, analiz yöntemi, deney, cihaz, ölçüm raporları, belgelendirme ve personel düzeni olması esastır.
Lisanslı depo işletmeleriyle sözleşme yükümlülüğü ve bilgi işlem donanımı (Değişik madde başlığı:RG-18/1/2013-28532)
Madde 10 — (Değişik fıkra:RG-18/1/2013-28532) Yetkili sınıflandırıcılar, lisanslı depolara tevdi olunan veya depodan teslim edilen tarımsal ürünlerin analiz, sınıflandırma ve belgelendirme işlemlerinin yürütülmesi için lisanslı depo işletmeleriyle sözleşme yapar. Bakanlık bu sözleşmeleri matbu olarak da düzenleyebilir
Yetkili sınıflandırıcılar sözleşme kapsamında çalıştığı lisanslı depoları listeleyerek yetkili sınıflandırıcı tesisinin görünecek bir yerine veya yerlerine asar.
(Ek fıkra:RG-18/1/2013-28532) Sözleşme ve sözleşmede yapılacak değişiklikler ancak Bakanlık onayından sonra geçerli olur. Sözleşmenin herhangi bir nedenle feshini doğuracak bir sebebin ortaya çıkması halinde bu durum taraflarca en geç beş işgünü içinde Bakanlığa bildirilir ve ayrıca mudilerin zarar görmemesi için gerekli tedbirler alınır. Sözleşmenin feshi, söz konusu bildirimin Bakanlığa ulaştığı tarihten itibaren otuz günlük sürenin dolmasından sonra hüküm ifade eder.
(Ek fıkra:RG-18/1/2013-28532) Yetkili sınıflandırıcılar, yetkili sınıflandırıcılık faaliyetine ilişkin gerekli bilgi işlem alt yapısını oluşturur ve sertifikaları temin eder. Oluşturulan bilgi işlem alt yapısına ilgili kuruluşlar nezdindeki sistemlerin entegrasyonu ve talep halinde Bakanlığın erişimi sağlanır.
Yetkili sınıflandırıcı olması yasaklananlar
Madde 11— Affa uğramış olsalar dahi, beş yıldan fazla hapis yahut basit veya nitelikli zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, sahtecilik, dolandırıcılık, inancı kötüye kullanma, hileli iflas, kaçakçılık gibi yüz kızartıcı suçlar ile resmî ihale ve alım satımlara fesat karıştırma suçları ile Kanuna aykırı davranışlardan dolayı hüküm giyenler yetkili sınıflandırıcı veya ortağı olamazlar, bunların yönetici ve denetçi görevlerinde bulunamazlar.
Yukarıdaki fıkra kapsamında hüküm giymemekle birlikte kendi isteği ve iradesi dışında yetkili sınıflandırıcı lisansı iptal edilenler de üç yıl süreyle yetkili sınıflandırıcı veya ortağı olamazlar, bunların yönetici ve denetçi görevlerinde bulunamazlar.
(Ek fıkra:RG-18/1/2013-28532) Lisanslı depo işletmeleri ve bunların ticaret borsaları haricindeki ortakları, yetkili sınıflandırıcılara ortak olamaz, bu işletmelerin ortakları ve yöneticileri de yetkili sınıflandırıcılarda yönetici olarak görev alamaz.
Lisans başvurusu ve aranılan belgeler
Madde 12 — Bakanlıkça lisans verilirken aşağıdaki koşullar ve belgeler aranır:
- a) Başvuru dilekçesi,
- b) Yetkilisınıflandırıcılıkiçin başvuranın unvanı veya adı ve soyadı, tesis ve laboratuvarının, varsa şubelerinin ve merkezinin açık adresi, telefon, faks numarası ve e-mail adresi,
- c) Yetkili sınıflandırıcının faaliyet konusu ve yapılacak analizler,
- d) Ekonomik gereklilik ile lisanslı depolarda muhafaza edilecek ürünlerin analiz ve sınıflandırması için ihtiyaç duyulan işlem hacminin ya da sınıflandırma hizmetinin nitelik ve kalitesinin mevcut bir yetkili sınıflandırıcıdan ayrı olarak yetkili sınıflandırıcı kurulmasını gerektirecek nitelik ve düzeyde olması,
- e) Yetkili sınıflandırıcı ve/veya ortağının 11 inci maddede aranılan şartları taşıdığını ispatlar(Değişikibare:RG-31/7/2009-27305) adli sicil kaydına ilişkin yazılı beyan,
- f)(Değişik:RG-12/11/2011-28110)Kamu tüzel kişileri hariç lisans için başvuran tüzel kişi ortaklık ise, kuruluşun yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, ortaklığın Ticaret Sicil Memurluğunca onaylı değişiklikleri de içeren ana sözleşmesi, kayıtlı vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarası beyanı,
- g) Bu Yönetmeliğin 20ncimaddesinde gösterilen referans yetkili sınıflandırıcıya verilecek taahhütname,
- h) Laboratuvar yerleşim planı,
- i)(Değişik:RG-12/11/2011-28110)Yetkili sınıflandırıcının, bina ve tesislerinin mülk sahibi veya kiracısı olduğuna dair yazılı beyanı,
- j)(Değişik:RG-12/11/2011-28110)Yetkili sınıflandırıcı yöneticisi ile bölüm sorumlularının, varsa şube sorumlularının isimleri, sözleşme ve diploma suretleri ile T.C. Kimlik numaraları,
- k) Personelin unvan, görev ve sorumlulukları ile iş tanımlarını da gösterir personel ve organizasyon şeması,
- l) Valilik,(Değişikibare:RG-12/11/2011-28110) Gümrük ve Ticaret İl Müdürlüğü veya referans yetkili sınıflandırıcı ya da noterce onaylı numune kayıt defteri ile analiz ve sınıflandırma defteri,
- m) Laboratuvarda uygulanacak analizlerin listesi ile kaynaklarıyla birlikte orijinal ve Türkçe analiz yöntemleri,
- n) Laboratuvarda kullanılacak cihaz, alet veekipmanlarınmarka, model, üretim yılı ve kullanım talimatları,
- o)(Değişik:RG-18/1/2013-28532)Yetkili sınıflandırıcının tesis ve cihazlarının hırsızlık, yangın, duman, infilak, deprem, dahili su basması, sel, grev-lokavt-kargaşalık, terör, fırtına, kar ağırlığı, yıldırım, yer kayması, kara, deniz veya hava araç çarpması ve benzeri diğer rizikolara karşı yapılmış sigorta poliçesi,
- p)(Değişik:RG-18/1/2013-28532)Kanunda ve Kanuna istinaden çıkarılan ikincil düzenlemelerde öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi dolayısıyla meydana gelecek zararları karşılamak üzere, Kanunda öngörülen Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu lehine düzenlenmiş Bakanlık tarafından belirlenen ve kabul edilen asgari 100.000 TL tutarında nakit ve nakde çevrilebilir teminat ile Fona bu teminatı alış, satış, düzenleme ve transfer gibi her türlü tasarrufta bulunma yetkisi veren bir gayri kabili rücu yetki belgesi,
- r) Laboratuvarın niteliğine göre gerekli diğer bilgi ve belgeler.
Lisans başvurusu yukarıdaki fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde gösterilen belgelerle birlikte Bakanlığa yapılır. Bakanlık bu başvuruyu yukarıdaki fıkranın (d) bendindeki koşullar bakımından en geç 20 işgünü içinde inceler ve değerlendirmeye tabi tutar. Bakanlığın başvuruyu bu süre içinde kabul edip uygun görüş vermesi durumunda, başvuru sahibince yukarıdaki fıkrada aranılan diğer belgeler de tamamlanarak Bakanlığa sunulur.
Bakanlık öncelikle, lisans başvurusu için sunulan belgelerin tam ve yeterli olup olmadığının tespitini yapar, varsa eksikliklerin giderilmesini talep eder. Sonra yetkili sınıflandırıcı lisansı için başvuranın laboratuvar ve diğer tesisleri; Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri ile teknik yeterlilik bakımından Bakanlık tarafından oluşturulan bir Komisyona yerinde incelettirilir.
Komisyon, (Mülga ibare:RG-18/1/2013-28532) (…) Bakanlık bünyesinden ve/veya dışarıdan, sayısı üçten az olmamak üzere teknik ve uzman kişilerden oluşturulur.Bakanlık Komisyonda görev yapmak üzere ilgili bakanlıktan da personel isteyebilir.
Bakanlık bu incelemeyi, komisyon yerine, ilgili referans yetkili sınıflandırıcıdan ve/veya Türk Akreditasyon Kurumundan ya da uygun göreceği başka bir kuruluştan da talep edebilir.
İnceleme sonucu gerekçeleriyle birlikte bir rapora bağlanarak Bakanlığa sunulur. Raporda lisans alması uygun görülenlere Bakanlıkça lisans belgesi verilir.
Bakanlık düzenlenen raporu yetersiz bulursa ya da ihtiyaç duyarsa, lisans belgesi verilmeden önce konuyla ilgili ek ya da yeni bir inceleme yapılmasına da karar verebilir.
Yapılan incelemeye ilişkin olarak, bir gider belgesine, bu mümkün olmazsa gideri yapanın beyanına dayalı giderler, (Mülga ibare:RG-18/1/2013-28532) (…) inceleme sırasında, lisans bedeli ise, lisans verilmeden önce başvuru sahiplerince ödenir.
Bakanlık; lisans koşullarının tamamını veya bir kısmını aramadan, yetkili sınıflandırıcının bu Yönetmelikte öngörülen görev ve yetkilerini yürütmek ve ürün belgelendirmek üzere; bünyesinde uygun ve yeterli laboratuar bulunduran ve işleten ilgili bakanlıkların ya da kamu kurumlarının ilgili birimlerini veya Türk Akreditasyon Kurumunca-TURKAK TS EN ISO IEC 17025 “Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının Yeterliliği için Genel Şartlar” standardına göre akredite edilmiş ve/veya Türk Standartları Enstitüsü-TSE ya da benzeri bir kuruluş tarafından ISO 17025 akreditasyon şartlarına haiz bulunduğu onaylanmış özel veya kamu kuruluşlarını yetkili sınıflandırıcı olarak lisanslandırabilir.
Bakanlık; lisans almış olan, ancak TS EN ISO IEC 17025 “Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının Yeterliliği için Genel Şartlar” standardına göre Türk Akreditasyon Kurumunca-TURKAK akredite edilmemiş bulunan yetkili sınıflandırıcıların da, belli bir süre sonuna kadar akredite olmalarını ve/veya Türk Standartları Enstitüsü-TSE ya da benzeri bir kuruluş tarafından ISO 17025 akreditasyon şartlarına haiz bulunduğunun onaylanmasını zorunlu hale getirebilir.
(Ek fıkra:RG-18/1/2013-28532) Yetkili sınıflandırıcı teminatına ilişkin bu Yönetmelikte öngörülmeyen durumlarda, Kanuna istinaden çıkarılan ilgili yönetmeliklerdeki lisanslı depo teminatına ilişkin hükümler uygulanır.
Lisans talebinin reddi
Madde 13 — Bakanlık tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda; bu Yönetmelikte öngörülen şartları taşımadığı ya da sonradan kaybettiği veya eksiklerini gidermediği anlaşılan yetkili sınıflandırıcılar ile yetkili sınıflandırıcı olmak üzere başvuranlara lisans verilmesi, varsa lisansının geçerlilik süresinin uzatılması veya lisansta değişiklik yapılması talepleri reddedilir.
Lisansın geri verilmesi
Madde 14 — Lisansın Bakanlıkça iptal edilmesi veya süresi dolan lisansın süresinin uzatılmaması durumunda lisans, Bakanlığa geri verilir.
Lisans belgesinin zayi olması
Madde 15 — Lisans belgesi zayi olan yetkili sınıflandırıcı gerekçeleriyle birlikte Bakanlığa başvurur. Bu durumda Bakanlık, yetkili sınıflandırıcıya verilmek üzere yeni bir lisans belgesi tanzim eder.
Lisansın geçerlilik süresi ve uzatılması
Madde 16 — Verilen lisanslar iki yıllık süre için geçerlidir. Süre bitiminde, bu Yönetmelikte ve lisansta belirtilen kurallara uygun olarak lisansların geçerlilik süresi Bakanlıkça aynı süreyle uzatılır.
Lisans bedelleri ve diğer ücretler
Madde 17 — Verilen, süresi uzatılan, değiştirilen veya yeniden verilen yetkili sınıflandırıcı lisansına ilişkin bedeller, Bakanlıkça genel bütçeye gelir kaydedilmek üzere peşin olarak tahsil edilir.
Lisans bedelleri her yıl 1 ocak tarihinden geçerli olmak üzere Bakanlıkça belirlenir. Lisans bedelleri belirlenirken yetkili sınıflandırıcının şube sayısı da dikkate alınır.
Bakanlık, bu Yönetmelik kapsamında yapacağı veya yaptıracağı (Ek fıkra:RG-18/1/2013-28532) her türlü inceleme ve denetimler ile verilen hizmetlere ilişkin ücret ve masrafların tamamının veya bir kısmının ilgili yetkili sınıflandırıcı tarafından karşılanmasını talep edebilir. Bu durumda ilgililer ücret ve masrafları en geç on iş günü içinde öder. Talep edilecek ödemenin, makul düzeyde ve yetkili sınıflandırıcı nezdinde yapılan denetimle ya da yetkili sınıflandırıcıya verilen hizmetle doğrudan ilişkili olması, bir gider belgesine, bu mümkün olmazsa gideri yapanın beyanına dayanması, kamu görevlileri açısından bunlar için ilgili mevzuatta öngörülen yolluk, gündelik ve konaklama bedelini aşmaması esastır.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Yetkili Sınıflandırıcının Görev, Sorumluluk ve Hakları
Yetkili sınıflandırıcının görev ve yetkisi
Madde 18 — (Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Kanun ve bu Yönetmelik çerçevesinde; ilgili ürün yönetmeliğinde belirtilen standarda, ilgili ürün yönetmeliğinde belirtilmemiş ise Bakanlıkça ürünün yoğun olarak işlem gördüğü borsalar ile ilgili kuruluş ve sektör temsilcileri davet edilerek oluşturulan çalışma grubunca hazırlanan ve Bakanlıkça onaylanan ürün standardına, böyle bir standart da oluşturulmamışsa ilgili ürüne ilişkin yürürlükte bulunan Türk Standardına göre tarımsal ürünlerin analiz edilmesi, sınıf ve standardının belirlenmesi ve bunun belgelendirilmesi yetkili sınıflandırıcının görev ve yetkisi içerisindedir. Bakanlık, bu maddede belirtilen hususlarda ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.
Analiz, sınıflandırma veya standarda ilişkin bir itiraz olursa, itiraz sonucu yeniden belirlenen değerlere göre hareket edilir.
Yetkili sınıflandırıcılar tarafından sınıf ve standardı belirlenen tarım ürünleri, bunların ticaret ve pazarlanması ve/veya lisanslı depolarda muhafaza edilmesinin sağlanması gibi aynı veya benzeri amaçlarla başkaca bir zorunlu kontrole tâbi tutulmaz.
Yetkili sınıflandırıcının yükümlülükleri
Madde 19 — Yetkili sınıflandırıcının yükümlülükleri şunlardır:
- a) Lisans şartlarının korunması ve sürdürülmesi için gerekli tedbirleri almak ve bu şartların kaybolması hâlinde durumu derhal Bakanlığa bildirmek,
- b) Numunelerin alımında, nakliyesinde, diğer numunelerle karıştırılmadan sıraya konmasında, gerekli görüldüğünde şartlara uygun hale getirilmesinde, analiz edilmesinde, ürün analiz ve sınıflandırma belgesinin hazırlanmasında ve diğer hizmetlerinde mevzuata uygun hareket etmek, itinalı davranmak ve kişiler arasında ayrım yapmamak,
- c) Numunenin alınmasını takiben ürün analiz ve sınıflandırmasını mümkün olan en kısa sürede tamamlayarak, buna ilişkin belgeyi ürünün depolanacağı lisanslı depo işletmesine ve numune sahibine basılı belge olarak ve/veya ilgili mevzuata uygun şekilde elektronik ortamda sunmak, e-posta olarak göndermek,
- d) Kullanılan cihaz, alet veekipmanlarınbelirlenen hata sınırları içerisinde analizleri yapması için gerekli tüm kontrolleri, testleri, kalibrasyonu, işlemleri, bakımları uygun zaman aralıklarıyla kendiliğinden veya istem üzerine yapmak ve gerekli tedbirleri almak,
- e) Referans yetkili sınıflandırıcı ile uyumlu ve işbirliği içinde faaliyetlerini sürdürmek, taahhütnameye uymak ve referans yetkili sınıflandırıcının denetim ve kontrollerinde her türlü yardımı sağlamak,
- f) Doğrudan Bakanlıkça veya denetim sırasında istenecek bilgileri, analiz ve sınıflandırma belgelerini ve diğer belgeleri vermek, Bakanlıkça bu Yönetmelik çerçevesinde verilen diğer görevleri ve talimatları yerine getirmek,
- g) Ücret tarifesine uygun davranmak ve numune sahipleri arasında ayrım yapmamak,
- h) Numune ile analiz ve sınıflandırmaya ilişkin itirazlarda bu Yönetmelikte öngörülen hükümlere uygun davranmak,
- i) Yasal olarak tutması gereken defterler ile bu Yönetmelikte öngörülen kayıt ve defterleri tutmak,
- j) Kanun ve bu Yönetmelikte öngörülen diğer hükümlere uymak.
Referans yetkili sınıflandırıcıya taahhütname verme zorunluluğu
Madde 20 — Yetkili sınıflandırıcılar, faaliyet gösterdiği sürece, referans yetkili sınıflandırıcı tarafından cihaz ve ekipmanlarının doğru analiz sonuçlarını üretip üretmediği, analiz yöntemleri ile diğer laboratuar faaliyetleri hususunda gerekli uygunluk kontrol ve denetimlerinin belli zaman aralıklarıyla yapılmasında; referans yetkili sınıflandırıcıların bu Yönetmeliğin 49 uncu maddesinde ve diğer hükümlerinde sayılan görev ve yetkilerinin yerine getirilmesinde her türlü kolaylığı göstereceğini, istenilen bilgi ve belgeleri doğru ve zamanında vereceğini, cihaz, alet ve ekipmanlar ile yetkili sınıflandırıcının tesislerinde ihtiyaç duyulan inceleme, test ve çalışmalara izin vereceğini ve gerekli işbirliğini sağlayacağını, lisans koşulu olarak kabul ve taahhüt etmek ve bu taahhüdüne uygun davranmak zorundadır.
Yetkili sınıflandırıcının unvan, mühür ve imzasını taşıyan taahhütname, üç nüsha olarak düzenlenir ve biri yetkili sınıflandırıcıda, biri ilgili referans yetkili sınıflandırıcıda, diğeri de Bakanlıkta muhafaza edilir.
Bakanlıkça matbu bir taahhütname düzenlenmemiş ve uygulamaya konulmamışsa, yetkili sınıflandırıcı tarafından düzenlenecek taahhütname ve taahhütnamede yapılacak değişiklikler Bakanlık onayından sonra geçerli olur.
Alet ve ekipman
Madde 21 — Laboratuvarlarda, yapılacak analizlerin amacına uygun olan ve ihtiyaç duyulan alet, ekipman, biyolojik ve kimyasal madde ve malzemelerin bulundurulması zorunludur.
Bütün alet ve ekipmanların periyodik olarak standart çalışma yöntemlerine göre bakım ve kalibrasyonu yapılır ve kayıtları düzenli olarak tutulur.
Kalibrasyon veya başka yollarla hatalı çalıştığı tespit edilen cihaz, alet ve ekipman ile özelliği değişmiş ve raf ömrü dolmuş maddelerle çalışılması ve bunların analizlerde kullanılması yasaktır.
Teşhir
Madde 22 — Yetkili sınıflandırıcılık lisansının, yetkili sınıflandırıcı tesislerinde kolayca görünebilecek bir yere veya yerlere asılması zorunludur.
İlgililer bu Yönetmelikte belirtilen ve asılması zorunlu olan belge ve tarifelere uygun davranmak ve bunların uygulanmasında kişiler arasında ayrım yapmamak zorundadır.
Eğitim
Madde 23 — Yetkili sınıflandırıcı, ürün analiz yöntemlerinin geliştirilmesi ve standardizasyonunun sağlanması ve benzeri konularda Türk Akreditasyon Kurumu, Türk Standartları Enstitüsü, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu ile bu konularda faaliyet gösteren özel veya kamu, ulusal veya uluslararası bilimsel kuruluşların sağlayacakları eğitim programlarına, imkanları ölçüsünde personelinin katılımını ve bilimsel gelişmelerin takibini sağlar.
Ayrıca Bakanlık ve/veya referans yetkili sınıflandırıcı tarafından düzenlenen ve davet olunan eğitimlere de gerekli katkı ve katılımda bulunur.
Yetkili sınıflandırıcı kendi bünyesinde de yöneticisinin gözetiminde personelinin teknik bilgisini arttıracak eğitim programları düzenler.
Yapılan ve katılım sağlanan eğitim programlarıyla ilgili kayıtlar düzenli olarak tutulur.
Yapılacak değişikliklerin bildirimi
Madde 24 — Yetkili sınıflandırıcı, aşağıdaki değişiklik hallerinde bunlar yapılmadan önce Bakanlığa başvurmak, Bakanlığın ihtiyaç görürse inceme ve lisansta değişiklik yapma ya da yeni bir lisans düzenlenmesi talebini yerine getirmek zorundadır.
- a) Yetkili sınıflandırıcının faaliyetlerini geçici veya sürekli olarak durdurması, laboratuvarı kapatması, yönetici, adres, unvan, isim gibi bünyesinde, yönetimsel, ticari ve kurumsal değişiklikler olması.
- b) Prosedürler ile faaliyet ve çalışma esaslarında önemli değişiklikler yapılması.
- c) Laboratuvarda yeni bir bölüm açılması, analiz cihazlarında değişiklik yapılması, yerleşim planı ya da laboratuvarın yapısında önemli değişikliklerin veya tadilatların yapılması.
- d) Lisans şartlarını etkileyen diğer değişiklikler.
Lisans verilirken aranılan şartların kaybedildiğinin anlaşılması halinde ise lisans iptal edilir.
Yukarıda sayılan ancak lisans verilmesi şartlarını etkilemeyen değişiklikler, değişikliğin gerçekleşmesini takibin de en geç 30 işgününde Bakanlığa bildirilebilir.
Yasakfaaliyetler
Madde 25 — Yetkili sınıflandırıcılar, bu Yönetmelikte öngörüldüğü şekilde tüm faaliyetlerinin durdurulması, lisanslarının askıya alınması veya iptali, analiz cihaz ve ekipmanlarının hata sınırları dışında sonuç vermesi, kalibrasyonlarının uygun olmaması durumlarında, ürün analiz ve sınıflandırması yapamaz.
Analiz sonuçlarını ve analiz belgelerini gerçeğe aykırı olarak düzenleyemez.
Kayıtlar ve defterler
Madde 26 — Yetkili sınıflandırıcı, kanunen tutmakla yükümlü olduğu defterler ile aşağıda gösterilen ve laboratuvara gelen numunelere, bunların analizlerine ve diğer hususlara ilişkin defter, belge ve kayıtları tam ve doğru olarak tutmak zorundadır.
Yetkili sınıflandırıcıda aşağıdaki kayıtlar tutulur:
- a) Personel bilgileri,
- b) Numune kayıt defteri Ek-1,
- c) Analiz ile ilgili çalışma detaylarını gösteren analiz defteri Ek-3,
- d) Analiz ve sınıflandırma belgesi Ek-4,
- e) Cihaz, alet veekipmanlistesi Ek-5,
- f) Alet ve ekipmanların bakım, onarım vekalibrasyonçizelgesi Ek-6,
- g) Analiz yöntemlerinin kaynakları ile birlikte kayıtları,
- h) Aylık faaliyet çizelgesi Ek-7,
- i) Kimyasal madde kayıt defteri,
- j) Personel eğitimi ile ilgili eğitim programları ve kayıtları.
Elektronik ortamda tutulanlar da dahil defterler, analiz ve sınıflandırma belgeleri, diğer tüm kayıt ve belgeler, güvenilirlik ve gizlilik esaslarına uygun bir kayıt ve arşiv sistemi kullanılarak yetkili sınıflandırıcı tarafından on yıl müddetle saklanır. İkinci fıkranın (a) ve (j) bendinde gösterilen belgeler, 10 yıl geçse bile personelin hizmeti süresince muhafaza edilir. Bu kayıtların, özellikle ürün analiz ve sınıflandırma belgelerinin, yangın, sel, çalınma, kaybolma, bozulma ve benzeri risklere karşı korunarak ve yedeklenerek muhafaza edilmesi esastır.
Yetkili sınıflandırıcı ücret tarifesi
Madde 27 — Yetkili sınıflandırıcı, numune analiz ve sınıflandırması ile yapmış olduğu diğer hizmetler karşılığında önceden belirlenmiş ve bilinen yetkili sınıflandırıcı ücret tarifesi çerçevesinde ücret talep edebilir. (Mülga ikinci ve üçüncü cümleler:RG-18/1/2013-28532) (…)
Yetkili sınıflandırıcı tarafından hazırlanan ücret tarifesi ve tarifedeki değişiklikler, Bakanlıkça onaylandıktan sonra yürürlüğe girer.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Yetkili Sınıflandırıcı Yönetimi
Personel istihdamı
Madde 28 — Yetkili sınıflandırıcı faaliyet ve hizmetlerini yürütmek üzere, bir yetkili sınıflandırıcı yöneticisi, bölümlerde bölüm sorumlusu ve yeterli sayıda laboratuvar personeli ile yardımcı personelin istihdamı zorunludur.
Personelin unvan, görev ve sorumlulukları, iş tanımları, yokluklarında yerine vekalet edecekler bir personel ve organizasyon şemasında gösterilir ve yetkili sınıflandırıcıda görünecek yer veya yerlere asılır. Bu şema ile bu şemadaki değişikliklerin onaylı bir nüshası da, değişikliği takiben en geç on iş gününde Bakanlığa gönderilir.
Yetkili sınıflandırıcı yöneticisi
Madde 29 — Yetkili sınıflandırıcı ile yetkili sınıflandırıcı yöneticisi ve personeli bu Yönetmelik hükümlerini uygulamakla görevli ve yetkilidir.
Yetkili sınıflandırıcı yöneticisinin görev ve yetkileri şunlardır:
- a) Yetkili sınıflandırıcı ve bölümlerinin işlevine uygun olarak çalışmasını sağlamak ve kontrol etmek,
- b) Alet veekipmanlarınbakım, onarım ve kalibrasyonunu yaptırmak,
- c) Numune kayıt defteri, analiz defteri ile diğer kayıt ve defterlerin düzenli tutulmasını sağlamak,
- d) Laboratuvara giren numunenin tüm analizlerinin yöntemine uygun yapılarak, analiz ve sınıflandırma belgesinin düzenlenmesini sağlamak,
- e) Analiz ve sınıflandırma belgesini onaylamak,
- f) Denetim sırasında ya da sonrasında yetkililerce verilen talimatların yerine getirilmesini sağlamak, yapılan talimatları muhafaza ederek sonucundan Bakanlığa bilgi vermek,
- g) Personelin eğitimi ile ilgili programlar düzenlemek,
- h) Personelin periyodik sağlık kontrollerini yaptırmak,
- j) Her yıl Mart ayında, yıllık faaliyet, öneri ve görüşlerini içeren bir rapor düzenleyerek Bakanlığına bildirmek,
- k) Kayıt ile analiz ve sınıflandırma belgelerinde gizlilik esasına uyulmasını sağlamak.
Bölüm sorumluları
Madde 30 — Bölüm sorumlularının görev ve yetkileri şunlardır:
- a) İlgili bölüm ve birimin işlevine uygun olarak çalışmasını sağlamak,
- b) Ekipmanların kontrolünü yapmak,
- c) Analizlerin yöntemine uygun ve doğru yapılmasını sağlamak,
- d) Analiz ve sınıflandırma belgesini imzalamak,
- e) Analiz defterinin düzenli tutulmasını sağlamak,
- f) Kayıtların düzenli tutulmasını sağlamak,
- g) Analizleri yapmak.
Tanıtım belgesinin taşınması
Madde 31 — Yetkili sınıflandırıcı personelinin ismini, unvan ve görevini ve varsa göreviyle ilgili aldığı lisans ya da sertifikaya ilişkin bilgileri içeren bir tanıtım belgesi, kolayca görünecek biçimde ve sürekli olarak personelin üzerinde taşınır.
ALTINCI BÖLÜM
Numune Alma, Analiz Yöntemleri ile Analiz ve Sınıflandırma Belgesi
Numune alma
Madde 32 — (Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Numune alma usul ve yöntemlerinde; bu Yönetmelik ile ilgili ürün yönetmeliği hükümleri uygulanır. Bu yönetmeliklerde hüküm bulunmayan hallerde, sırasıyla Bakanlıkça ürünün yoğun olarak işlem gördüğü borsalar ile ilgili kuruluş ve sektör temsilcileri davet edilerek oluşturulan çalışma grubunca hazırlanan ve Bakanlıkça onaylanan yönteme, ilgili ürüne ilişkin yürürlükte bulunan Türk Standardına ve 14/10/2004 tarihli ve 25613 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Zirai Karantina Numune Alma ve Analiz Yönetmeliği hükümlerine göre hareket edilir. Bakanlık, bu maddede belirtilen hususlarda ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.
Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında lisanslı depolara konmak ya da lisanslı depolardan teslim edilmek veya test amacıyla, ürün numuneleri, bulunduğu yerden yetkili sınıflandırıcı gözetiminde alınır, etiketlenir, ambalâjlanıp mühürlenerek en seri şekilde analize gönderilir. Yetkili sınıflandırıcıya gelen numune, uygun ortam ve koşullarda analize hazır hale getirilerek analizi yapılır.
Numune etiketi, bu Yönetmeliğin Ek-2 sinde gösterildiği şekilde düzenlenir ve yetkili sınıflandırıcı ya da ilgili yetkili sınıflandırıcı ve lisanslı depo işletmesi tarafından birlikte bastırılır ve kullanılır.
Numunelerin alınması, taşınması ve yetkili sınıflandırıcıya teslimi bizzat yetkili sınıflandırıcı personeli tarafından yapılabileceği gibi, yetkili sınıflandırıcıların gözetim ve sorumluluğunda; bu konuda referans yetkili sınıflandırıcı ya da yetkili sınıflandırıcı tarafından eğitim ve yetki verilmiş lisanslı depo işletmesi ve personeli veya bir sözleşme çerçevesinde ürünün bulunduğu yer ya da işletmedeki kişi veya kuruluşlara veya üçüncü şahıslara yaptırılabilir.
Ancak ürünün özelliğine göre numunelerin alınma yöntemlerinde, tasnif edilecek kütlenin ve bunu temsil edecek numunenin etiketlenmesinde, muhafazasında, tasnif edilmesinde ve numuneye ilişkin diğer iş ve işlemlerde görev yapacak personelin referans yetkili sınıflandırıcı veya yetkili sınıflandırıcı tarafından önceden eğitime tabi tutulması ve başarılı olanlara sertifika verilmesi ya da mevcut eğitimi yeterli görülerek yetkilendirilmesi zorunludur.
Bu konuda kamu kurum ve kuruluşlarından ya da bunların gözetiminde düzenlenen eğitimlerde lisans veya sertifika alan kimseler, yetkili sınıflandırıcı tarafından eğitime tabi tutulma şartı aranmadan numune işlemlerinde görevlendirilebilir.
Numune alınması ve gönderilmesi işlemlerine, istemeleri halinde ürün sahibi ile lisanslı depo işletmesi veya bunların temsilcileri nezaret edebilir.
Özel istek üzerine yapılacak analizler için numuneler, yetkili sınıflandırıcının gözetimi dışında şahıslar tarafından alınmış ve getirilmişse, bu durum analiz ve sınıflandırma belgesinde belirtilir.
Alınan numuneler, numune sahibince iadesi istenmişse, analiz ve sınıflandırma belgesinin düzenlenmesini takiben 60 gün geçtikten sonra iade edilir. İadesi istenmemişse yetkili sınıflandırıcı tarafından satış, bağış ya da başka şekilde değerlendirilir.
Analiz yöntemleri
Madde 33 — Yetkili sınıflandırıcı tarafından lisans alınması ya da lisans değişikliği sırasında Bakanlığa bildirilen ve Bakanlık tarafından yapılan veya yaptırılan inceleme sonrası lisans kapsamında kabul edilen, güvenilir ve uluslararası kabul edilebilir bir analiz metodu kullanılır.
Gelişen teknoloji ve bilimsel veriler paralelinde, yetkili sınıflandırıcılarca analiz yöntemleri geliştirilebilir, yeni yöntemler adapte edilebilir. Ancak yetkili sınıflandırıcı tarafından yeni yöntemlerin adapte edilmesi ve kullanılması, TURKAK, TÜBİTAK, TSE, Referans Yetkili Sınıflandırıcı veya benzeri bir kuruluşun onayını takiben Bakanlıkça verilecek izinle olur. Doğrudan Bakanlık tarafından da, daha doğru test ve analiz sonuçlarına ulaşmak üzere bu kuruluşların görüşü alınarak yeni analiz yöntemleri kabul edilebilir ve uygulamaya konabilir.
Laboratuvar şartlandırması
Madde 34 — Laboratuvardaki sıcaklık, rutubet gibi atmosferik koşulların ölçüm değerlerini etkilememesi için, gerekli laboratuvar şartlandırması yapılır ve bunların çok sıkı kontrol altında tutulması sağlanır. Ayrıca bu verilerin kayıtları tutulur.
Numune şartlandırması
Madde 35 — Numune, numunedeki rutubet oranı, ürün standardında veya analiz metodunda öngörülen aralığa getirilinceye kadar şartlandırma işlemine tabi tutulur. Numune şartlandırmasında pasif şartlandırma yöntemi uygulanabileceği gibi, numunenin uygun bir cihaz vasıtasıyla, normalden daha hızlı istenilen ve analize hazır hale getirilmesini sağlayan aktif şartlandırma yöntemi de kullanılabilir.
Bakanlık tarafından, referans yetkili sınıflandırıcının görüşü alınarak, ürünün niteliğine göre yetkili sınıflandırıcıda şartlandırma cihazları bulundurulması ve kullanılması zorunlu hale getirilebilir.
Ürün analiz ve sınıflandırma belgesi ve imzalamaya yetkili kişi
Madde 36 — Bu Yönetmeliğin 18 inci maddesi çerçevesinde uygulamada olan ürün standardı esas alınarak, yetkili sınıflandırıcılar tarafından yapılacak analiz sonuçları doğrultusunda ürün analiz ve sınıflandırma belgesi, üç nüsha halinde Ek-4’e göre düzenlenir.
Ürün analiz ve sınıflandırma belgesi, analizi yapan sorumluyla birlikte yetkili sınıflandırıcı veya yetkili sınıflandırıcı yöneticisi ya da bölüm sorumlusunca, bunların yokluğunda bunlara vekalet edenlerce imzalanır. Ancak analizi yapan personel yerine vekaleten imza atılmaz. Yetkili sınıflandırıcı, imzası olmasa bile, analiz ve sınıflandırma belgesinin mevzuata uygun olarak düzenlenmesinden imzalayanlarla birlikte sorumludur.
Ürün analiz ve sınıflandırma belgesinin bir nüshası analizi talep edene, bir nüshası ürünün depolanacağı lisanslı depo işletmesine verilir. 3 üncü nüsha ise yetkili sınıflandırıcıda dosyalanarak muhafaza edilir.
Ürün analiz ve sınıflandırma belgesinin, ilgili mevzuata uygun olmak kaydıyla, elektronik ortamda üretilmesi, muhafazası ve aktarılması da mümkündür.
Yetkili sınıflandırıcıların düzenleyecekleri analiz ve sınıflandırma belgeleri ile diğer belgeler reklam amacıyla kullanılamaz.
Analiz ve sınıflandırma belgesinin hazırlanmasında aşağıdaki hususlara dikkat edilir:
- a) Cihazla yapılan analizlerde cihazın hassasiyet sınırları(Ekibare:RG-18/1/2013-28532) veya kalibrasyon kontrolünün yapıldığı
- b) Ürün standardının yazılması dışında analiz sonuçlarından çıkarılan herhangi bir yorum içermemelidir.
- c) Aynı numunede yapılan bütün analizler aynı analiz ve sınıflandırma belgesinde belirtilmelidir.
- d) Analiz ve sınıflandırma belgesinin kısmen kullanılamayacağına dair uyarıcı ifade yazılmalıdır.
Analiz ve sınıflandırma belgesinin şekli
Madde 37 — Analiz ve sınıflandırma belgeleri, herkes tarafından daha kolay anlaşılır olması ve uygulama birliğinin sağlanması amacıyla Ek-4 formatında düzenlenir. Ancak Bakanlık, uygulamadaki ihtiyaçları gözeterek ve referans yetkili sınıflandırıcı ile diğer yetkili sınıflandırıcıların görüşünü alarak, yetkili sınıflandırıcılarca düzenlenen bu belge ile etiket, numune kayıt ve analiz defterlerinin şeklini ve bunlarda aranılan bilgileri değiştirebilir.
Analiz ve sınıflandırma belgesi, asgari aşağıdaki bilgileri içerir.
- a) “Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu, Ürün Analiz ve Sınıflandırma Belgesi” başlığı,
- b) Numune etiketno,
- c) Analiz ve sınıflandırma belgesinin tarihi,
- d) Analiz ve sınıflandırma belgesinin seri numarası,
- e) Analiz ve sınıflandırma belgesine konu ürünün cinsi/(Mülgaibare:RG-18/1/2013-28532) (…)yıl olarak hasat tarihi,
- f) Belgenin kaçıncı nüsha olduğu,
- g) Numune sahibinin veyamudininismi ve adresi,
- h) Analiz ve sınıflandırma belgesine konu ürünün kesin veya yaklaşık miktarı,
- i) Ürünün depolandığı ya da depolanacağı lisanslı depo işletmesinin ticaret unvanı ve bulunduğu yer,
- j) Giren ürüne mi yoksa çıkan ürüne mi ait olduğunu gösteren bir ibare,
- k) Yetkili sınıflandırıcı tarafından saptanmış ürünün analiz değerleri, sınıfı veya standardı,
- l) Analiz ve sınıflandırma belgesinin Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında yetkili sınıflandırıcı tarafından verildiğini belirtir ibare,
- m) Ürünü analiz eden, sınıflandıran ve derecelendiren yetkili sınıflandırıcının unvanı ve yetkililerin imzaları.
YEDİNCİ BÖLÜM
Analiz ve sınıflandırmaya İlişkin itirazlar
İtiraz hakkı
Madde 38 — Ürün sahibi ya da lisanslı depo işletmesi, depolanmak üzere getirilmiş veya depodan teslim edilecek ürünün numune ve analiz işlemleri sonuçlarına, hatalı olduğu veya gerçeği yansıtmadığı gerekçesiyle itiraz edebilir.
Numune işlemlerine ilişkin itiraz, numunenin etiket tarihini, analiz sonuçlarına ilişkin itiraz ise, analiz ve sınıflandırma belgesinin ürün sahibi veya lisanslı depo işletmesine veya temsilcilerine bildirilmesini veya verilmesini takiben en geç (Değişik ibare:RG-18/1/2013-28532) 1 işgünü içinde yapılır.
Ancak;
- a) ürün diğer ürünlerle karıştırılabilen bir ürünse, lisanslı depoda ürününün diğer ürünlerle karıştırılmış olması,
- b) ürünün lisanslı depodan mudi tarafından kabul ve teslim alınmış vemudininzilyetliği altına girmiş olması,
hallerinde, (Mülga ibare:RG-18/1/2013-28532) (…) itiraz süresi bitmese bile itiraz hakkı düşer.
Depolama öncesi itiraz
Madde 39 — Lisanslı depoya depolanmak üzere ürün getiren şahıs ya da ürünün depolanacağı lisanslı depo işletmesi, yetkili sınıflandırıcı gözetiminde yapılan numune işlemleri veya analiz ve sınıflandırma belgesine itiraz edebilir.
Yazılı itiraz başvurusuna; itiraza ilişkin yeniden alınan temsili numuneyle birlikte, varsa itiraz edilen ürün analiz ve sınıflandırma belgesi ile yetkili sınıflandırıcı ücret tarifesi çerçevesinde analiz ve sınıflandırma bedelinin kabul edildiğini gösterir taraflarca imzalı yazılı muvafakat eklenir. Muvafakat belgesinde, varsa uzlaşılan veya tercih edilen yetkili sınıflandırıcı da belirtilir.
Bu durumda numune, tarafların üzerinde uzlaştığı bir yetkili sınıflandırıcı ya da böyle bir uzlaşmaya gitmeden tarafların birlikte ve doğrudan tercihiyle ilgili hakem veya referans yetkili sınıflandırıcıda analiz edilir ve sınıflandırılır. Taraflarca üzerinde uzlaşılan ya da doğrudan tercih edilen yetkili sınıflandırıcı olmaması halinde, numune, referans yetkili sınıflandırıcıya gönderilir.
Bu Yönetmeliğin 32 nci maddesinde gösterildiği şekilde üründen yeniden temsili numune alınması, paketlenmesi ve gönderilmesi işlemlerine, istemeleri halinde ürün sahibi ile lisanslı depo işletmesi veya bunların temsilcileri nezaret edebilir. Referans yetkili sınıflandırıcı, numune işlemlerini kendi yürütebileceği gibi, numune işlem ve analizine itiraz edilen yetkili sınıflandırıcı dışındaki bir yetkili sınıflandırıcıyı da görevlendirebilir.
Burada yapılan analiz sonucunu, lisanslı depo işletmesi kabul etmekle yükümlü olup, bu kalite ve sınıflandırma özellikleri üzerinden ürünün depolanmasını reddedemez.
Ürünün depodan tesliminde yapılacak analiz ve itiraz (Değişik madde başlığı:RG-18/1/2013-28532)
Madde 40 — (Değişik fıkra:RG-18/1/2013-28532) Mudi, analiz ücretini ödemek kaydıyla ürünün lisanslı depodan tesliminde analiz edilmesini talep edebilir. Mudinin talebi üzerine veya doğrudan ürün, lisanslı depo işletmesi tarafından yetkili sınıflandırıcıya analiz ettirilir. Analiz sonucunda düzenlenen analiz ve sınıflandırma belgesine, mudi yazılı olarak itiraz edebilir.
Yazılı itiraz başvurusuna; itiraza ilişkin yeniden alınan temsili numuneyle birlikte, orijinal ürün analiz ve sınıflandırma belgesi ile yetkili sınıflandırıcı ücret tarifesi çerçevesinde analiz ve sınıflandırma bedelinin kabul edildiğini gösterir taraflarca imzalı yazılı muvafakat eklenir. Muvafakat belgesinde, varsa uzlaşılan veya tercih edilen yetkili sınıflandırıcı da belirtilir.
Bu durumda numune, tarafların üzerinde uzlaştığı bir yetkili sınıflandırıcı ya da böyle bir uzlaşmaya gitmeden tarafların birlikte ve doğrudan tercihiyle ilgili hakem veya referans yetkili sınıflandırıcıda analiz edilir ve sınıflandırılır. Taraflarca üzerinde uzlaşılan ya da doğrudan tercih edilen yetkili sınıflandırıcı olmaması halinde, numune, referans yetkili sınıflandırıcıya gönderilir.
Bu Yönetmeliğin 32 nci maddesinde gösterildiği şekilde ürün temsili numunesi, ürünün bulunduğu araç veya yerden yeterli miktarda yeniden alınır. Numune, orijinal durumunu muhafaza edecek ve tarafları tatmin edecek biçimde paketlenir. Numune alınması, paketlenmesi ve gönderilmesi işlemlerine, istemeleri halinde ürün sahibi ile lisanslı depo işletmesi veya bunların temsilcileri nezaret edebilir.
Alınan itiraz temsili numunesinin yetkili sınıflandırıcıya teslimi sırasında veya öncesinde taraflarca yetkili sınıflandırıcıya yazılı bir itiraz yapılmamışsa alınan numune üzerinde uzlaşılmış ve kabul edilmiş sayılır.
Burada yapılan analiz sonucunu taraflar kabul etmekle yükümlü olur.
İtiraza ilişkin analiz ve sınıflandırma belgesinin düzenlenmesi
Madde 41 — Yetkili sınıflandırıcı tarafından, numunenin kendisine ulaştığı gün öncelikli ve ivedi olarak analiz edilmesi esastır. Ancak numune şartlandırması ve benzeri bir zorunluluk bulunuyorsa buna ihtiyaç duyulan süre ilave edilir.
İtiraza ilişkin temsili numunenin analizini takiben ilgili yetkili sınıflandırıcı tarafından ürüne yönelik yeni bir ürün analiz ve sınıflandırma belgesi düzenlenir. Bu belge nihai olarak ürünün kalite özelliklerini belirler ve önceki analiz ve sınıflandırma belgesini hükümsüz kılar. Yeni analiz ve sınıflandırma belgesinin birer nüshası ürün sahibine, lisanslı depo işletmesine, önceki analiz ve sınıflandırma belgesini düzenleyen yetkili sınıflandırıcıya gönderilir. Bir nüshası da, itiraza ilişkin diğer belgelerle birlikte, itiraz numunesini analiz eden yetkili sınıflandırıcıda itiraz dosyasında muhafaza edilir.
Önceki analiz ve sınıflandırma belgesi ile itiraz üzerine düzenlenen analiz ve sınıflandırma belgesi arasında, itiraz sahibini haklı çıkaracak şekilde, ürünün kalitesinde derece veya sınıf farkı varsa yetkili sınıflandırıcı tarafından itiraz sonucu düzenlenen belgede bu farka ve ayrıca ihtiyaç duyulursa ek açıklamaya yer verilir. Fark saptanmamışsa, “hiç veya kabul edilebilir düzeyde fark yoktur” ibaresi yazılır.
İtiraza ilişkin ücret
Madde 42 — İtiraza ilişkin olarak temsili numunenin alınması ve numunenin ilgili yetkili sınıflandırıcı tarafından analizine ilişkin ücretler, (Mülga ibare:RG-18/1/2013-28532) (…) lisanslı depo işletmesince karşılanır. Ürün sahibinin itiraz ettiği ancak itiraz sonucu yapılan analiz ve sınıflandırmanın öncekinden hiç veya ciddi farklılık göstermediği durumlarda, lisanslı depo işletmesi, bu Yönetmeliğin 27 nci maddesinde gösterilen yetkili sınıflandırıcı ücret tarifesi (Mülga ibare:RG-18/1/2013-28532) (…) çerçevesinde belirlenmiş itiraza ilişkin numune ve analiz ücretini ilgiliden talep edebilir.
İtiraz sonucu ürün sahibinin hakkı, lisanslı depo işletmesinin yükümlülüğü
Madde 43 — Önceki analiz ve sınıflandırma belgesi ile itiraz üzerine düzenlenen analiz ve sınıflandırma belgesi arasında ürün sahibini haklı çıkaracak şekilde bir farklılık var ise, itiraz sahibi, varsa itirazına ilişkin masrafla birlikte teslim ettiği ürünün kalitesine uygun ürünü ya da her iki kalite arasındaki fiyat farkını lisanslı depo işletmesinden talep edebilir.
Ürün sahibinin, teslim ettiği kaliteye uygun ürünü talep etmesi durumunda, lisanslı depo işletmesi bu talebi karşılamak zorundadır.
Ürün sahibinin, lisanslı depo işletmesinden, her iki kalite arasındaki fiyat farkını talep etme hakkını kullanmak istemesi durumunda ise; Kanunun 3 üncü maddesinde gösterilen borsaya başvurarak bu fiyat farkının belirlenmesini ister. Borsa, başvuru gününde borsada oluşan ortalama fiyatı, borsada fiyat oluşmamışsa Bakanlıkça ilgili ürün için belirlenen yurt içi ve/veya yurt dışı referans borsa veya borsalarda oluşan ortalama fiyatı esas alarak fiyat farkını belirler ve itiraz sahibine bildirir. İtiraz sahibi, borsadan aldığı belgeyle birlikte, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla ya da lisanslı depo işletmesiyle ürün sahibi tarafından imzalı durum ve talebi gösterir bir tutanakla lisanslı depo işletmesine başvurarak, fiyat farkını % 10 ceza bedeli ile birlikte talep eder.
İtiraz sahibinin taleplerinin karşılanmaması durumunda, Kanunun 25 inci maddesi hükümleri uyarınca zarar tazmin edilir ve anlaşmazlık çözülür.
Zarar görenlerin yetkili sınıflandırıcıya müracaat hakkı
Madde 44 — Yetkili sınıflandırıcının ürün analiz ve sınıflandırmasını hatalı veya gerçeğe aykırı yapmasından ya da bu Yönetmelikte öngörülen hükümlere aykırı davranışlarından kaynaklanan bir zarara uğradığını şikayet eden mudi, lisanslı depo işletmesi ya da diğer şahıslar, zararlarının tazmini için noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla veya talebi gösterir tutanakla öncelikle yetkili sınıflandırıcıya başvurabilir.
Başvurunun tebliğinden itibaren yedi iş günü içinde zararın tazmin edilmemesi ya da konunun sulh yoluyla çözülmemesi halinde, durum belgeleriyle birlikte zarar gören tarafından Bakanlığa intikal ettirilir. Bakanlık, görevlendirdiği denetim elemanları ile Bakanlığın talebi üzerine borsaca görevlendirilen (Mülga ibare:RG-18/1/2013-28532) (…) iki bilirkişiden oluşan heyete gerekli incelemeyi yaptırır. (Ek cümle:RG-18/1/2013-28532) Yetkili sınıflandırıcı teminatının sorumluluk sigortası olarak verildiği durumlarda, borsaca heyete görevlendirilecek bilirkişilerden birinin ilgili mevzuata göre yetkilendirilen sigorta eksperi olması zorunludur. Heyet, Bakanlık denetim elemanlarının koordinasyonunda çalışmalarını en geç (Değişik ibare:RG-18/1/2013-28532) yirmi gün içinde tamamlayarak rapora bağlar. Gerekçeli talep üzerine bu süre, Bakanlıkça 10 gün daha uzatılabilir. Bakanlık denetim elemanları, ayrıca ilgililerin lisans şartları ve cezaî sorumluluğuna ilişkin tespit ve incelemeleri de yürütür.
Raporda, yetkili sınıflandırıcı tarafından ödenmesi gereken bir zarar veya yükümlülük tespiti yapılmışsa, Bakanlıkça ilgili yetkili sınıflandırıcıya gerekli tebligat yapılır ve tebligat tarihinden itibaren yedi iş gününde zararın ilgiliye ödenmesi ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi istenir.
Belirtilen yükümlülüğün yerine getirilmediğinin anlaşılması üzerine, durum belgeleriyle birlikte Bakanlıkça Kanunda öngörülen Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonuna aktarılır. Fon yetkili sınıflandırıcının (Değişik ibare:RG-18/1/2013-28532) teminatına başvurarak zarara uğrayanlara gerekli ödemeyi yapar.
Fon, işlemlerin sonucunu ve teminatın durumunu Bakanlığa bildirir.
Tarafların yargıya müracaat hakları saklıdır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Analizlerin Güvenilirliği, Referans Yetkili Sınıflandırıcılar
Analizlerin güvenilirliği
Madde 45 — Yetkili sınıflandırıcılarca yapılan analizlerin güvenilirliği açısından; analiz ve test sonuçlarının aynı işlevi yapan yetkili sınıflandırıcılar arasında ve bir yetkili sınıflandırıcı bünyesindeki analiz cihazları arasında tekrarlanabilmesi ve yeniden yapılabilmesi, bu sonuçların referans yetkili sınıflandırıcı tarafından belli aralıklarla kontrol edilerek kalibrasyon, kalite güvenlik ve doğruluğunun yeniden test edilmesi ile yetkili sınıflandırıcılarda aynı ya da benzer analiz koşullarının oluşturulması esastır.
Analiz cihazlarının doğruluğu veya gerçekliği, o cihazın belli bir ölçümü ne kadar gerçek değerine yakın yapabildiğini; tutarlılığı veya kesinliği ise, o cihazın aynı ölçüm sonuçlarını çeşitli zamanlarda da tekrarlayabilme yeterliliğini gösterir. Bir yöntemin kesinliği, tekrarlanabilirlik ve yeniden yapılabilirlik değerleriyle ifade edilir.
Referans yetkili sınıflandırıcı lisansı
Madde 46 — Referans yetkili sınıflandırıcı lisansı için; ilgili tarım ürünlerinin standartlarına göre analizlerini ve bu Yönetmelikte öngörülen referans yetkili sınıflandırıcı görevlerini yürütebilecek olan, analiz metotları konusunda TS EN ISO IEC 17025 “Deney ve Kalibrasyon Laboratuarlarının Yeterliliği için Genel Şartlar” standardına göre Türk Akreditasyon Kurumunca-TURKAK akredite edilmiş bulunan kamu veya özel laboratuvarları işleten gerçek veya tüzel kişiler başvurabilir.
Bakanlık, 47 nci maddedeki lisans koşullarının tamamını veya bir kısmını aramadan, Bakanlık ile bu kurum arasında imzalanacak bir sözleşme çerçevesinde, referans yetkili sınıflandırıcının bu Yönetmelikte öngörülen görev ve yetkilerini yürütmek üzere Türk Standartları Enstitüsünü, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu ile bu konularda faaliyet gösteren özel veya kamu kuruluşlarını referans yetkili sınıflandırıcı olarak belirleyip lisanslandırabilir. Bu tür lisanslandırmalar geçici veya belli bir süre için de yapılabilir. Ancak her durumda, iki yıllık süre dolmadan önce, bu Yönetmeliğin 16 ncı maddesi gereğince verilen lisansın yenilenmesi zorunludur.
Bakanlık, referans yetkili sınıflandırıcıları esas itibariyle, tarımsal ürün veya ürün grupları bazında ve bu Yönetmeliğe göre ilgili ürün veya ürün grubunda faaliyet gösteren tüm yetkili sınıflandırıcıları kapsayacak şekilde sınıflandırır ve lisans verir.
Ancak ekonomik ihtiyaçlar veya uygulamaya dönük zaruretler ortaya çıkarsa, referans yetkili sınıflandırıcılar, belli bir ürün veya ürün grubunda faaliyet gösteren yetkili sınıflandırıcıların bir kısmını ya da faaliyet alanı belli bir bölgeyi kapsayacak şekilde sınıflandırma ve lisanslandırma işlemine de tabi tutulabilir.
Referans yetkili sınıflandırıcı lisansı başvurusu ve aranılan belgeler
Madde 47 — Bakanlıkça referans yetkili sınıflandırıcı lisansı verilirken aşağıdaki koşullar ve belgeler aranır:
- a) Başvuru dilekçesi,
- b) Referans yetkilisınıflandırıcılıkiçin başvuranın unvanı veya adı ve soyadı, tesis ve laboratuvarının, varsa şubelerinin ve merkezinin açık adresi, telefon, faks numarası ve e-mail adresi,
- c) Referans yetkili sınıflandırıcının faaliyet göstereceği ve kapsayacağı ürün veya ürün grubu ve analiz listesi,
- d) Ekonomik gereklilik ile ilgili ürün veya ürün grubunda referans yetkili sınıflandırıcıya ihtiyaç duyulması,
- e) Türk Akreditasyon Kurumunca-TURKAK uygunluk değerlendirme kuruluşu olarak deney vekalibrasyonsertifikaları düzenleme konusunda akredite edilmiş ve ilgili mevzuat doğrultusunda akredite kararı geçici veya devamlı olarak durdurulmamış, akreditasyon gözetimi ve denetimi altında bulunması,
- f) Referans yetkili sınıflandırıcı ve/veya ortağının 11 inci maddede aranılan şartı taşıdığını ispatlar adli(Değişikibare:RG-12/11/2011-28110) sicil kaydına ilişkin yazılı beyan,
- g) Referans yetkili sınıflandırıcı yöneticisinin noter onaylı sözleşmesi, diploma sureti ve nüfus cüzdanı fotokopisi,
- h) Lisans için başvuran tüzel kişi ortaklık ise, kuruluşun yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, ortaklığın Ticaret Sicil Memurluğunca onaylı değişiklikleri de içeren ana sözleşmesi ve(Değişikibare:RG-12/11/2011-28110) kayıtlı vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarası beyanı,
- i)(Değişik:RG-18/1/2013-28532)Referans yetkili sınıflandırıcının tesis ve cihazlarının hırsızlık, yangın, duman, infilak, deprem, dahili su basması, sel, grev-lokavt-kargaşalık, terör, fırtına, kar ağırlığı, yıldırım, yer kayması, kara, deniz veya hava araç çarpması ve benzeri diğer rizikolara karşı yapılmış sigorta poliçesi veya sureti,
- j)(Değişik:RG-18/1/2013-28532)Kanunda ve Kanuna istinaden çıkarılan ikincil düzenlemelerde öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi dolayısıyla meydana gelecek zararları karşılamak üzere, Kanunda öngörülen Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonu lehine düzenlenmiş Bakanlık tarafından belirlenen ve kabul edilen asgari 200.000 TL tutarında nakit ve nakde çevrilebilir teminat ile Fona bu teminatı alış, satış, düzenleme ve transfer gibi her türlü tasarrufta bulunma yetkisi veren bir gayri kabili rücu yetki belgesi,
- k) Bakanlıkça gerekli görülen diğer bilgi ve belgeler.
Lisans başvurusu yukarıdaki fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde gösterilen belgelerle birlikte Bakanlığa yapılır. Bakanlık bu başvuruyu (d) bendindeki koşullar bakımından en geç 20 işgünü içinde inceler ve değerlendirmeye tabi tutar. Bakanlığın başvuruyu bu süre içinde kabul edip uygun görüş vermesi durumunda, başvuru sahibince yukarıdaki fıkrada aranılan diğer belgeler de tamamlanarak Bakanlığa sunulur.
Bakanlık öncelikle, lisans başvurusu için sunulan belgelerin tam ve yeterli olup olmadığının tespitini yapar, varsa eksikliklerin giderilmesini talep eder. İnceleme sonucunda lisans alması uygun görülenlere Bakanlıkça lisans belgesi verilir.
Yapılan incelemeye ilişkin bir gider belgesine, bu mümkün olmazsa gideri yapanın beyanına dayalı giderler, (Mülga ibare:RG-18/1/2013-28532) (…) inceleme sırasında, lisans bedeli ise, lisans verilmeden önce başvuru sahiplerince ödenir.
(Ek fıkra:RG-18/1/2013-28532) Referans yetkili sınıflandırıcı teminatına ilişkin bu Yönetmelikte öngörülmeyen durumlarda, Kanuna istinaden çıkarılan ilgili yönetmeliklerdeki lisanslı depo teminatına ilişkin hükümler uygulanır.
Referans yetkili sınıflandırıcının görev ve yetkileri
Madde 48 — Referans yetkili sınıflandırıcının görev ve yetkileri şunlardır:
- a) Yetkili sınıflandırıcıların kalibrasyonu ile ilgili gereklikriterve önlemleri belirlemek, bunları uygulamak ve gerektiğinde değiştirmek, düzeltmek veya yürürlükten kaldırmak,
- b) Çok kez test edilmiş ve yeknesaklığı sağlanmış kalibrasyon numuneleri hazırlayarak, yetkili sınıflandırıcıların analiz cihazlarını kalibrasyon kontrolüne tabi tutmak, bunları tesadüfi yöntemle seçerek ve 24 saat içinde kendisi tarafından da tekrar test ederek sonuçların karşılaştırma ve kontrollerini en az yılda(Değişikibare:RG-12/11/2011-28110) iki kez yapmak,
- c) Bakanlıkça görevlendirildiğinde, yetkili sınıflandırıcı lisansı almak üzere başvuranların, bu Yönetmelik ve ilgili standartlara vekriterleregöre inceleme ve değerlendirmesini yapmak ve buna ilişkin rapor düzenleyerek Bakanlığa sunmak,
- d) Bakanlıktan lisans alan yetkili sınıflandırıcıları izlemeye almak ve gerektiğinde Bakanlığa, geçici veya devamlı olarak lisanslarının iptal edilmesini önermek,
- e) İtiraz ve anlaşmazlıklarda, Bakanlıkça belirlenmişse veya tarafların tercihi üzerine, tarım ürünlerini analiz etmek ve görüş vermek,
- f) Yetkili sınıflandırıcıların taahhütnameleri doğrultusunda, yetkili sınıflandırıcıların cihaz ve ekipmanlarının doğru analiz sonuçlarını üretip üretmediği, analiz yöntemleri ile diğerlaboratuarfaaliyetleri hususunda, şahit numuneleri analiz etmekte dahil, gerekli uygunluk kontrol ve denetimlerini belli zaman aralıklarıyla yapmak, ölçümlerdeki tolerans sınırlarını belirlemek,
- g) Tolerans sınırları dışındaki ölçümlerle karşılaşıldığında, bu cihazları ve/veya yetkili sınıflandırıcıların faaliyetini durdurmayı, gerekli düzeltme ve diğer işlemleri yapmayı yetkili sınıflandırıcıdan talep etmek ve bunu ivedilikle Bakanlığa bildirmek,
- h) Görev alanı kapsamındaki yetkili sınıflandırıcılar arasında işbirliği, uyum ve koordinasyonu sağlamak, onların mümkün olduğunca aynı ya da benzer analiz yöntemleri ile analiz cihaz veekipmanlarınıkullanmalarını, labaratuvar koşullarını oluşturmalarını teşvik etmek ve önermek,
ı) Görev ve faaliyet konusu çerçevesinde; ulusal veya uluslararası, bölgesel ve diğer ülkelerin bilimsel ve benzer faaliyetleri yürüten kuruluşları ile ilişkiler kurmak, işbirliğinde bulunmak ve ortak çalışmalar yürütmek,
- j) Yetkili sınıflandırıcı lisansı için başvuran ya da lisansı alan yetkili sınıflandırıcılar nezdinde yapılan incelemelerde elde edilmiş bilgilerin gizliliğini sağlamak, bu bilgileri yetkili merciler dışında kimseye vermemek,
- k) Ürün analiz yöntemlerinin geliştirilmesi ve standardizasyonunun sağlanması ile kalite bilincinin artırılması faaliyetlerinde bulunmak,
- l) Görev alanına giren konularda, eğitim, araştırma ve yayın faaliyetlerinde bulunmak,
- m) Bu Yönetmelikte gösterilen diğer görevlerle, faaliyet alanına giren diğer işleri yapmak.
Referans yetkili sınıflandırıcı ücret tarifesi
Madde 49 — Referans yetkili sınıflandırıcılar, bu Yönetmelik doğrultusunda yaptığı iş ve hizmetler karşılığında, önceden belirlenmiş ve bilinen referans yetkili sınıflandırıcı ücret tarifesi çerçevesinde ücret talep edebilir.
Referans yetkili sınıflandırıcı ücret tarifesi ve tarifedeki değişiklikler, Bakanlıkça onaylandıktan sonra yürürlüğe girer. Bakanlık tarifede yer alacak ücretlerin tavan tutarlarını, ilgili ürün veya ürün grubu bazında faaliyet gösteren referans yetkili sınıflandırıcının, yetkili sınıflandırıcıların ve lisanslı depo işletmelerinin görüşünü alarak belirleyebilir.
Referans yetkili sınıflandırıcılara uygulanacak diğer hükümler
Madde 50 — Referans yetkili sınıflandırıcılar hakkında Yönetmeliğin bu ve diğer bölümlerinde düzenlenmeyen hususlarda, uygun olduğu ölçüde yetkili sınıflandırıcıların lisans alması, lisanslarının askıya alınması ve iptaline ilişkin hükümler de uygulanır.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Bakanlığın Görev ve Yetkileri, Denetim, Lisansın Askıya Alınması ve
İptali ile Hukuki ve Cezai Sorumluluk
Bakanlığın görev ve yetkileri
Madde 51 — Bakanlık;
- a) Kanun ve bu Yönetmelik çerçevesinde yetkilisınıflandırıcılıkve referans yetkili sınıflandırıcılık faaliyeti göstereceklere lisans vermeye, bu lisansları askıya almaya veya iptal etmeye, lisans sahiplerinin görev ve sorumluluklarını belirlemeye, bunları sınıflandırmaya, tüm işlem ve hesaplarını, varlıklarını denetlemeye veya denetletmeye,
- b) Kanunun ve bu Yönetmeliğin uygulanması, laboratuvarların geliştirilmesi, işlem ve faaliyetlerin güven ve istikrar içinde sürdürebilmesi ile yetkili sınıflandırıcıların kendi aralarındaki ve referans yetkili sınıflandırıcıyla olan uyum ve koordinasyonun sağlanması amaçlarıyla gerekli gördüğü tedbirleri almaya, talimat vermeye ve tasarruflarda bulunmaya,
- c) Kanunun 31 inci maddesi çerçevesinde ilgili bakanlıkları, kamu ve özel kuruluşları denetim, çalışma ve uygulamalara katılmaya, işbirliği ve katkı sağlamaya davet etmeye,
- d) Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında öngörülen diğer iş ve işlemleri yerine getirmeye,
görevli ve yetkilidir.
Bakanlık denetimi
Madde 52 — Referans yetkili sınıflandırıcılar ile yetkili sınıflandırıcılar Bakanlığın gözetim ve denetimine tâbidir. Bakanlık, bunların işlemlerini, defterlerini, kayıtlarını, belgelerini, hesaplarını, denetler veya denetlettirir. Bakanlık ihtiyaca göre denetimlerde yardımcı olmak üzere teknik personel de görevlendirebilir, ilgili bakanlık ve kuruluşların denetime katılmalarını veya yardımcı olmalarını talep edebilir.
Bakanlık, Kanun ve bu Yönetmelik esasları dahilinde yetkili sınıflandırıcıları; kuruluşta, lisansın yenilemesinde veya değişikliğinde, şikayet ve özel hallerde, uygun gördüğü belli dönemlerde veya ani olarak denetleyebilir ya da denetlettirebilir. Lisans verilmesi aşamasında ilk kuruluş denetimi yapılır.
Bunların yönetici ve personeli; denetim amacıyla Bakanlıkça görevlendirilenlerin işletme ve tesislere girmesine engel olmamaya, varlıklarını, numuneleri, cihazları, belgeleri, kayıt ve defterleri gizli de olsa göstermeye, incelenmesine yardımcı olmaya, istenilen bilgileri eksiksiz ve gerçeğe uygun olarak vermeye ve diğer her türlü yardımı ve kolaylığı göstermeye mecburdur.
Bunlar denetim sonucunda Bakanlıkça verilecek talimata uymak zorundadırlar.
Bakanlık veya referans yetkili sınıflandırıcı tarafından yapılan denetim sırasında alınabilecek idari tedbirler
Madde 53 — Hatalı analiz sonuçlarına yol açan ya da gecikilmesinde sakınca görülen durumlarda, hatalı ve yanlış işlemlerin önlenmesi ve eksiklerin giderilmesi amacıyla, Bakanlık veya referans yetkili sınıflandırıcı denetim görevlileri tarafından denetim sırasında yazılı talimat verilebilir.
Analiz sonuçlarının kabul edilebilir hata sınırları içerisinde olup olmadığının kontrolü amacıyla, ilgili referans yetkili sınıflandırıcı tarafından yılda en az (Değişik ibare:RG-12/11/2011-28110) iki kez kendisince hazırlanan test numunesi yetkili sınıflandırıcı laboratuvarında analiz ettirilir. Analiz sonuçlarının, analiz yönteminin hata sınırları dışında çıktığının tespiti halinde, yetkili sınıflandırıcının faaliyeti bir bildirime gerek olmaksızın derhal geçici olarak durdurulur. 15 gün içerisinde tekrarlanacak yeni bir test numunesinin analiz sonucu olumlu çıkıncaya kadar geçici durdurma hali devam eder.
Denetimle görevli olanlar; analiz sonuçlarının kabul edilebilir hata sınırları içinde olup olmadığı, yapılan analizlerin gerçekliği ve kesinliği hususlarında şahit numunelerin analiz ettirilmesi de dahil gerekli inceleme ve kontrolleri yapar. Denetim sırasında ihtiyaç duyulan ve talep edilen analizler, ilgili yetkili sınıflandırıcı, hakem veya referans yetkili sınıflandırıcı tarafından mümkün olan en kısa sürede yapılır. Analiz sonuçları, analiz yönteminin hata sınırları içerisinde değilse, yetkili sınıflandırıcının faaliyeti, denetim görevlilerince verilecek yazılı talimatla 15 güne kadar geçici olarak durdurulur.
Böyle durumlarda yanlış ve eksiklikler bir tutanakla saptanır ve bir nüshası yetkili sınıflandırıcı yöneticisine verilir, bir nüshası da Bakanlığa gönderilir. Talimatta, o işlemlere ya da o bölüme ilişkin faaliyetlerin belirlenen süre içinde geçici olarak durdurulması ve eksikliklerin ivedi olarak giderilmesi talep olunur.
Denetim sırasında eksikliklerin giderilmesi mümkün olmamışsa, eksikliklerini gideren yetkili sınıflandırıcı yeniden inceleme yapılmak üzere denetimi yürüten Bakanlığa veya referans yetkili sınıflandırıcıya başvurmak zorundadır. Yetkili sınıflandırıcının eksiklerini tamamladığını bildirmesi ya da talimatta verilen sürenin dolmasını takiben Bakanlık veya referans yetkili sınıflandırıcı tarafından yeniden inceleme ve denetim yapılır.
Denetimde eksikliklerin giderildiğinin tutanakla tespiti sonrasında, o işlemlere ya da o bölüme ilişkin faaliyetlere yeniden başlanmasına denetim görevlilerince veya denetim sonrasında Bakanlıkça yazılı olarak izin verilir.
Yetkili sınıflandırıcının talimatta belirlenen süre içinde durdurulan faaliyet veya işlemlere devam ettiğinin ya da eksiklerini gidermediğinin tespiti halinde yetkili sınıflandırıcın tüm veya belirli faaliyetleri Bakanlıkça 6 aya kadar durdurulabilir.
Bakanlığın idarî tedbirleri, lisansın askıya alınması ve iptali
Madde 54 — Yetkili sınıflandırıcıların;
- a) Bu Yönetmeliğin 24 üncü maddesine göre belirlenen süre içerisinde bildirimlerde bulunulmaması ve 53 üncü maddesine göre durdurulan faaliyet veya işlemlerine devam ettiğinin ya da eksiklerini gidermediğinin tespit edilmesi,
- b) Bakanlığın uyarı ve idarî tedbirlerine rağmen verilen sürede, başta lisans koşulları olmak üzere Kanuna ve bu Yönetmeliğe aykırı ya da eksik hususları gidermemesi,
- c) Lisans sahiplerinin, ilgili mevzuat hükümleri doğrultusunda lisansa konu işlemleri yapmakta yetersiz hale gelmesi veya mücbir sebepler ortaya çıkması,
- d) İflas etmesi, tasfiye kararı alması veya tasfiye sürecine girmesi,
- e) Lisansa konu iş ve işlemlerle artık iştigal etmiyor olması, yetkilisınıflandırıcılıkfaaliyetini durdurması, lisansının askıya alınmasını ya da iptalini talep etmesi,
- f) Yapılan denetimler sonucunda yetkili sınıflandırıcı lisans koşullarını kaybettiğinin veya Kanun gereğince cezaî sorumluluğunu gerektiren hususların saptanması,
- g) Menfaat temin etmek üzere numune analiz ve sınıflandırmayı gerçeğe aykırı yapması, farklı göstermesi,
- h) Numune analiz ve sınıflandırma işlemlerini usulüne ve ilgili mevzuatına aykırı yapması ve hatalı analiz sonuçları üretmesi,
ı) Kanun veya bu Yönetmeliğin diğer hükümlerine aykırı davranması veya bu hükümlerde bir idari tedbir veya tasarruf öngörülmesi,
durumlarında; ürün analiz ve sınıflandırmasının güven ve istikrar içinde sürdürülebilmesini teminen fiilin önem ve mahiyetine göre ilgililere uyarıda bulunmaya, talimat vermeye, faaliyetlerinin bir veya birkaçını geçici olarak durdurmaya, lisansı askıya almaya, lisansı iptal etmeye, diğer her türlü idarî tedbir ve tasarruflarda bulunmaya yetkilidir.
Uyarı veya talimat verilmesi durumlarında, verilen süre içinde gerekli önlemleri almayan ya da eksiklikleri gidermeyen yetkili sınıflandırıcıların faaliyetlerinin bir veya birkaçı durdurulabilir ya da azamî altı aya kadar lisansı askıya alınabilir. Aykırılık ve eksikliklerin bu sürenin sonunda da giderilmemesi halinde lisans iptal edilir.
Bakanlık, mevzuata aykırılığı belirlemesi durumunda fiilin önem ve mahiyetine göre yukarıdaki tedbir ve tasarruflardan bir veya birkaçını uygulamaya koyabilir ve yasal takip gerektiren durumları derhal ilgili mercilere bildirir.
Lisanslı depo işletmesi, yetkili sınıflandırıcıyla ilgili olarak, yukarıda belirtilen koşulların gerçekleştiğinden haberdar olur olmaz, bu durumdan Bakanlığı yazılı olarak haberdar eder.
Bir yetkili sınıflandırıcı lisansının askıya alınması ya da iptal edilmesi durumunda, bu lisans Bakanlığa geri verilir. Askı süresi içerisinde ya da askı süresinin bitiminde iptal edilmeyen lisanslar, sahibine iade olunur.
Yetkili sınıflandırıcının hukukî ve cezaî sorumluluğu
Madde 55 — Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun davranmayan, yükümlülüklerini yerine getirmeyen ya da analiz sonuçlarını hatalı düzenleyen yetkili sınıflandırıcı ile referans yetkili sınıflandırıcı, yöneticisi ve kusurlu personeliyle birlikte verdikleri zarardan müteselsilen sorumludur.
Kanunun 34 üncü maddesi gereğince, referans yetkili sınıflandırıcılar, yetkili sınıflandırıcılar ile bunların yönetici ve personeli, yaptıkları işlem ve faaliyetlerine, para ve mallarına, evrak, analiz ve sınıflandırma belgesi, hesap, kayıt ve defterlerine ilişkin işledikleri suçlardan dolayı Devlet memurları gibi ceza görürler. Bunlar tarafından düzenlenen evraklar, Türk Ceza Kanununun tatbiki bakımından resmî evrak olarak kabul edilir.
Kasıtlı olarak hatalı numune alan veya alınan numuneyi kasıtlı olarak tahrip eden veya ürünü temsil etme niteliğini bozan veya bu Kanun kapsamında depolanan veya depolanacak olan herhangi bir tarım ürününü kasten gerçeğe aykırı şekilde tartan, derecelendiren, sınıflandıran kişi hakkında Kanunun 34 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (d) bendi, Kanuna uygun olarak verilen bir lisansı, tahrif, taklit veya yanlış olarak temsil eden, üzerinde değişiklik veya sahtecilik yapan ya da Kanunen yetkisi olmaksızın lisans veya ürün senedini kredi veya herhangi bir şekilde menfaat temini amacıyla düzenleyen veya kullanan kişiler hakkında Kanunun 34 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (e) bendi hükmü uygulanır.
ONUNCU BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Referans yetkili sınıflandırıcı dışında yapılan kalibrasyon
Madde 56 — Yetkili sınıflandırıcı lisansına sahip olup da kalibrasyon denetimi ve işlemlerini referans yetkili sınıflandırıcı dışında başka kuruluşlardan sağlayanlar, referans yetkili sınıflandırıcının kalibrasyon denetim ve işlemlerine tabi olmaz. Referans yetkili sınıflandırıcı, bu tür yetkili sınıflandırıcılara yönelik kalibrasyon denetimi yapmaz.
Tebliğ çıkarma
Madde 57 — Bakanlık bu Yönetmeliğin uygulamasıyla ilgili olarak, uygulama birliği ve standardın oluşturulması ya da açıklık ve anlaşılabilirliğin artırılması amacıyla tebliğler çıkarmaya yetkili ve görevlidir.
Yürürlük
Madde 58 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 59 — Bu Yönetmelik hükümlerini (Değişik ibare:RG-12/11/2011-28110) Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin | ||
Tarihi | Sayısı | |
8/10/2005 | 25960 | |
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin | ||
Tarihi | Sayısı | |
1. | 31/7/2009 | 28305 |
2. | 12/11/2011 | 28110 |
3. | 18/1/2013 | 28532 |
Kaynak: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=9512&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
LİSANSLI DEPOCULUK TAZMİN FONU YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; lisanslı depo işletmesinin, 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu ve mudilerle yapacağı sözleşmede öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı ortaya çıkan mudi zararlarını tazmin etmek ve ilgili yönetmelikler çerçevesinde verilen diğer görevleri yerine getirmekle görevli ve yetkili kılınan tüzel kişiliği haiz Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonuna ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 — Bu Yönetmelik; Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonunun idare ve temsili ile Fon alacak ve gelirlerinin tahsiline, Fon mevcudunun kullanılışına, Fon adına ve lehine düzenlenen teminatların muhafazasına, yeterliliğinin sağlanmasına, nakde çevrilmesine, zarar görenlere ödenmesine ve iadesine ilişkin usul ve esaslar ile Fonla ilgili diğer hususları kapsar.
Dayanak
Madde 3 — Bu Yönetmelik, 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununun 24 ve 38 inci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 — (Değişik:RG-12/11/2011-28110)
Bu Yönetmelikte geçen;
- a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
- b) Başkan: Yönetim Kurulu Başkanını,
- c) Borsa: Aralarındaki sözleşme çerçevesinde lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senetlerinin kota ettirildiği, alım satımının yapıldığı ve hareketlerinin kontrol ve takip edildiği ürün ihtisas borsasını veya Bakanlıktan ürün senedi alım satımı konusunda izin alan ticaret borsasını,
ç) Fon: Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonunu,
- d) Genel Sekreter: Fon Genel Sekreterini,
- e) İlgili yönetmelik: Kanuna istinaden çıkarılan, bu Yönetmelik dışındaki diğer yönetmelikleri,
- f) Kanun: 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununu,
- g)(Mülga:RG-18/1/2013-28532)
ğ) Lisans: Bakanlıkça verilen faaliyet iznini gösterir belgeyi,
- h) Lisanslı depo: Kanun kapsamında tarım ürünlerinin sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticari amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesisleri,
ı) Lisanslı depo işletmesi veya lisanslı depo işleticisi: Tarım ürünlerinin depolanmasıyla iştigal eden ve Kanun kapsamında geçerli bir lisans belgesine sahip anonim şirketi,
- i) Mudi: Depolama hizmetleri için ürününü lisanslı depoya teslim eden veya lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senedini mevzuata uygun olarak elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişiyi,
- j)(Değişik:RG-18/1/2013-28532) Teminat: Kanunda ve Kanuna istinaden çıkarılan ikincil düzenlemelerde öngörülen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi dolayısıyla meydana gelecek zararları karşılamak üzere ilgili mevzuata göre Fona verilen nakit ve nakde çevrilebilir güvenceleri,
- k) Yönergeler: Fon tarafından hazırlanıp Bakanlıkça onaylanan yönergeleri,
- l) Yönetim Kurulu: Fon Yönetim Kurulunu,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Fonun Görev ve Yetkileri
Fonun görev ve yetkileri
Madde 5 — Fonun görev ve yetkileri aşağıda belirtilmiştir:
- a)(Değişik:RG-12/11/2011-28110)Fon gelirlerini toplamak ve yönergelerde belirlenen usul ve esaslara göre değerlendirmek,
- b) Bakanlığın talebi üzerine veya ihtiyaç görüldüğünde Fon kaynaklarının yeterliliğini değerlendirerek, fon gelirlerinin oranlarının değiştirilmesi konusunda Bakanlığa öneride bulunmak,
- c) İlgili yönetmeliklerde belirlenen esaslara göre verilen teminatları almak, teminatların doğruluğunu ve geçerliliğini araştırmak, alınan teminatların sağlam ve güvenli şekilde muhafazasını sağlamak ve teminat olarak gösterilen gayrimenkullerin değerini tespit etmek veya ettirmek,
- d) Lisanslı depolarda muhafaza edilen ürünlere ilişkin fiyat hareketlerini takip ederek teminatların yeterliliği konusunda değerlendirme yapmak ve değerlendirme sonuçlarını Bakanlığa bildirmek,
- e)(Değişik:RG-12/11/2011-28110)Nakit ve döviz teminatları, bu Yönetmelik ve yönergelerde belirlenen usul ve esaslara göre değerlendirmek,
- f) Depoculuk lisansının iptali durumunda, Bakanlığın görüşünü alarak, lisanslı depo işletmesinin veya ilgili yönetmelik kapsamında teminat verenlerin yerine getirmesi gereken bir tazmin ve yükümlülüğün bulunmadığının tespiti sonucunda alınan teminatları iade etmek,
- g) Lisanslı depo işletmesinin, Kanun ve mudiler ile yapacağı sözleşmede öngörülen yükümlülüklerini yerine getirmemesinden dolayı ortaya çıkan ve sigorta kapsamında karşılanamayan mudi zararlarını tazmin etmek ve bu amaçla lisanslı depo işletmesinin verdiği nakit ve nakde kolayca dönüştürülebilir teminatları paraya çevirmek; bu teminatların zararın tazminine yetmediği durumlarda kalan kısmı(Ek ibare:RG-12/11/2011-28110)ile sigorta mevzuatından kaynaklanan zorunlu muafiyetler nedeniyle sigorta kapsamında karşılanamayan zararları Fon kaynaklarından ödemek,
- h) Fon kaynaklarından karşılanıp belirlenen sürede lisanslı depo işletmesi tarafından Fona yatırılmayan mudi zarar ödemelerini, teminat olarak verilen ipotekleri nakde çevirerek tahsil etmek,
ı) İlgili Yönetmelik çerçevesinde verilen görevleri yerine getirmek,
- i) Alınan, süresi biten ve paraya çevrilen teminatlar ile mudi zararlarının karşılanması ve Fon ödemelerinin tahsili işlemlerinin sonuçlarını Bakanlığa bildirmek,
- j) Fonun menfaatlerini ve varlıklarını koruyucu hukuki tedbirleri zamanında almak, süresi içinde ödenmeyen Fon alacaklarının; dava açmak dahil, adli ve idari merciler ile icra dairelerinde takibi, savunulması, çözümlenmesi ve tahsili amacıyla gerekli işlemleri yapmak,
- k) Fon dışındaki alacaklılar tarafından yapılan takip sonucu iflas eden lisanslı depo işletmesinden olan Fon alacağının, iflas masasına imtiyazlı alacak olarak kaydedilmesini sağlamak,
- l) Kanunun uygulanması ve lisanslı depoculuğun geliştirilmesi için; Bakanlık Makamı onayı çerçevesinde Bakanlıkça yapılacak talep veya Yönetim Kurulunun alacağı karar üzerine, ihtiyaç duyulan faaliyet, eğitim ve denetime ilişkin giderleri karşılamak,
- m) Fonun faaliyetleri için gereksinim duyulacak araç, gereç ve malzeme ile gayrimenkulü satın almak veya kiralamak, ihtiyaç fazlasını elden çıkarmak, ihtiyaç duyduğu hizmetleri almak ve(Değişik ibare:RG-12/11/2011-28110)Yönergelerde belirlenen usul ve esaslara göre personel istihdam etmek,
- n) Kanunda ve bu Yönetmelikte verilen diğer görevleri yerine getirmek ve yetkileri kullanmak.
(Ek fıkra:RG-18/1/2013-28532) Bakanlık, akdedilecek protokoller çerçevesinde, teknik bilgi ve uzmanlık isteyen konularda Fondan her türlü desteği alabilir ve işbirliğinde bulunabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Fonun İdare ve Temsili
Fonun teşkilatı
Madde 6 — (Değişik:RG-12/11/2011-28110)
Fon, tüzel kişiliği haiz ve Kanunla düzenlenmemiş bütün işlemlerinde özel hukuk hükümlerine tabidir. Fonun çalışma merkezi Ankara’dır.
Fon teşkilatı, Yönetim Kurulu, Başkan ve Genel Sekreterlikten oluşur. Fonun icra organı olan Genel Sekreterlik, Genel Sekreter, Genel Sekreter Yardımcıları ve hizmet birimlerinden oluşur.
Fonun teşkilat yapısı ve çalışmalarına ilişkin usul ve esaslar yönerge ile düzenlenir.
Fonun idare ve temsili
Madde 7 — (Değişik:RG-12/11/2011-28110)
Fonun karar organı Yönetim Kuruludur. Fon, Başkan tarafından idare ve temsil olunur. Başkan, Fonun idaresini Genel Sekterlik eliyle yürütür.
Fona ilişkin işlemler; Başkanın imzasıyla veya bulunmadığı zamanlarda vekili ile Genel Sekreter veya yetkili kılınan yardımcısının müşterek imzasıyla yapılır ve bu işlemler Fonu bağlar. Ancak, Fona yükümlülük getirmeyen, resmi makamlarla veya gerçek ve tüzel kişilerle yapılan yazışmalarda Genel Sekretere Yönetim Kurulu kararıyla tek başına imza yetkisi verilebilir.
Yönetim kurulu
Madde 8 — Yönetim Kurulu; lisanslı depoculukla ilgili birimden Bakanlığı temsilen iki, lisanslı depoları, borsaları ve üreticileri temsilen birer olmak üzere toplam beş kişiden oluşur. Aynı sayıda da yedek üye belirlenir. Borsaların temsilcisi, bunların yönetim kurulu üyeleri arasından Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından, lisanslı depo temsilcisi kendi aralarından oy çokluğu ile, üreticileri temsilen bir üye ise (Değişik ibare:RG-12/11/2011-28110) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından atanır. Yönetim kurulu üyelik süresi iki yıldır. Üyeler yeniden seçilebilirler. (Ek cümle:RG-12/11/2011-28110) Yeni üyeler atanıncaya veya seçilinceye kadar, mevcut üyelerin görevleri devam eder.
Bakanlık ve (Değişik ibare:RG-12/11/2011-28110) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından atanan yönetim kurulu üyelerinin en az dört yıllık örgün öğretim veren üniversitlerin hukuk, iktisadi ve idari bilimler, siyasal bilgiler veya ziraat fakülteleri mezunu; diğer üyelerin ise asgari lise ya da dengi okul mezunu olması ve tüm yönetim kurulu üyelerinin ürün piyasaları hakkında bilgi sahibi ve bu alanda kamuda veya özel sektörde en az beş yıl mesleki tecrübeye sahip bulunması şartı aranır. (Ek cümle:RG-12/11/2011-28110) (Mülga ibare:RG-18/1/2013-28532) (…) Ayrıca, bu Bakanlıklarca yapılacak atamalarda en az iki yıl yöneticilik deneyimine sahip olanlara öncelik verilir.
Yönetim Kurulu üyeleri kendi aralarından çoğunluğun oyu ile bir başkan ve bir başkan vekili seçerler. Yönetim Kurulu Başkanı, Fonun da başkanıdır.
Başkan, Yönetim Kurulunca alınan kararların ve mevzuatla verilen görevlerin yürütülmesini, Fonun görev alanına giren konularda Bakanlık ile diğer kurum ve kuruluşlarla işbirliğini sağlamakla görevlidir. Başkan, Fonla ilgili tüm faaliyetleri, işlemleri ve hesapları denetlemek, değerlendirmek ve Fon faaliyetleri ile ilgili olarak Bakanlığı ve gerektiğinde kamuoyunu bilgilendirmekle görevli ve yetkilidir.
Başkanın görevde bulunmadığı izin, hastalık, seyahat ve diğer hallerde; Kanun ve bu Yönetmelik çerçevesinde Başkana verilmiş olan görev ve yetkiler, başkan vekili tarafından yerine getirilir ve kullanılır.
Yönetim Kurulu başkan ve üyelerine, sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyükler için öngörülen, aylık brüt asgari ücret tutarı kadar (Ek ibare:RG-12/11/2011-28110) net aylık ücret ödenir. Bunlara, görevleri ile ilgili yapacakları seyahatler için en yüksek Devlet memuru harcırahına kadar günlük harcırah (Değişik ibare:RG-12/11/2011-28110) ödenir.
Lisanslı depo işletmeleri temsilcisi yönetim kurulu üyesinin seçimi
Madde 9 — Yönetim Kurulu, toplantı ve karar nisabını yitirdiği durumlarda Bakanlık; her lisanslı depo işletmesini taahhütlü mektup veya imza karşılığı yazılı davet ile boşalan veya görev süresi biten lisanslı depo işletmelerinin temsilcisi Yönetim Kurulu üyesi ve yedeğini seçmek üzere toplantıya çağırır. Davette; toplantı yeri, tarihi ve saatine yer verilir ve davet tarihi ile toplantı tarihi arasındaki süre 30 günü geçemez.
Her lisanslı depo işletmesi, kendi yönetim kurulu üyeleri arasından belirlediği bir temsilcisinin imzalı temsil yetki belgesiyle birlikte toplantıya katılımını sağlar.
Toplantıda, tüm lisanslı depo işletmesi temsilcilerinin en az 2/3 çoğunluğu aranır. İlk toplantıda gerekli çoğunluğun sağlanamaması durumunda, toplantı bir hafta sonra aynı yer ve saatte yarıdan bir fazlasının katılımıyla gerçekleştirilir. Yönetim Kurulundaki lisanslı depo temsilcisi üye ve yedeği, toplantıda gizli oyla ve katılanların yarıdan fazlasının oyuyla, ilk oylamada gerekli çoğunluk sağlanamazsa, ilk oylamada en çok oy alan iki adayın katılacağı ikinci oylamada katılanların çoğunluğunun oyuyla seçilir.
Toplantı, Fonun ve Fonun talebi üzerine Bakanlıkça görevlendirilen bir temsilcinin gözetiminde gerçekleştirilir. Seçim sonuçlarını gösteren tutanak, Bakanlık ve Fon temsilcisi tarafından imzalanır. Seçim tutanağının birer nüshası Bakanlığa ve Fona gönderilir.
Seçime ilişkin tüm giderler, Fondan karşılanır.
Yönetim kurulu üyeliğinin sona erme halleri
Madde 10 — Yönetim Kurulu Başkan ve üyelerinin görevlerine, süreleri dolmadan son verilemez.
Ancak, Yönetim Kurulu Başkanı ve üyelerinin; istifa etmesi, geçerli bir mazereti olmaksızın arka arkaya üç veya bir yılda beş Yönetim Kurulu toplantısına katılmaması, lisanslı depo işletmesi ve Borsa temsilcisinin yönetim kurulu üyeliğinin sona ermesi veya Kanunun 34 üncü maddesinde öngörülen hukuki veya cezai sorumluluğu gerektiren bir fiili işlediklerinin mahkeme kararıyla sabit görülmesi hallerinde Yönetim Kurulu üyeliği kendiliğinden sona erer.
Görevi sona eren üyenin yerine, Başkan tarafından en geç beş işgünü içinde ilgili yedek üye çağrılır. Yönetim Kurulu üyeliklerinin tamamının boşalması halinde, yedek üyelerin çağrılması Bakanlıkça yapılır. Bu şekilde göreve başlayan üye, yerine atandığı üyenin görev süresini tamamlar.
Yedek üyelerin çağrılmasına rağmen, üyeliklerdeki boşalma nedeniyle Yönetim Kurulu toplantı nisabını yitirmişse bu Yönetmeliğin 8 inci maddesine göre iki yıl görev yapmak üzere asil ve yedek üyeliklere atama veya seçim süreci yeniden başlatılır.
Herhangi bir nedenle boşalan Yönetim Kurulu asil ve yedek üyeliklerine, boşalmayı takiben atama ve seçim süreci en geç 30 gün içinde tamamlanır. Bu Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin 3 üncü fıkrasındaki koşulların oluşması durumunda lisanslı depo işletmesi temsilcisinin seçimi için 30 günlük süre en fazla 1 hafta uzatılabilir.
Yönetim kurulu toplantı ve kararları
Madde 11 — Yönetim Kurulu, ayda bir defadan az olmamak üzere, ihtiyaç duyulduğunda her zaman Başkanın çağrısı üzerine üyelerin çoğunluğu ile toplanır. Yönetim Kurulu kararları en az üç üyenin aynı yöndeki oyu ile alınır.
Yönetim Kurulunun toplantı gündemi Başkan tarafından belirlenir ve toplantıdan en az üç gün önce üyelere bildirilir. Üyeler de, toplantı öncesinde veya toplantı sırasında uygun gördükleri hususları en az üç üyenin olumlu oyuyla gündeme aldırabilirler.
Toplantıya çağrı, toplantı yer ve saati bir önceki toplantıda kararlaştırılmamış ise Başkan tarafından yazılı olarak yapılır. Yönetim Kurulu, gerekli durumlarda merkez dışında da toplantı yapabilir.
Başkan ve üyelerin bütün toplantılarda bulunmaları esastır. Toplantıya katılamayacak üyeler geçerli mazeretlerini toplantıdan önce Başkana yazılı olarak bildirirler.
Başkan ve üyeler; kendisinin, alt ve üst soyundan biri ile eşi ve üçüncü derece dahil bu dereceye kadar olan kan ve sıhri hısımlarının çıkarlarını ilgilendiren hususların görüşülmesine ve bu konuda yapılacak oylamalara katılamazlar.
Başkan ve üyelerin yurtiçi görevlendirilmeleri ile izin ve süreleri, toplantı ve karar yeter sayısı bakımından sakınca yaratmamak koşuluyla Başkan tarafından düzenlenir. Kamu görevlisi kurul üyelerinin durumları, kurumları ile koordineli olarak belirlenir.
(Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Yönetim Kurulu toplantılarında alınan kararlar ile bu kararlara karşı olan üyelerin karşı oy yazıları, satır aralarında açık ve çıkıntı bırakmamak kaydıyla, noterden onaylanmış birbirini izleyen sayfa numaralı karar defterine tarih ve numara sırasıyla yazılır. Kararlar bir tutanak ile tespit edilmişse, tutanağın aslı veya bir fotokopisi karar defterine yapıştırılır ve kenarları üyelerce imzalanır. Kararlar, toplantıya katılanlar tarafından imzalanır. İmza işlemi, isimlerin bulunduğu sayfanın imzalanması ve diğer sayfaların paraflanması suretiyle yapılır.
(Ek fıkra:RG-12/11/2011-28110) Yönetim Kurulu toplantılarına her atama ve seçim devresinde bir numaradan başlamak üzere teselsül eden numaralar verilir. Yönetim Kurulu kararlarına ise, her takvim yılında bir numaradan başlamak üzere numara verilir. Alınan kararlara, her toplantıda bir numaradan başlamak üzere de sırayla numara verilebilir. Karar defteri ve tutanaklar üzerinde silinti, karalama ve kazıntı yapılmaz. Kararların yazılmasında yapılan hataların okunacak şekilde üzeri çizilir, doğrusu yazılır ve toplantıya katılan üyeler tarafından da paraflanır.
Yönetim kurulu üyelerinin sorumlulukları ve yasaklar
Madde 12 — Yönetim Kurulu üyeleri ve Fon personeli, kendi kusurlarından ileri gelen zararlardan sorumludurlar.
Kanunun 34 üncü maddesi uyarınca Yönetim Kurulu üyeleri ve Fon personeli, Fonun işlem ve faaliyetlerine, para ve mallarına, evrak, rapor, hesap, kayıt ve defterlerine ve diğer başka belgelere ilişkin işledikleri suçlardan dolayı Devlet memurları gibi ceza görürler. Bunlar tarafından düzenlenen evrak, Türk Ceza Kanununun tatbiki bakımından resmi evrak olarak kabul edilir.
Yönetim Kurulu üyeleri ve Fon personeli, görevleri nedeniyle elde ettikleri bilgileri, görevlerinden ayrılmış olsalar bile, yetkili merciler dışındaki kurum, kuruluş ve kişilere aktaramazlar ve kendilerinin veya başkalarının menfaatine kullanamazlar. Yetkilendirilmeksizin Fonun çalışmaları ve görevleriyle ilgili olarak 9/6/2004 tarihli ve 5187 sayılı Basın Kanununda belirtilen basın araçlarına ya da radyo, televizyon, video, internet, kablolu yayın ya da elektronik bilgi iletişim araçları ve benzeri yayın araçlarına açıklama yapamazlar.
Yönetim kurulunun görev ve yetkileri
Madde 13 — Yönetim Kurulu;
a- Kanun ve bu Yönetmelikte öngörülen görevleri yerine getirir ve yetkileri kullanır.
b- Kanun (Değişik ibare:RG-12/11/2011-28110) , bu Yönetmelik ve yönergeler çerçevesinde; Fonun faaliyetleri için gereksinim duyulacak cari ve yönetim giderleri ile Yönetim Kurulu üyeleri ve Fon personeline yapılacak ücret, harcırah ve diğer muhtelif ödemelere; araç, gereç ve malzeme ile gayrimenkul satın alınmasına ve elden çıkarılması ile kiralanmasına ve ihtiyaç duyulan hizmetlerin alımına karar verir ve bu konularda Başkan veya yönetim kurulu üyeleri ile Fon personeline verilecek yetkileri belirler.
c- (Değişik ibare:RG-12/11/2011-28110) Yönergeleri hazırlar ve Bakanlığın onayına sunar.
d- (Değişik:RG-12/11/2011-28110) Bu Yönetmelik ve yönergeler çerçevesinde, hizmet birimlerini oluşturur ve personel istihdam eder.
e- Fonun; yıllık faaliyet raporu ile bilanço, gelir ve giderlere ilişkin hesapları ve sonraki yılın tahmini bütçesini görüşerek karara bağlar.
f- Takibinde ya da üst dereceli yargı mercilerine intikalinde yarar görülmeyen dava ve icra takipleri ile Fon alacaklarından vazgeçilmesini veya ihtilafın sulhen çözümünü değerlendirir ve gerekçesiyle karara bağlar.
g- Fonla ilgili verilen diğer görevleri yerine getirir.
Fon hizmetlerinin yürütülmesi
Madde 14 — (Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Fona ilişkin hizmetler Genel Sekreterlik eliyle yürütülür. Genel Sekreterlik, Fonun icra organıdır.
(Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Fon bünyesinde bu Yönetmelik ve yönergelere göre personel istihdam edilir. Bu Yönetmelik ve yönergelerde hüküm bulunmayan durumlarda, 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine göre hareket edilir.
(Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) İstihdam edilecek personelin hizmet şartlarına, niteliklerine, atanmalarına, görev, hak ve yükümlüklerine, disiplin ve çalışma şartlarına, taltif ve tecziyelerine, mali ve sosyal hakları ile diğer özlük işlerine ilişkin usul ve esaslar yönerge ile düzenlenir.
İstihdam edilecek personelin sayısı, niteliği, görev tanımları ve bunlara yapılacak ücret ve diğer ödemelerin üst sınırı Bakanlıkça onaylanır.
Fon faaliyetlerinin gerekli kıldığı ve özel uzmanlık isteyen konularda firma ve bireysel danışman ve uzmanlardan hizmet satın alınabilir.
Fonun denetimi
Madde 15 — Fon, Bakanlığın gözetim ve denetimine tâbidir. Bakanlık, Fonun tüm varlık ve işlemlerini, defterlerini, kayıtlarını, belgelerini, hesaplarını, denetim elemanları aracılığıyla denetler (Mülga ibare:RG-12/11/2011-28110) (…). Bakanlık ihtiyaca göre denetimlerde yardımcı olmak üzere teknik personel de görevlendirebilir.
Fonun yönetici ve personeli; denetim amacıyla Bakanlıkça görevlendirilenlerin Fona ait para, mal ve para hükmündeki kâğıtları, ürünleri, kıymetli evrakı, kayıt ve defterleri gizli de olsa göstermeye, incelenmesine yardımcı olmaya, istenilen bilgileri eksiksiz ve gerçeğe uygun olarak vermeye ve diğer her türlü yardımı ve kolaylığı göstermeye mecburdur. Bunlar denetim sonucunda Bakanlıkça verilecek talimata uymak zorundadırlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Fon Gelir ve Giderleri
Fonun gelirleri
Madde 16 — Fonun gelirleri şunlardır:
- a) Lisanslı depo işletmesinin, lisanslı depoculuk hizmetleri karşılığında her takvim yılında tahsil ettiği ücretlerin binde beşi,
- b) Borsalarda işlem gören ürün senedi alım satımından tahsil edilen borsa tescil ücretlerinin yüzde onu,
- c) Borsalarda işlem gören ürün senedi alım satım bedelinin binde yarımı,
- d) Tahsilat ve faiz gelirleri,
- e) Bağış, yardım ve diğer gelirler.
Yönetim Kurulu, Fon kaynaklarının yeterliliği konusunda yapacağı değerlendirme sonucuna göre, gerekçeleriyle birlikte, Fon gelirlerinin oranlarının değiştirilmesi için Bakanlığa başvurabilir. Bakanlık, bu başvuruyu uygun görürse, Bakanlar Kuruluna oranların değiştirilmesi teklifinde bulunur. Kanun uyarınca Bakanlar Kurulu birinci fıkranın (a), (b) ve (c) bentlerinde gösterilen Fon gelirlerinin oranlarını sıfıra kadar indirmeye veya bir katına kadar artırmaya yetkilidir.
Birinci fıkranın (a) bendi uyarınca tahsil edilen Fon gelirleri; lisanslı depo işletmelerinin faaliyet gösterdiği ürün veya ürün grubu esas alınarak açılan alt hesaplarda ve her ürün grubu bazında ayrı ayrı takip edilir. Yönetim Kurulu, Fon kaynaklarının yeterliliği konusundaki değerlendirmelerini ve birinci fıkranın (a) bendinde gösterilen oranın değiştirilmesi teklifini, ürün veya ürün grupları bazında farklılaştırarak yapabilir.
Lisanslı depo işletmesi, birinci fıkranın (a) bendinde yer verilen Fon payını, lisanslı depo hizmet ücretlerinin tahsil edildiği yılı takip eden takvim yılının Mart ayı sonuna kadar; Borsalar ise, birinci fıkranın (b) ve (c) bentlerinde belirtilen ve tahsil edilen Fon paylarını, aylık bazda, takip eden ay içerisinde Fon hesabına aktarırlar.
Fonun gelirleri genel bütçeye veya diğer fonlara aktarılamaz, amacı dışında kullanılamaz.
Fonun giderleri
Madde 17 — Fonun giderleri şunlardır:
- a) Mudîlerin zararlarına ilişkin ödemeler,
- b) Kanunun uygulanması ve lisanslı depoculuğun geliştirilmesi için ihtiyaç duyulan faaliyet, eğitim ve denetime ilişkin giderler,
- c) Kanunda verilen görevleri yerine getirebilmek ve bunlarla sınırlı kalmak kaydıyla ihtiyaç duyulan Fon carî ve yönetim giderleri.
ç) (Ek:RG-12/11/2011-28110) Bu Yönetmelik ve yönergelerde öngörülen diğer giderler.
Fon mevcudunun yönetimi
Madde 18 — (Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Fonun mevcudu ve teminatlar, yönergelere uygun olarak değerlendirilir. Fon mevcudu ve teminatların değerlendirilmesi, ödeme ve tahsilat işlemlerinin yürütülmesi amacıyla Yönetim Kurulunca uygun görülecek bankalar nezdinde hesaplar açılabilir.
Fon kasasında bulundurulacak para tutarı, ihtiyaçlar dikkate alınarak yönetim kurulunca belirlenir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Lisanslı Depo Teminatı
Teminat tutarı ve yeterliliği
Madde 19 — Kanuna göre lisanslı depo işletmek üzere lisans almak için müracaat edenler, depo kapasitesinin ürün rayiç bedelinin %15’inden az olmamak üzere Bakanlıkça belirlenen tutarda lisanslı depo teminatı vermek zorundadır. Toplam teminat tutarı içerisinde gayrimenkul rehni oranı, ilgili Yönetmelikte düzenlenir.
Ürün rayiç bedeli ve teminat tutarı, ilgili Yönetmelikte yer verilen kriterlere göre belirlenir ve hesaplanır.
Teminatlar, Fon adına ve lehine düzenlenir. Gayrimenkul teminatlarında, Fon ad ve lehine birinci dereceden ipotek kurulur.
(Değişik:RG-18/1/2013-28532) Fon adına ve lehine düzenlenerek teslim edilen teminatlar, Fon ve ilgili lisanslı depo işletmesi yetkililerinin imzalayacağı bir tutanağa bağlanır. Teminat tutanağı, Fonca hazırlanan formatta, müteselsil sıra numaralı ve üç nüsha olarak düzenlenir. Fon, tutanağın birer nüshasını Bakanlığa ve müracaat sahibine verir ve bir nüshasını da ilgili dosyasında muhafaza eder.
Bakanlık, Kanun kapsamında lisans verirken, süresini uzatırken, değiştirirken veya yeniden verirken ya da gerekli gördüğü durumlarda, lisanslı depo işletmesinin teminat durumunu, teminatın yeterliliğini ve teminatla ilgili diğer hususları kontrol eder ve bu hususlarla ilgili görüş, bilgi ve belgeleri Fondan talep edebilir.
Bakanlık, lisanslı depo teminat tutarlarını tamamlatmaya yetkilidir. Fon, Bakanlığın eksik kalan teminatların tamamlatılması veya fazla teminatların iadesi işlemlerini yerine getirerek, bununla ilgili tutanağı (Mülga ibare:RG-18/1/2013-28532) (…) Bakanlığa gönderir. Fon, bu işlemleri yürütürken veya gerekli gördüğü durumlarda, mevcut teminatların durumunu ve yeterliliğini araştırır, görüşüyle birlikte bilgi ve belgeleri ivedilikle Bakanlığa iletir.
Fon verilen teminatların doğruluğunu ve geçerliliğini kontrol eder ve araştırır. Fona teminat olarak teslim edilen menkul kıymetlerin yasaklı, çalıntı, sahte veya iptal edilmiş, geçersiz, eksik, yıpranmış olmaması ve üzerinde diğer her türlü tedavül yasağının bulunmaması gereklidir. Yukarıda belirtilen durumlardan herhangi birinin mevcudiyeti halinde sorumluluk bunları teslim eden lisanslı depo işletmesine aittir.
Lisanslı depo işletmesinin, depoculuk faaliyetleri dışında üçüncü şahıslara olan borçları, lisanslı depoculuk işlemlerinden kaynaklanan tüm yükümlülükleri yerine getirilmeden, lisanslı depo teminatından tahsil ve mahsup edilemez.
Ayni teminatların değer tespiti
Madde 20 — (Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Fonca, teminat gösterilen gayrimenkullerin değer tespitinin yapılması veya görevlendirilecek bir gayrimenkul ekspertiz ve değerlendirme firmasına yaptırılması zorunludur. Değer tespit işlemi ve raporu, on beş gün içinde tamamlanır. Bu süre, ihtiyaç halinde on gün uzatılabilir.
(Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Değer tespit raporuna itiraz edilmesi ya da gerçeği yansıtmadığı yönünde bir kanaat oluşması halinde, yapılan işlem yeniden gözden geçirilir ve gerekli görülmesi halinde yeni bir değer tespiti yapılır ya da yaptırılır. İtiraz belirli konularda yapılmış ise, çalışmalar o hususlarla sınırlandırılır. Yeni değer tespiti, görevlendirilecek başka bir gayrimenkul ekspertiz ve değerlendirme firmasına da yaptırılabilir. Gözden geçirme ya da yeni bir değer tespiti yapma veya yaptırma işlemi on beş gün içinde tamamlanır.
(Ek ibare:RG-12/11/2011-28110) İki ayrı gayrimenkul ekspertiz ve değerlendirme firmasına yaptırılan değer tespitlerinde, İki rapor arasında tespit edilen değerde ciddi fark olması durumunda, iki firmadan ortak tespit raporu istenir. Fon tarafından, teminat hesaplamasında, gayrimenkul teminat tutarı için ortak tespit değeri, ortak tespit yapılamamışsa düşük değer esas alınır.
Ekspertiz ücreti, ipotek masrafı ve diğer giderler müracaat sahibince karşılanır. Ücret ve giderler karşılanmadıkça teminat tutanağı düzenlenmez.
Gayrimenkul ekspertiz ve değerlendirme hizmeti verecek firmalar ile Fon arasında bir protokol düzenlenir. Protokolde, gayrimenkullerin değerinin cari değerlerinden yüksek gösterilmesi nedeniyle ortaya çıkacak Fon zararlarının ilgili firma, ortak tespit yapılması halinde ortak rapor düzenleyen firmalar tarafından karşılanacağına ilişkin taahhütlere de yer verilir.
Fiyat hareketlerinin izlenmesi ve teminatların yeterliliği
Madde 21 — Fon tarafından, lisanslı depoculuğa konu ürünlerin borsa fiyatları izlenir. Fiyatlarda ciddi artış oluşmuş ve lisanslı depo işletmesi tarafından verilen teminatların asgari teminat şartını karşılamakta yetersiz kaldığı tespit edilmişse, Fon, Bakanlığa durumu ortaya koyan bir rapor sunar.
Teminatların muhafaza ve değerlendirilmesi
Madde 22 — (Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Fon mevcudu ve teminatlar, 18 inci maddeye göre değerlendirilir. Teminatların değerlendirilmesinden elde edilen net gelirler, ilgililerin hesabına gelir olarak kaydedilir.
(Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Fon mevcudu ve teminatlar, yönergelere uygun olarak, Fonun bünyesinde ya da bankalarda muhafaza edilir. Menkul ve gayrimenkul teminatlar, Yönetim Kurulunca ihtiyaç görülmesi halinde, teminatı verenlere sigorta ettirilebilir. Bu takdirde, düzenlenen sigorta poliçesinin bir nüshası Fona teslim edilir.
Fon ad ve lehine düzenlenen teminatlar, noter tastikli ve müteselsil sıra numaralı fon kayıt defterine kaydedilir. Her teminat veren adına bir teminat kayıt numarası verilir ve teminatlar bu numaralarla ayrı ayrı takip edilir. Teminatlara ilişkin kayıtlar elektronik ortamda da tutulabilir. Ancak, elektronik ortamda tutulan kayıtların, noter tastikli ve müteselsil sıra numaralı formlara çıktıları alınarak muhafaza edilir.
(Mülga fıkra:RG-12/11/2011-28110)
Teminatların yenilenmesi
Madde 23 — (Değişik fıkra:RG-9/8/2019-30857) Teminatlar Fon tarafından takip edilir ve geçerlilik sürelerinin dolmasından en geç bir ay önce, güncelliğini yitirme veya değer kaybına uğrama riski bulunması halinde ise derhal Bakanlığa bildirilir. Bakanlık, bu teminatların yenilenerek Fona teslim edilmesini ilgililerden yazılı olarak talep eder. Talep yazısının bir nüshasını da Fona gönderir.
(Değişik fıkra:RG-9/8/2019-30857) Geçerlilik süresi dolmakta olan teminatların, süresinin dolmasından en geç 5 iş günü önce, güncelliğini yitirme veya değer kaybına uğrama riski bulunan teminatların ise Bakanlıkça verilecek sürede yenilenerek Fona teslim edilmesi gerekir. Bu süre içerisinde teminatını yenilemeyenlerin mevcut teminatları nakde çevrilir. Ayrıca, bunlar hakkında Kanunun 27 nci maddesi gereğince Bakanlıkça gerekli idari tedbir ve tasarruflar uygulanır.
Teminatların iadesi
Madde 24 — (Değişik fıkra:RG-9/8/2019-30857) Lisansın iptali veya askıya alınması durumunda; lisans sahibinin mudilere karşı yerine getirmesi gereken ve Fonun mudi zararlarını tazmin görev ve yetkisi kapsamına giren bir yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı Fon tarafından, lisansın iptalinin veya askıya alındığının kendisine bildirilmesinden itibaren üç ay içinde araştırılır. Ancak, lisanslı depo işletmesinin bağımsız denetçisi tarafından lisanslı depo işletmesinin yükümlülüğünün bulunup bulunmadığı konusunda bir rapor hazırlanarak ibraz edilmesi halinde Fon ayrıca bir inceleme yapılmamasına karar verebilir.
(Değişik fıkra:RG-9/8/2019-30857) Fonca yapılan incelemede ve/veya bağımsız denetçi raporunda yükümlülüğün bulunmadığı tespitinin yer alması halinde teminatlar sahibine iade edilir.
(Değişik fıkra:RG-9/8/2019-30857) Fonca yapılan incelemede ve/veya bağımsız denetçi raporunda yükümlülük bulunduğu tespiti yapılması halinde teminatlar, yükümlülüğün yerine getirildiğini ispat eden belgelerin Fona ibrazı üzerine ilgilisine iade edilir.
Diğer yandan, ilk defa lisans için müracaat edip de faaliyete geçmeden lisans talebi red edilenlerin önceden Fona verdikleri teminatlar, bir araştırmaya tabi tutulmadan kendilerine iade edilir.
İade edilen teminatlar, buna ilişkin düzenlenen tutanağın bir nüshasıyla birlikte Bakanlığa gönderilir.
(Ek fıkra:RG-9/8/2019-30857) Birinci fıkrada belirtilen Fonun inceleme süresi içinde veya üçüncü fıkra uyarınca teminatın muhafaza edilmesi gereken süre içinde geçerliliği sona eren teminatlar hakkında 23 üncü maddeye göre hareket edilir.
Geçerli para birimi
Madde 25 — Lisanslı depoculuk teminatına ilişkin tüm işlemler Yeni Türk Lirası üzerinden yapılır. Ancak Bakanlıkça belirlenen ya da uluslararasında yaygın işlem gören yabancı para cinsinden güvenceler de teminat olarak kabul edilebilir. Bu durumda, alınan teminatlar kayıtlarda yabancı para cinsinden gösterilir. Yeni Türk Lirası karşılıklarının hesaplanmasında, Merkez Bankası Döviz Alış kuru esas alınır.
ALTINCI BÖLÜM
Mudi Zararının Karşılanması
Mudi zararının karşılanma usul ve esasları
Madde 26 — Lisanslı depo işletmesinin Kanunda öngörülen yükümlülüklerinin herhangi bir nedenle yerine getirilmemesinden dolayı ortaya çıkan ve sigorta kapsamında ödenemeyen mudi zararları, aşağıda gösterilen usûle göre gerekli müracaatların yapılması suretiyle tazmin edilir:
- a) Zarar görenler, noter aracılığıyla veya taahhütlü mektupla ya da lisanslı depo işleticisiyle mudî tarafından imzalı durumu gösterir bir tutanakla, zararın tazmini için lisanslı depo işletmesine başvurur.
- b) Başvurunun tebliğinden itibaren yedi iş günü içinde zararın tazmin edilmemesi ya da sulh yoluyla çözülmemesi halinde, durum belgeleriyle birlikte zarar gören tarafından Bakanlığa ve borsaya intikal ettirilir.
- c) Borsa, kendisine başvuruyu takiben en geç yedi iş gününde bir ön inceleme ile tarafların sulh imkânını araştırır ve sonucundan Bakanlığı haberdar eder.
- d)(Değişik:RG-18/1/2013-28532) Sulh mümkün olmamışsa veya gerekli görülmesi durumunda Bakanlık, görevlendirdiği en az üç denetim elemanı ile Bakanlığın talebi üzerine borsaca görevlendirilen iki bilirkişiden oluşan heyete gerekli incelemeyi yaptırır. Lisanslı depo teminatının sorumluluk sigortası olarak verildiği durumlarda, borsaca heyete görevlendirilecek bilirkişilerden birinin ilgili mevzuata göre yetkilendirilen sigorta eksperi olması zorunludur. Heyet, Bakanlık denetim elemanlarının koordinasyonunda çalışmalarını en geç yirmi gün içinde tamamlayarak rapora bağlar. Gerekçeli talep üzerine bu süre, Bakanlıkça on gün daha uzatılabilir.
- e) Raporda, lisanslı depo işletmesi tarafından ödenmesi gereken bir zarar veya yükümlülük tespiti yapılmışsa, Bakanlıkça işletmeye gerekli tebligat yapılır ve tebligat tarihinden itibaren yedi iş gününde zararın ilgiliye ödenmesi ve yükümlülüklerin yerine getirilmesi istenir.
- f)(Değişik:RG-18/1/2013-28532) Belirtilen yükümlülüğün yerine getirilmediğinin anlaşılması üzerine, durum belgeleriyle birlikte Fona intikal ettirilir. Fon, gecikmeksizin lisanslı depo işletmesinin mudi zararını karşılamaya yeterli tutardaki teminatlarını çözerek mudîye öder. Bu teminatların, zararın tazminine yetmediği takdirde, kalan kısım mudi zararlarını karşılamak üzere Fon bünyesinde ayrılan kaynaklardan ödenir. Fon kaynaklarından yapılan ödeme, lisanslı depo işletmesince Fon tarafından belirlenen sürede yatırılmazsa, varsa teminat olarak verilen ipotekler Fon tarafından nakde çevrilerek Fona gelir kaydedilir. Fon, işlemlerin sonucunu ve teminatın durumunu Bakanlığa bildirir.
Teminatların paraya çevrilmesi nedeniyle Fon hiçbir sorumluluk altına girmez.
Lisanslı depo işleticisi veya mudî, yapılan işleme karşı borsaya başvurarak sorunun hakem heyeti tarafından karara bağlanmasını talep edebilir. Bu durumda borsa öncelikle yine tarafların sulh imkânını araştırır, sulh mümkün olmazsa konuyu incelemesi için hakem heyetini görevlendirir.
Hakem heyeti, görevlendirilmesinden sonra azamî üç ay içinde incelemesini bitirerek kararını Bakanlığa ve Fona bildirir. Hakem heyetinin nihaî kararı Fon yönetimince yerine getirilir.
Tarafların yargıya müracaat hakları saklıdır.
(Ek fıkra:RG-12/11/2011-28110) Sigorta kapsamına girmesine rağmen, mudisi tespit edilemediğinden ödenemeyen zararlara ilişkin meblağlar, Fona emanet olarak ilgili sigorta firmasınca teslim edilebilir. Bu meblağlar, daha sonra zarar gördüğü tespit edilen mudiye ödenir.
Fon alacağının tahsili ve temerrüt
Madde 27 — Teminatlar, Fon kaynaklarından yapılan ödemeleri karşılamaya yetmezse, aradaki farkın lisanslı depo işletmesi tarafından, verilen süre içerisinde, Fona yatırılması yazılı olarak istenir. Gerekli tutarı süresi içinde yatırmayan lisanslı depo işleticisi başka bir ihbara gerek kalmaksızın temerrüde düşmüş sayılır.
Temerrüt halinde uygulanacak müeyyideler ve uygulamaya ilişkin esaslar Yönetim Kurulu tarafından belirlenir.
Fon, ödediği tutarın ilgililerden tahsili için dava açma da dahil kanuni takibat yapar.
İlgili yönetmelikler çerçevesinde alınan teminatların çözülmesi
Madde 28 — Lisanslı depoculuk teminatı dışında, ilgili Yönetmelikler çerçevesinde Fon adına ve lehine düzenlenen teminatlar da, Fon tarafından bir tutanakla alınır ve muhafaza edilir.
İlgili Yönetmelik çerçevesinde Fona intikal ettirilen bir zarar tazmini talebinde, Fon ilgilinin teminatlarına başvurarak zarara uğrayanlara gerekli ödemeyi yapar.
Fon, işlemlerin sonucunu ve teminatın durumunu Bakanlığa bildirir.
Tarafların yargıya müracaat hakları saklıdır.
YEDİNCİ BÖLÜM
Fonun Mal ve Hizmet Tedariki
Mal ve hizmet tedarik usul ve esasları
Madde 29 — Fon adına her türlü alım, satım, hizmet, yapım, kira, mülkiyet, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işleri bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak yerine getirilir.
Bu işlemleri yürütmeye, ihaleye çıkmaya, ihale usulünü belirlemeye, ihale komisyonu kurmaya, ihale kararlarını onaylamaya ve sözleşme yapmaya veya bu konularda Başkan veya Fon personeline verilecek görev ve yetkileri belirlemeye Yönetim Kurulu yetkilidir.
Fon adına alınacak veya kiralanacak mal ve hizmetlerin en iyi şekilde, uygun şartlarla ve zamanında karşılanması ve ihalede açıklık ve rekabetin sağlanması esastır.
Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri, Fon personeli ve bunların eşleri ve ikinci dereceye kadar (ikinci derece dahil) kan ve yansoy hısımları ile bu şahısların % 51 inden fazla hissesine sahip oldukları ortaklıklar ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile diğer kanunlardaki hükümler gereğince geçici veya sürekli olarak kamu ihalelerine katılmaktan yasaklanmış olanlar, Fon adına alınacak mal ve hizmetlere ilişkin ihalelere katılamazlar.
(Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Birinci fıkrada yazılı işlerin ihalelerinde, açık ihale usulü, belli istekliler arasında ihale usulü, pazarlık usulü ve doğrudan alım usulü uygulanır. İşin gereğine göre bu usullerden hangisinin uygulanacağına Yönetim Kurulunca karar verilir.
(Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Ancak, tahmini bedeli en çok on bin Türk Lirasına kadar olan mal ve hizmet alımları, doğrudan alım usulüyle gerçekleştirilebilir. Bu tutar, Bakanlığın uygun görüşü üzerine iki katına kadar artırılabilir.
İhale şartnamesi, ilan ve duyuru, alınacak teminatlar ve ihale sonucunun bildirilmesi
Madde 30 — İhale konusu işlerin her türlü özelliğini belirten şartname ve varsa ekleri Fon tarafından hazırlanır. Şartname ve eklerinin onaylı suretleri bedelsiz veya Fonun belirleyeceği bir bedel karşılığında isteklilere verilir.
İşin tahmini bedeli ihale öncesinde Fon tarafından belirlenir. Bu bedel, gerektiğinde ihale komisyonu tarafından da değerlendirilir.
Fon tarafından, ihalesi yapılacak her iş için bir onay belgesi hazırlanır. Onay belgesinde; ihale konusu olan işin nev’i, niteliği, miktarı, varsa proje numarası, tahmin edilen bedeli, kullanılabilir ödenek tutarı, avans ve fiyat farkı verilecekse şartları, ihalede uygulanacak usul, yapılacaksa ilanın şekli ve adedi, alınacaksa geçici teminat miktarı belirtilir. Onay belgesinde ayrıca, şartname ve eklerinin bir bedel karşılığında verilip verilmeyeceği, bedel karşılığı verilecekse bedelin ne olacağı gösterilir.
Yönetim Kurulu veya yetkili kılındığı hususlarda Başkan tarafından; (Mülga ibare:RG-12/11/2011-28110) (…) Fon personeli arasından en az üç, en fazla beş kişilik ihale komisyonu oluşturulur. Teknik veya uzmanlık gerektiren işlerde, giderleri Fondan karşılanmak suretiyle, Fon dışından da görevlendirme yapılabilir. İhale komisyonları eksiksiz olarak toplanır. Komisyon Kararları çoğunlukla alınır. Oyların eşit olması halinde ihale komisyonu başkanının bulunduğu taraf çoğunlukta kabul edilir. Kararlarda çekimser kalınamaz. Muhalif kalan üye karşı oy gerekçesini kararın altına yazarak imzalamak zorundadır. Komisyon başkan ve üyeleri, oy ve kararlarından sorumludurlar.
İhalelerde, uygun mal ve hizmet tedarikini, açıklık ve rekabeti sağlayacak şekilde gerekli ilan ve duyurular yapılır. Yönetim Kurulu, ihale tutarı marjlarına ve ihale usullerine göre yapılması gereken ilan ve duyuruların usul ve esaslarını belirler.
İsteklilerden, ihale konusu olan işin tahmin edilen bedelinin Yönetim Kurulunca saptanan oranında geçici ve sözleşme yapılmadan önce de kesin teminat alınır. Teminat olarak kabul edilebilecek değerler ile pazarlık usulüyle yapılacak ihalelerde geçici veya kesin teminat alınıp alınmayacağı Yönetim Kurulunca belirlenir.
Onaylanan ihale kararları, onaylandığı günden itibaren engeç 5 işgünü içinde, ihaleyi kazanana veya vekiline, imzası alınmak suretiyle bildirilir veya iadeli taahhütlü mektupla tebligat adresine postalanır. Mektubun postaya verilmesini takip eden yedinci gün, kararın istekliye tebliğ tarihi sayılır. İhale kararlarının iptal edilmesi halinde de, durum istekliye aynı şekilde bildirilir.
(Değişik fıkra:RG-12/11/2011-28110) Mal ve hizmet tedarikine ilişkin diğer usul ve esaslar bu konuda çıkarılacak bir yönerge ile düzenlenir.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli Hükümler, Yürürlük ve Yürütme
Fonun belge kayıt ve defterleri
Madde 31 — Fonun işleyiş ve işlemlerine ilişkin olarak alınacak kararlar için bir karar defteri tutulur. Fona ilişkin belge ve yazışmalar usulü dairesinde ayrı ayrı dosyalanır ve saklanır. Fonun muhasebe ve kayıtları (Değişik ibare:RG-12/11/2011-28110) Yönergelere uygun olarak tutulur.
Bilanço faaliyet raporu ve bilgilendirme
Madde 32 — Fonun hesap dönemi takvim yılıdır. Fon, yıllık bilanço ile gelir ve gider tablosunu, hesap dönemine ilişkin faaliyetlerini, sonraki dönem hakkında görüş ve önerilerini ve alınması gereken önlemleri içeren faaliyet raporunu düzenleyerek takip eden yılın Mart ayı sonuna kadar Bakanlığa gönderir. Fon, yıl içerisinde de ara raporlar düzenleyerek faaliyetleri, görüş ve önerileri hakkında Bakanlığı bilgilendirebilir.
Devir teslim ve inceleme yükümlülüğü
Madde 33 — Görevleri sona eren Yönetim Kurulu üyeleri, Başkan ve Fon personeli yetki ve sorumlulukları altında bulunan Fona ait para, kıymetli evrak, demirbaş eşya, belge ve defterleri bir tutanakla devir ve teslim etmek zorundadırlar. Tutanakla devir-teslim işlemi gerçekleştiriline kadar, ilgili şahısların sorumluluğu devam eder.
Devir-teslimden kaçınanlar hakkında gecikmeksizin gerekli kanuni yollara başvurulur.
Fona ait para, kıymetli evrak, demirbaş eşya, belge ve defterleri tutanakla teslim alanlar, gecikmeksizin bunların doğruluğunu inceler ve saptadıkları eksiklikleri yazıyla yönetim kuruluna bildirirler.
Yetki devri
Madde 34 — (Değişik:RG-12/11/2011-28110)
Sınırları açıkça yazılı olarak belirtilmek şartıyla, haiz olunan yetkilerden bir kısmı Yönetim Kurulu tarafından Başkana, Başkan tarafından Genel Sekretere, Genel Sekreter tarafından ise Genel Sekreter Yardımcılarına devredilebilir. Yetki devri, sorumluluğu ortadan kaldırmaz.
Tebliğ ve Yönergeler
Madde 35 — (Başlığı ile birlikte değişik:RG-12/11/2011-28110)
Bakanlık, lisanslı depo teminatı ve mudi zararının karşılanması hususlarında uygulama birliği ve standardın oluşturulması ve açıklığın sağlanması amacıyla tebliğ çıkarmaya yetkilidir.
Fonun teşkilat ve çalışmalarına, personeline, bütçe ve muhasebesi ile satınalma ve ihalelerine ilişkin usul ve esaslar yönergelerle düzenlenir. Bu Yönergeler, Fon tarafından hazırlanır ve Bakanlığın onayı ile yürürlüğe girer.
Borsa temsilcisi
GEÇİCİ MADDE 1 –(Ek:RG-12/11/2011-28110)
Ürün ihtisas borsası kuruluncaya ya da ürün senedi alım satımı konusunda bir ticaret borsası yetkilendirilinceye kadar, 8 inci maddeye göre Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği tarafından atanan borsa temsilcisi, ticaret borsalarının yönetim kurulu üyeleri arasından atanır.
İhale komisyonunda görev alma
GEÇİCİ MADDE 2 – (Ek:RG-12/11/2011-28110)
Fon personeli yeterli sayıya ulaşıncaya kadar, 30 uncu maddede öngörülen ihale komisyonunda, Yönetim Kurulu Başkan ve üyeleri görev alabilir.
Fonun bütçesi ve faaliyet raporu
GEÇİCİ MADDE 3 – (Ek:RG-12/11/2011-28110)
(Değişik fıkra:RG-18/1/2013-28532) Fonun ilk bütçesi ve faaliyet raporu, bu Yönetmelik ve ilgili yönergeler uyarınca yeterli düzeyde teşkilatlanmanın oluşturulmasını müteakip düzenlenmeye başlanır.
GEÇİCİ MADDE 4 – (Ek:RG-18/1/2013-28532)
Ürün ihtisas borsası faaliyete geçinceye kadar 26 ncı maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarında öngörülen usul uygulanmaz.
Yürürlük
Madde 36 — Sayıştay ve Maliye Bakanlığı’nın görüşü alınan bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 37 — Bu Yönetmelik hükümlerini (Değişik ibare:RG-12/11/2011-28110) Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin | ||
Tarihi | Sayısı | |
21/12/2005 | 26030 | |
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin | ||
Tarihi | Sayısı | |
1. | 12/11/2011 | 28110 |
2. | 18/1/2013 | 28532 |
3. | 9/8/2019 | 30857 |
Kaynak: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=9723&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
Ürün İhtisas Borsalarının Kuruluş, İşleyiş ve Denetim
Usul ve Esasları Hakkında Genel Yönetmelik
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler, Kuruluş, Faaliyet İzni
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; yürürlükteki standartlara göre tasnif edilmiş ürünlerin gerek fiziki, gerekse ürünü temsilen lisanslı depo işletmelerince çıkarılan ürün senetleri ile alivre sözleşmelerin ticaretini güven, serbest rekabet ve istikrar içinde yürütmek üzere, ürün ihtisas borsalarının kuruluş, organizasyon, sermaye ve ortaklık yapısı, faaliyet, denetim, üyelik ile temsilci ve delege görevlendirmelerine ilişkin usul ve esaslarını düzenlemektir.
Kapsam
Madde 2 — Bu Yönetmelik; kotasyonundaki bir veya birden çok ürünün arz ve talebini buluşturan, yürürlükteki ürün standartlarına göre tasnif edilmiş dayanıklı tarımsal ürünlerin alım satımına aracılık eden, ürünlerin gerek fiziki, gerekse ürünü temsilen lisanslı depo işletmelerince çıkarılan ürün senetleri ve alivre sözleşmelerin ticaretini yürütebilen, faaliyet alanı bölgesel, ulusal veya uluslararası olabilen anonim şirket statüsünde ürün ihtisas borsalarını kapsar.
Dayanak
Madde 3 — Bu Yönetmelik, 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununun 53 üncü maddesi uyarınca hazırlanmıştır.
Tanımlar
Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen;
Bakanlık: Sanayi ve Ticaret Bakanlığını,
Kanun: 18/5/2004 tarihli ve 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanununu,
Borsa: Kanunun 53 üncü maddesinde tanımlanan ürün ihtisas borsalarını,
Borsa Yönetmeliği: Ürün ihtisas borsalarının işleyiş esaslarını düzenleyen ve bu Yönetmelik çerçevesinde borsa tarafından hazırlanıp, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin görüşü alınarak Bakanlık tarafından onaylanan Yönetmeliği,
Borsa Üyesi: Bu Yönetmelikte belirlenen esaslar çerçevesinde borsa yönetmeliğine göre borsadan, ürün, ürün senedi ve alivre sözleşmelerin alım satımının yapılmasına aracılık yetki belgesi almış ve üyeliğe kabul edilmiş gerçek ve tüzel kişileri,
Ürün: Depolanmaya uygun nitelikteki hububat, bakliyat, pamuk, tütün, fındık, yağlı tohumlar, bitkisel yağlar, rafine şeker gibi standardize edilebilen temel ve işlenmiş tarım ürünlerini,
Ürün senedi: Ürünlerin mülkiyetini temsil ve rehnini temin eden, lisanslı depo işleticisince nama veya emre düzenlenmiş, teminat olarak verilebilen, ciro edilebilen veya edilemeyen ve lisanslı depoculuk mevzuatında öngörülmeyen durumlarda Türk Ticaret Kanununda düzenlenen makbuz senedi hükümlerine tabi olan kıymetli evrakı,
Alivre Sözleşme: Satıcının satılan ürünü veya mevzuata uygun olarak ürünü temsilen çıkarılan senetleri belli bir vade sonunda devir ve teslim etmeyi, alıcının ise ürün bedelini belli bir vade sonunda ödemeyi taahhüt ettiği alım satıma ilişkin sözleşmeyi,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kuruluş ve Faaliyet
Kuruluş
Madde 5 — Borsaların kuruluşu Bakanlığın iznine tabidir. Borsaların kuruluşuna izin verilebilmesi için;
- a) Ekonomik gereklilik, durum ve gelişmelerin uygun olması,
- b) Borsada işlem görecek ürün, ürün senedi veya alivre sözleşmelere ilişkin piyasa yapısının ve derinliğinin, beklenen işlem hacminin mevcut bir borsadan ayrı olarak borsa kurulmasını gerektirecek nitelik ve düzeyde olması,
- c) Hisse senetlerinin tamamının nama yazılı olması,
- d) Sermayelerinin, bölge düzeyinde faaliyet gösterecekler için beş, ulusal düzeyde faaliyet gösterecekler için on, uluslararası düzeyde faaliyet gösterecekler için onbeş milyon YTL’den az olmaması,
- e) Anonim şirket şeklinde esas sözleşmesinin hazırlanması ve Türk Ticaret Kanununda öngörülen anonim şirket kuruluş işlemlerinin tamamlanması
gerekir.
Borsa kurucularının, ortaklarının, yönetim kurulu üyelerinin ve denetçilerin sahip olmaları gereken şartlar
Madde 6 — Borsa kurucularının, ortaklarının, yönetim kurulu üyelerinin ve denetçilerinin;
- a) Kanun, 18/6/1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar Kanunu, 13/11/1996 tarihli ve 4208 sayılı Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun ve ödünç para verme işleri hakkında mevzuat ile 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa aykırılıktan dolayı hükümlülüklerinin bulunmaması ve/veya taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uğramış olsalar bile beş yıldan fazla hapis ya da basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları; resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs ya da iştirak suçlarından dolayı hüküm giymemiş olması,
- b) Kamu tüzel kişileri hariç tüzel kişi ortaklıkların bağımsız denetim kuruluşlarınca onaylı son bir yıla ait bilanço, gelir tablosu ve varsa ek mali tablolarını sunmaları, gerçek ve tüzel kişi ortakların mali ve ticari itibar bakımından engel bir durumu bulunmaması,
- c) Borsaların kurucularının, ortaklarının, yönetim kurulu üyelerinin ve denetçilerinin kendileri veya sınırsız sorumlu oldukları kuruluşlar hakkında iflas kararı verilmemiş ve konkordato ilan edilmemiş olduğuna dair noterce tasdikli beyanda bulunması,
- d) Faaliyet yetki belgelerinden biri veya birden fazlası iptal edilmiş ya da ürün ihtisas borsaları ile menkul kıymetler, vadeli işlemler ve kıymetli madenler borsaları üyeliğinden sürekli olarak çıkarılmış kuruluşlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluğu bulunan kişilerden olmadıklarını noterce tasdikli beyan ile ispat etmesi,
- e) Yabancı uyruklu kurucu ve ortakların, Türk gerçek ve tüzel kişiler için aranan şartları taşıdığına dair, bulundukları ülke yetkili makamlarınca onanmış bilgi ve belgelerin noterce tasdikli çevirilerinin veya geçerliliği kanun veya uluslararası sözleşmelerle kabul edilen şekilde sunulmuş olması
zorunludur.
Kuruluş işlemleri
Madde 7 — Kurucular, kuruluş şartlarına uygun olarak hazırlayacakları esas sözleşme ile 5 inci ve 6 ncı maddelerde öngörülen belgelerle birlikte Bakanlığa başvuruda bulunur.
Bakanlık esas sözleşmeyi matbu olarak düzenleyebilir ya da asgari unsurlarını belirleyebilir.
Bakanlık, Kanun ile 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde başvuruyu değerlendirir ve uygun bulması durumunda borsanın kurulmasına onay verir. Bakanlık onayını takiben Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde şirketin kuruluş işlemleri tamamlanır. Kuruluşu gerçekleşen borsalar Resmî Gazete’de ilan olunur.
Pay devirlerinde, payları devralacak gerçek ve tüzel kişilerin bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde sayılan şartlara sahip olmaları gerekir.
Ticaret borsalarının ortaklığı
Madde 8 — Ticaret borsaları, kurulmuş veya kurulacak ürün ihtisas borsalarına ortak olabilir veya aralarındaki sözleşme uyarınca bunların acentesi olarak çalışabilir.
Faaliyete geçme
Madde 9 — Kuruluşuna izin verilen borsanın Resmî Gazete’de ilan edilmesini takiben en geç bir yıl içinde, faaliyet izni almak üzere Bakanlığa başvurması şarttır. Söz konusu süre içinde Bakanlığa başvurmayan veya başvurusunun sonucunda kendilerine faaliyet izni verilmesi uygun görülmeyen kuruluşun faaliyet izin alma hakkı düşer. Bu süre gerektiğinde Bakanlık tarafından en fazla bir yıl uzatılabilir.
Faaliyet izninin verilebilmesi için; mevzuata aykırılık bulunmaması, borsaların çalışma esas ve kurallarının Bakanlık tarafından yapılan düzenlemelere ve alınan kararlara uygun olması, borsa yönetmeliklerinin tamamlanmış ve Bakanlıkça onaylanmış olması, borsanın kotasyonundaki ürünlere ilişkin ticaret ve hizmetlerini tüm faaliyet alanını kapsayacak şekilde sunabilecek yeterli organizasyonunu oluşturmuş, ihtiyaç görülen yerlerde şube veya acenteliklerini kurmuş, içerisinde uzman personel, muhasebe kayıt, bilgi ve belge sistemi ile düzenli iş akışı ve haberleşmeyi sağlayacak yeterli bir altyapı kurulmuş, teknik donanımı sağlanmış, iç kontrol, denetim, gözetim sistemi oluşturulmuş, işlemlerin yedeklenmesi ve borsa bünyesinde bulunacak bütün varlıkların asgari deprem, yangın, su baskını ve hırsızlık gibi rizikolara karşı sigorta yaptırmak dahil gerekli güvenlik önlemlerinin alınmış olması gerekir.
Yukarıdaki fıkrada geçen hususlar; borsaların kuruluş incelemesine dair alınacak bir Bakan onayı çerçevesinde, Bakanlığın, denetim elemanları ile ilgili ve uzman personel, kişi veya kuruluşlar aracılığıyla yapacağı veya yaptıracağı inceleme sonucunda tespit olunur. Eksiklik veya sorunlar varsa bunun giderilmesi Bakanlıkça talep edilir.
Borsanın faaliyet izni Resmî Gazete’de ilan edilir. Faaliyet izni alan şirket, ürün ihtisas borsası anonim şirketi unvanıyla faaliyet gösterir.
Resmî Gazete’de yayımından itibaren bir yıl içinde borsanın faaliyete geçmesi gerekir. Zorunlu hallerde Bakanlık bu süreyi en fazla bir yıl uzatabilir. Bu sürede faaliyete geçmeyen borsanın faaliyet izni iptal edilir. Bu durumda borsaların en geç üç ay içinde tasfiyeye girmesi veya esas sözleşmelerindeki ticaret unvanı, amaç ve faaliyet konularını değiştirmeleri zorunludur.
Kuruluş ve faaliyet izni alınmasına ilişkin olarak öngörülen şartlardan herhangi birinin kaybedilmesi üzerine, Bakanlıkça verilecek süre içerisinde söz konusu şartların sağlanmaması halinde, borsaların faaliyetleri geçici veya sürekli olarak durdurulur.
Faaliyet alanı
Madde 10 — Borsanın faaliyet alanı, borsanın kuruluş başvurusunda belirtilir. Bakanlığın buna ilişkin kararı ise borsanın kuruluş ve faaliyet izninde gösterilir. Bölgesel borsaların faaliyet alanı birden çok ili, ulusal borsaların faaliyet alanı Türkiye’yi, uluslararası borsaların faaliyet alanı Türkiye dışındaki ülke veya ülkeleri de kapsar.
Uluslararası düzeyde kurulan borsalarda yabancı ülke ürünleri de ulusal veya uluslararası düzeyde alınıp satılabilir.
İKİNCİ KISIM
Borsa Organları, Komisyonlar ve Borsa Personeli
BİRİNCİ BÖLÜM
Borsa Organları
Genel kurul
Madde 11 — Borsanın üst karar organı olan genel kurul, pay sahiplerinden oluşur. Genel kurul, Türk Ticaret Kanununda öngörülen görev ve yetkileri saklı kalmak kaydıyla aşağıdaki hususlarda görevli ve yetkilidir;
- a) Borsanın genel politikasını belirlemek ve yönetim kuruluna verilen yetkiler haricinde yönetime ilişkin kararlar almak, yetkili mercilere teklifte bulunmak,
- b) Yönetim kurulu üyelerini seçmek ve ibra etmek, ibra edilmeyen yönetim kurulu üyeleri ile denetçiler hakkında yapılacak işlemleri ve bunların göreve devam edip etmeyeceklerini karara bağlamak, seçimi genel kurula ait olan komitelerin üyelerini seçmek ve gerektiğinde görevlerine son vermek, ücretlerini belirlemek,
- c) Denetleme kurulu üyelerini seçmek, ibra etmek,
- d) Yönetim kurulu tarafından hazırlanan yıllık faaliyet raporu ile denetleme kurulu raporunu inceleyip karara bağlamak,
- e) Borsanın bilançosunu ve gelir-gider hesaplarını inceleyerek karara bağlamak ve kesin hesabı onaylamak,
- f) Yönetim kurulu tarafından hazırlanan bütçe ve personel kadrosunu kesinleştirmek ve karara bağlamak,
- g) Gündemde yer alan diğer hususları görüşüp karara bağlamak,
- h) Mevzuatla genel kurula bırakılan diğer görevleri yerine getirmek.
Davet ve gündem
Madde 12 — Genel kurul; her yılın ilk üç ayı içinde yönetim kurulunun belirleyeceği bir tarihte olağan olarak toplanır. Genel kurul gerekli hallerde, Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde yönetim kurulunun, denetleme kurulunun veya azınlığın ya da ihtiyaç gördüğünde Bakanlığın daveti üzerine olağanüstü olarak da toplanır.
Gündem belirlenmeden önce Bakanlığa başvurularak, Bakanlıkça genel kurul gündeminde görüşülmesi istenen bir husus olup olmadığı yazılı olarak sorulur. Bakanlık bu başvuruyu takiben en geç on beş gün içinde genel kurulda görüşülmesini istediği bir hususun olup olmadığını yazılı olarak bildirir. Bakanlıkça görüşülmesi istenen hususların gündeme yazılması zorunludur. Bu süre içinde bildirim yapılmamışsa Bakanlıkça görüşülmesi istenen bir husus bulunmadığı kabul edilir ve genel kurulun gündemi yönetim kurulunca hazırlanarak ilan edilir.
Gündem ve davet mektubu, pay sahiplerine ve Bakanlığa toplantı tarihinden en az otuz gün önce taahhütlü olarak gönderilir.
Toplantı nisabı ve kararlar
Madde 13 — Genel kurul toplantı ve karar nisabında Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
Genel kurulda verilen kararlar, yapılan seçimlerin sonuçları ve ortakların beyanları, bir tutanağa geçirilir. Genel kurul tutanakları ve ekleri, başkanlık divanı tarafından imzalandıktan sonra, izleyen ilk üç iş günü içinde Bakanlığa gönderilir.
Genel kurulun yönetim ve denetim kurulu üyelerinin seçimine ilişkin kararlarında, seçime ve oylamaya geçilmeden önce, adayların bu Yönetmelikte aranılan şartları taşıdıklarına dair yazılı ve imzalı beyanlarının başkanlık divanına sunulması zorunludur.
Bakanlık, yönetim kurulu üyeleri ve denetleme kurulu üyelerinin aranılan şartları taşıyıp taşımadıklarını inceler ve ihtiyaç duyulan kanıtlayıcı bilgi ve belgeleri talep eder.
Türk Ticaret Kanunun ilgili hükümleri uyarınca ya da Bakanlıkça üyelerin birinin veya birkaçının aranılan şartları haiz olmadığının veya sonradan kaybettiğinin tespiti ve bildirimi halinde bunların görevleri sona erer.
Boşalan üyeliklerin yerine seçilenlerde göreve başlamadan önce bu Yönetmelikte ve ilgili diğer mevzuatta aranılan şartları taşıdıklarına dair yazılı ve imzalı beyanlarını kanıtlayıcı belgelerle birlikte borsaya ve Bakanlığa sunmak zorundadır.
Aranılan şartları taşıdıklarına dair kasıtlı olarak yanlış beyanda bulunanlar, borsanın yönetim ve denetim kurulu üyeliklerine aday olamaz, borsaya ve üçüncü şahıslara karşı yol açtıkları zararları tazminle sorumlu olur.
Yönetim kurulu
Madde 14 — Borsalardan, en az beş en çok dokuz kişiden oluşan ve iki yıllık dönem için seçilen bir yönetim kurulu oluşturulur. Yönetim kurulunun bir üyeliği için Bakanlıkça atama yapılır. Diğer üyeler ise genel kurul tarafından seçilir. Genel kurul yönetim kurulu üyelerinden birini aynı zamanda genel müdür olarak da atayabilir. Bu şekilde atanan üye, yönetim kurulu üyeliğinin yanında genel müdürlük görevini de ifa eder.
Bakanlık tarafından atanan yönetim kurulu üyesinin üniversite veya dengi okul mezunu, genel kurul tarafından seçilen üyelerin ise asgari lise ya da dengi okul mezunu olması zorunludur. Ayrıca tüm yönetim kurulu üyelerinde ürün piyasaları hakkında bilgi sahibi ve bu alanlarda en az kamuda veya özel sektörde beş yıl mesleki tecrübeye sahip olmaları şartı da aranır.
Süresi biten yönetim kurulu üyesinin tekrar seçilmesi mümkündür.
Görev ve yetkileri
Madde 15 — Yönetim kurulu, Türk Ticaret Kanununda öngörülen görev ve yetkileri saklı kalmak kaydıyla aşağıdaki hususlarda görevli ve yetkilidir:
- a) Borsa tarafından hazırlanması gereken yönetmelikleri belirleyip karara bağlamak,
- b) Borsa üyelik başvurularını karara bağlamak ve gerektiğinde borsa üyelerinin üyelikten geçici veya sürekli çıkarılmasına karar vermek,
- c) Ürün, ürün senedi ve alivre sözleşmelerin, borsada işlem görmesi, işlemlerinin durdurulması ve işlemden kaldırılması esaslarını belirlemek,
- d) Borsada işlemlerin mevzuata ve kurallara uygun olarak düzenli bir şekilde yürütülmesini sağlamak, açıklık, güven, dürüstlük ve istikrarı bozan veya bozabilecek hususlarda gerekli tedbirleri zamanında almak,
- e) Mevzuata, borsa düzenine ve piyasanın işleyişine uygun hareket etmeyen borsa yöneticileri, üyeleri ve personeli hakkında gerekli hukuki işlemleri gecikmeksizin yerine getirmek,
- f) Borsa yönetmelikleriyle belirlenmiş veya ihtiyaç duyulabilecek komisyonları kurarak, üyelerini seçmek ve çalışma esaslarını düzenlemek,
- g) Diğer borsa veya kuruluşlarla anlaşmalar yapmak,
- h) Borsada düzeni ve dürüstlüğü bozanlar hakkında disiplin cezası vermek,
- i) Borsa bültenini çıkarmak, borsa tarafından açıklanması gereken bilgilerin ve borsada teşekkül eden fiyatların düzenli olarak yayımlanmasını sağlamak,
- j) Borsanın bütçesini, gelir ve giderlere ilişkin kesin hesabını ve yıllık faaliyet raporunu görüşüp karara bağlamak ve genel kurula sunmak,
- k) Borsanın personele ilişkin kadrosunu hazırlayarak genel kurula sunmak,
- l) Borsa gelir kalemlerinin miktar ve oranları ile bunların tahsil zaman ve şekillerini tespit etmek,
- m) Borsa adına imzaya yetkili olanları ve yetki sınırlarını belirlemek,
- n) Personel atamalarını yapmak ve bu atama yetkisini, gerektiğinde yönetim kurulu başkanına ve/veya genel müdüre devretmek,
- o) Mevzuatla verilen sair görevleri yerine getirmek.
Toplantı ve karar nisabı
Madde 16 — Yönetim kurulu, başkanın daveti üzerine ayda en az iki defa üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Denetçiler, oy hakkı olmaksızın yönetim kurulu toplantılarına katılabilir.
Kararlar, üye tamsayısının salt çoğunluğu ile alınır.
Denetim kurulu
Madde 17 — Borsanın hesap ve işlemleri, pay sahipleri arasından veya dışarıdan genel kurulca seçilen en az iki gerçek kişiden oluşan denetleme kurulu tarafından denetlenir. Denetleme kurulu üyelerinin görev süresi iki yıldır. Aynı kişinin yeniden seçilmesi mümkündür.
Denetim kurulu üyelerinin üniversite veya dengi okul mezunu olmaları ve ürün piyasaları hakkında kamuda veya özel sektörde en az beş yıl mesleki tecrübeye sahip bulunmaları gerekir.
Görev ve yetkileri
Madde 18 — Denetim kurulu üyeleri, borsanın hesap ve işlemlerini mevzuat ve genel kurul kararları çerçevesinde denetlemekle görevli ve yetkilidir. Borsa yöneticileri ve personeli, denetçilerin talep edeceği bilgi ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
Denetçiler yönetime müdahale edemez, ancak görüşlerini yazılı olarak yönetim kuruluna ve aynı zamanda Bakanlığa bildirir.
Denetçiler, her yıl sonunda borsanın işlem ve hesapları hakkında hazırlayacakları raporu genel kurula sunar. Gerekli gördükleri takdirde, ara raporlar hazırlayıp görüşlerini yönetim kuruluna, genel kurula ve Bakanlığa bildirir.
İKİNCİ BÖLÜM
Komisyonlar, Genel Müdür ve Borsa Personeli
Komisyonlar
Madde 19 — Borsada; bu Yönetmelik ile yönetim kuruluna verilen görevlerin yerine getirilmesinde, yönetim kuruluna yardımcı olmak üzere işin niteliğinin gerektirdiği sayıda komisyon kurulur.
Komisyonların kurulmasına, üyelerinin seçilmesine, çalışma usul ve esaslarına ilişkin ilkeler borsa yönetmeliği ile belirlenir.
Genel müdür ve temsil
Madde 20 — Borsa, genel kurulca yönetim kurulu üyeleri arasından atama yapılmamışsa, yönetim kurulu tarafından atanan genel müdür tarafından, yönetim kurulunca alınan kararlar çerçevesinde idare ve temsil edilir. Genel müdürün yönetim kurulu üyeleri arasından atanması halinde, genel müdür aynı zamanda yönetim kurulu başkanı olamaz.
Genel müdürün hukuk, iktisat, maliye, işletme, kamu yönetimi, uluslararası ilişkiler, mühendislik dallarında en az dört yıllık lisans düzeyinde öğrenim yapmış olması, iyi derecede İngilizce bilmesi ve ürün piyasalarıyla ilgili kamuda veya özel sektörde en az beş yıl mesleki tecrübeye sahip bulunması gerekir.
Borsa tarafından; genel müdürlüğe atanacak kişinin bu maddenin ikinci fıkrasında ve bu Yönetmeliğin beşinci maddesinde aranan şartları taşıdığını gösteren belgelerle birlikte Bakanlığa bildirilmesi şarttır. Bildirim tarihinden itibaren yirmi iş günü içinde, Bakanlıkça yazılı olarak olumsuz bir görüş bildirilmediği takdirde genel müdürün ataması yapılabilir.
Genel müdürün herhangi bir nedenle görevden ayrılması halinde bu durum en geç beş iş günü içinde Borsa tarafından Bakanlığa yazılı olarak bildirilir.
Yönetim kurulu başkanı ile genel müdür veya bir üye ile genel müdürün müşterek imzası borsayı bağlar.
Borsa personeli ve hizmet birimleri
Madde 21 — Borsanın organizasyon şemasında yönetici ve uzman statüsünde bulunan personelinin yüksek öğrenim kurumlarından mezun olması gerekir.
Borsa personeli, borsa üyeleriyle doğrudan veya dolaylı olarak herhangi bir menfaat ilişkisi kuramaz, özel bir kanuna dayanmadıkça herhangi bir kurum veya kuruluşta görev alamaz, ticaretle uğraşamaz, borsada işlem yapan ya da borsa ile doğrudan ya da dolaylı ilişkisi olan ortaklıklarda pay sahibi olamaz, borsada ürün, ürün senedi ve alivre sözleşmelerin alım satımı amacıyla emir veremez. Hayır dernekleri ile amacı sosyal yardım ve eğitim işlerine yönelmiş vakıflardaki görevler ve kooperatif ortaklığı bu hükmün dışındadır. Bu fıkra hükmüne aykırı hareket eden personelin görevine son verilir.
Borsa yönetim kurulunun kararıyla; operasyon, üyelik, bilgi işlem, araştırma ve istatistik, piyasa gözetim ve denetim, eğitim, insan kaynakları ve muhasebe gibi asgari hizmet birimleri oluşturulur. İhtiyaca göre yeni hizmet birimlerinin oluşturulması, mevcutların değiştirilmesi ve görev tanımlarının yeniden yapılması mümkündür.
Borsanın organizasyon şeması, hizmet birimleri ve görev tanımları, bu organizasyonda görev alacak uzman ve destek personelin unvan ve statüsü, yatay ve hiyerarşik yapı, personelde aranacak şartlar ile personelin görev, yetki ve sorumlulukları ve çalışma usul ve esasları, borsa yönetmeliği ile belirlenir.
ÜÇÜNCÜ KISIM
Borsa Üyelerine İlişkin Esaslar
Borsa üyeleri
Madde 22 — Bu Yönetmelikte belirlenen esaslar çerçevesinde borsa yönetmeliğine göre borsadan, ürün, ürün senedi veya alivre sözleşmelerin alım satımının yapılmasına aracılık yetki belgesi almış ve üyeliğe kabul edilmiş kişi ve kuruluşlar, borsa üyesi olabilirler.
Bakanlık, borsanın görüşünü alarak borsa üyelerinin sayısını toplam olarak veya gruplar itibariyle sınırlandırabilir.
Borsa üyelik şartları
Madde 23 — Borsa üyeliğine kabul edilmek için borsa yönetim kurulu kararı gereklidir.
Borsa üyesi olabilmek için en az aşağıdaki şartların sağlanmış olması gerekir:
- a) Gerçek kişiler ile tüzel kişilerde yönetim kurulu üyeleri ile imzaya yetkili personelin, Kanuna, 18/6/1999 tarihli ve 4389 sayılı Bankalar Kanunu, 13/11/1996 tarihli ve 4208 sayılı Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun ve ödünç para verme işleri hakkında mevzuat ile 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa aykırılıktan dolayı hükümlülüklerinin bulunmadığını ve/veya taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uğramış olsalar bile beş yıldan fazla hapis veya basit ve nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları; resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs ya da iştirak suçlarından dolayı hüküm giymemiş olması,
- b) Ürün senedi ve alivre sözleşmelerin alım satımına aracılık yetki belgesi alınmış olması,
- c) Borsa yönetim kurulunca hazırlanan borsa üyelik taahhütnamesinin veya istenebilecek diğer taahhütnamelerin imzalanarak ibraz edilmiş olması,
- d) Sermaye ve öz kaynak yapılanması yönünden şirket mali yapısının borsa yönetim kurulunun belirleyeceği kriterlere uygun olması, gerçek kişi ise borsa üyesi olmanın gerektirdiği mali güç ve itibara sahip bulunması,
- e) Bu Yönetmeliğe dayanılarak yapılan düzenlemelerde öngörülen, teminat ve giriş aidatı gibi tutarların yatırılmış olması ve işlemlerin yürütülebilmesi için gerekli teknolojik donanımın, organizasyon yapısının, personelin ve mali kaynakların sağlanmış olması,
- f) Borsaca öngörülmesi durumunda, müşterilere ve diğer üçüncü şahıslara karşı doğabilecek mali ve hukuki sorumluluğu teminat altına almak amacıyla genel ve özel mahiyette sigortaların yaptırılması,
- g) Kamu tüzel kişileri hariç tüzel kişilerin yeminli mali müşavirce onaylı son bir yıla ait bilanço, gelir tablosu ve varsa ek mali tablolarını sunmasıları,
- h) Borsa üyesi olmak isteyenlerin kendileri veya sınırsız sorumlu oldukları kuruluşlar hakkında iflas kararı verilmemiş ve konkordato ilan edilmemiş olduğuna dair imza sirküleri ile birlikte yazılı beyanda noterce tasdikli beyanda bulunması,
- i) Faaliyet ve aracılık yetki belgelerinden biri veya birden fazlası iptal edilmiş yahut ürün ihtisas borsaları ile menkul kıymetler, vadeli işlemler veya kıymetli madenler borsaları üyeliğinden sürekli olarak çıkarılmış kuruluşlarda, bu müeyyideyi gerektiren olayda sorumluluğu bulunan kişilerden olmadıklarına dair imza sirküleri ile birlikte yazılı beyanda bulunması,
- j) Yabancı üyeler için, uygun olduğu ölçüde Türk gerçek ve tüzel kişiler için aranan şartların taşındığına dair bulundukları ülke yetkili makamlarınca onaylanmış belgelerin, noterce tasdikli çevirilerinin sunulması,
- k) Borsa tarafından yapılacak incelemede, mevzuata veya üyeliğe engel teşkil edebilecek bir durumun bulunmaması, borsaca istenebilecek diğer bilgi ve belgelerin sunulmuş olması
zorunludur.
Yukarıdaki şartlar borsa tarafından incelenir ve araştırılır. Bu nitelik ve şartları taşımadığı veya sonradan kaybettiği anlaşılanların üyeliklerine borsa yönetim kurulunca son verilir.
Borsa üyelerinin; aracılık yetki belgesi alma şartları ve usulü, üyeliğe giriş, çalışma ve üyeliğin sona ermesi, üyelikten ayrılma veya üyeliğin devri ile üyelerin yükümlülükleri ve diğer hususlar borsa yönetmeliği ile düzenlenir.
Üye temsilci ve temsilci yardımcıları
Madde 24 — Borsa üyeleri, noterden onaylı, temsil yetkisini içeren temsil belgeleri düzenleyerek, kendilerini borsada temsil edecek olanları borsaya bildirir. Üye temsilcileri ve temsilci yardımcılarının nitelikleri borsa yönetmeliği ile düzenlenir.
Borsa üyeleri azami sınırı borsa yönetim kurulunca belirlenen sayıda üye temsilci ve temsilci yardımcısı bulundurabilir.
Üyelik giriş aidatı
Madde 25 — Borsa; üyeliğe kabul edilen ve borsada işlem yapma hakkını kazanan üyelerinden, yönetim kurulunca belirlenen ve Bakanlıkça onaylanan tutarda bir bedel talep edebilir. Borsa üyelik hakkının üyelik şartlarını taşıyan başka kimselere devri veya iptali durumunda üyelik bedelinin iadesi gibi hususlar borsa yönetmeliğinde gösterilir.
Üyelik teminatı
Madde 26 — Borsa üyeleri, borsa işlemleri dolayısıyla müşterilerine, diğer borsa üyelerine ve borsaya verebilecekleri zararlara karşılık olmak üzere, nakit veya her an paraya çevrilebilir devlet iç borçlanma senedi ya da vadesiz ve kayıtsız şartsız ödeme taahhüdünü içeren banka teminat mektubu, sigorta teminatı veya nakde çevrilebilir diğer güvenceleri, teminat olarak yatırmak zorundadır.
Yatırılacak teminatın tutarı, borsadaki iş hacmi dikkate alınarak borsa yönetim kurulunun teklifi üzerine Bakanlık tarafından belirlenir ve gerekli görüldüğünde aynı usulle değiştirilir. Borsa üyeleri, teminat vermeksizin işlem yapamaz.
Teminatların tahsili, eksik kalan kısmının tamamlanması ve kullanılma esasları ile borsa üyeliğinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde üyelik teminatının geri verilme zamanı ve şartları ile diğer hususlar borsa yönetmeliğinde gösterilir.
Zararların karşılanması, borsa tazmin fonu
Madde 27 — Ürün ve ürün senetlerine ilişkin alım satımın tescili, devir ile bedelinin ödenmesi, alıcı ve satıcı ile üçüncü şahısların haklarının korunması, yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ve alım satıma ilişkin diğer hususlar, borsanın sorumluluğunda olup bu işlemlerden doğan zararlar, takas işlemlerinden doğan rizikolar ile borsa üyelerinin müşteri emirlerini mevzuata uygun şekilde yerine getirmemesinden kaynaklanan zararlar öncelikle borsa veya borsa takas merkezi tarafından oluşturulan tazmin fonundan ivedilikle tazmin edilir.
Daha sonra borsa, müşterisine, diğer borsa üyelerine veya doğrudan borsaya zarar veren bu üyeden sırasıyla; borsa üyesi tarafından kabul edildiği, borsa yönetim kurulunca kararlaştırıldığı ve anlaşmazlık bir yargı organınca karara bağlandığı takdirde, anlaşmaya varılan veya kararlaştırılan meblağın kendilerinden ödenmesini talep eder. Ödenmezse üyelik teminatından mahsup yapılarak ödenir.
Kurtaj veya aracılık komisyonu
Madde 28 — Borsa üyeleri borsada aracı olarak yaptıkları her işlem için, müşterilerinden kurtaj veya aracılık komisyonu adı altında bir ücret alırlar. Kurtaj tarifesi, alım satım bedelinin azami binde beşini geçmemek üzere borsa yönetim kurulu tarafından belirlenir ve Bakanlık tarafından onaylanır.
DÖRDÜNCÜ KISIM
İşlemler
İşlem yöntemi
Madde 29 — Borsada işlemler, borsanın gözetiminde ve rekabet koşulları altında sesli pazarlık ve/veya elektronik ortamda eşleştirme yöntemiyle yapılır. Borsa üyeleri, alım satım işlemlerini müşterilerinin adına ve hesabına gerçekleştirirler.
İşlem esasları
Madde 30 — Bu Yönetmeliğe uygun olarak; işlem yöntem, müşteri emirlerinin asgari unsurları, türleri, geçerlilik süresi, borsaya iletilmesi, alım satım tekliflerinin verilmesi, eşleştirilmesi, kaydedilmesi, hesapların güncelleştirilmesi, teminatların toplanması, fiyatların ilanı, günlük fiyat hareket limitleri, piyasanın işleyişi, borsa üyesinin ve müşterinin sorumlulukları, işlemlerin geçici olarak durdurulması, maddi hata ve rekabeti bozucu davranışlar sonucunda gerçekleştirilen işlemlerin iptali gibi hususlar borsa yönetmeliği ile düzenlenir.
Borsanın serbest rekabet koşulları altında çalışması ve rekabetçi bir yapıya sahip olması açısından Bakanlık, borsa düzenlemelerinde gerekli değişikliklerin yapılmasını borsalardan isteyebilir.
İşlem limitleri
Madde 31 — Ürün, ürün senedi veya alivre sözleşme, hesap, hesap tipi ve/veya borsa üyesi bazında, belli bir anda veya sürede toplam olarak sahip olunabilecek azami işlem, yönetim kurulu tarafından belirlenir. İşlem limitlerini, borsadaki işlem hacmini gözeterek suni fiyat oluşumuna yol açmayacak şekilde belirlemek esastır.
Bakanlık, gerekli gördüğü durumlarda işlem limitlerinin yeniden belirlenmesini talep edebilir veya azami işlem limitini belirleyebilir. Bakanlığın talebi üzerine belirlenen ve Bakanlıkça onaylanan limitlerin değiştirilmesi Bakanlığın iznine tabidir.
Ödeme ve teslim esasları ile takas merkezi
Madde 32 — Ürün veya ürün senedine ilişkin ödeme ve teslimat sürecinin tamamlanması, temerrüt hali ve giderilmesine ilşkin esaslar borsa yönetmeliği ile düzenlenir. Alıcı taraf nakdi ödemekle, satıcı taraf ilgili ürün veya ürün senedini teslimle yükümlüdür.
Borsadaki ürün veya ürün senedi işlemlerinde; alıcı karşısında satıcı, satıcı karşısında alıcı konumuna geçerek piyasa katılımcılarının hak ve yükümlülüklerini teminat altına alan, işlemlerin eşleştirilmesi, kaydedilmesi, güncelleştirilmesi, işlem gören enstrümanın teslimatı gibi hususlardan sorumlu ve görevli borsa bünyesinde veya borsadan bağımsız takas merkezi oluşturulabilir.
Böyle bir birim oluşturulmadan önce takas işlemleri, takas merkezi, takas üyeliği ve sorumluluğu gibi hususlar borsa yönetmeliği ile düzenlenerek Bakanlığın onayı alınır.
Alivre sözleşmelerde işlem usulleri
Madde 33 — Borsa kotasyonunda yer alan ancak bu Yönetmelikle düzenlenmeyen alivre sözleşmelerin alım satımına ilişkin usul ve esaslar hakkında, Kanuna dayanılarak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğince hazırlanan, 8/1/2005 tarihli ve 25694 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Ticaret Borsaları ile Ürün İhtisas Borsalarında Alivre ve Vadeli Alım Satım Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
Alivre sözleşmeler, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca düzenlenen vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gibi değerlendirilmez.
BEŞİNCİ KISIM
Gözetim ve Denetim ile Bakanlığın ve Borsaların Görev, Yetki ve Sorumlulukları
Gözetim ve denetim
Madde 34 — Borsa ve borsa üyelerinin her türlü işlem, hesap, kayıt ve defterleri Bakanlığın gözetim ve denetimine tabidir. Bakanlık gerekli gördüğünde bağımsız denetim kuruluşlarına da denetim yaptırabilir. Borsa organlarında bulunanlar ile borsa üyeleri ve personeli ile borsa üyelerinin temsilci ve yetkilileri defter, belge ve kayıtlarını görevli denetim elemanlarına ibraz etmek ve istenen bilgileri doğru olarak vermek zorundadır.
Borsa üyelerinin borsa işlemleriyle ilgili hesap ve işlemleri ile borsa personelinin iş ve işlemleri, doğrudan borsa yönetim kuruluna bağlı olarak çalışan borsanın yetkili iç denetim elemanlarınca her zaman denetlenebilir. Borsa üyeleri ve personeli, inceleme elemanlarına her türlü kolaylığı göstermek ve yardımda bulunmak, borsa faaliyetleriyle ilgili konularda borsa yetkililerince istenen her türlü bilgiyi vermek zorundadır.
Borsa tarafından talep edilmesi durumunda, üyeler mali tablo ve raporları borsaya vermek zorundadır.
Borsanın para hükmündeki evrak, senet ve sair malları aleyhine suç işleyen ve bilanço, zabıtname, rapor ve diğer çeşitli kağıt ve defterler üzerinde suç mahiyetinde değişiklik yapan veya bunları kasten yok eden organların üyeleri ile personeli hakkında Kanunun 76 ncı maddesi hükmü uygulanır.
Bakanlığın görev ve yetkileri
Madde 35 — Bakanlık, borsanın güven, açıklık ve istikrar içinde faaliyet göstermesine ilişkin düzenlemeler yapmaya, mevzuata aykırılık veya borsada işlem yapanların haklarının ve kamu menfaatinin korunması durumunda ya da olağan dışı menfi gelişmelerde; mevzuata, piyasa istikrarına ve borsanın amaç ve ilkelerine uygunluğu sağlamak üzere uyarma, süre vererek eksikliklerin giderilmesini talep etme, talimat verme, ilgili kişi, kuruluş, borsa üyesi, personeli ile borsa organ üyelerinin ürün işlemlerine ilişkin yetkilerini kısıtlamaya veya kaldırmaya, diğer her türlü tedbiri almaya, borsa faaliyetlerinin bir veya birkaçını durdurmaya, faaliyet iznini askıya almaya veya iptal etmeye, mahkeme kararıyla yönetimine ve malvarlığına el koymaya, tasfiyesini istemeye görevli ve yetkilidir.
Borsaların faaliyetinin geçici olarak durdurulması
Madde 36 — Borsada olağandışı menfi gelişmelerin olması halinde, ilgili borsaların faaliyetlerinin geçici olarak durdurulmasına karar verilebilir.
Borsanın faaliyetlerinin beş güne kadar geçici olarak durdurulmasına karar verme yetkisi yönetim kuruluna aittir.
Yönetim kurulunun talebi üzerine borsaların faaliyetlerinin beş günden daha uzun süreli durdurulmasına karar vermek Bakanlığın yetkisindedir.
Borsa kotasyonunda değişiklik
Madde 37 — Borsa kotasyonunda yer alacak ürün, ürün senedi ve alivre sözleşmeler, borsanın kuruluş ve faaliyet izninde gösterilir. Bakanlık, değişen piyasa şartlarında, borsada yeterli arz ve talebi bulunmayan veya ticarî teamüllere göre borsada alım satıma konu olmayan malları, genel olarak veya borsalar itibarıyla borsaya tâbi maddeler arasından çıkarabilir. Ticaret borsaları ve bölge ticaret borsaları ile ürün ihtisas borsalarının kotasyonunda yer alacak veya almayacak ürünleri ve borsaya tâbi maddelerin en az alım satım miktarlarını yeniden belirleyebilir. Bakanlığın bu konudaki kararları borsa tarafından yerinde ilân edilir.
Borsaların görev ve sorumlulukları
Madde 38 — Borsa, ürün ve ürün senedi işlemlerinde alıcı karşısında satıcı, satıcı karşısında alıcı konumuna geçerek piyasa katılımcılarının hak ve yükümlülüklerini teminat altına almakla, gerçekleşen işlemler sonucu oluşan ödeme ve teslimat yükümlülüklerinin zamanında yapılması ile risklerin takibi, kontrolü ve teminatların tesisini sağlamakta görevli ve sorumludur.
Disiplin ve para cezaları
Madde 39 — Borsa yapısına ve işleyişine uygun olduğu ölçüde borsada düzeni veya dürüstlüğü bozan veya işlere hile karıştıran, işlerin açık, düzenli ve dürüst yürütülmesiyle ilgili mevzuata ve kararlara aykırı hareket eden borsa üyeleri, üye temsilcileri ve temsilci yardımcıları hakkında 2/3/2005 tarihli ve 25743 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Oda ve Borsa Üyelerine Verilecek Disiplin ve Para Cezaları ile Disiplin Kurulu ve Yüksek Disiplin Kurulu Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Borsada tescil zorunluluğu
Madde 40 — Alivre sözleşmeler ile lisanslı depolarca düzenlenen kıymetli evrak hükmündeki ürün senetleri ve ürünü temsil eden benzer senetlerin alım satımı ve rehni gibi işlemlerin borsada kontrolü ve tescili zorunludur. Ancak, kota edilerek ilgili ürün senedinin ve alivre sözleşmelerin alınıp satıldığı bir ürün ihtisas borsası faaliyette bulunmuyorsa bunlar teknik, kurumsal ve malî alt yapısının yeterliliği tespit edilen ve Bakanlıktan izin alan ticaret borsalarında işlem görür. Borsada tescil gerçekleşmedikçe ürün mülkiyeti başkasına devredilemez.
ALTINCI KISIM
Mali Hükümler
Borsanın gelirleri
Madde 41 — Borsanın gelirleri şunlardır:
- a) Borsa üyelerinden tahsil olunan üyelik kayıt ücreti,
- b) Borsa üyelerinden tahsil olunan yıllık aidatlar,
- c) Disiplin cezası nedeniyle tahsil olunan para cezaları,
- d) Borsa işlem tescil ücretleri,
- e) Yapılan hizmetler karşılığı alınan ücretler,
- f) Menkul, gayrimenkul sermaye iradı, şirket kârları ve döviz gelirleri,
- g) Belge ve yayın gelirleri,
- h) Bağışlar ve yardımlar,
- i) Sair gelirler.
Bu maddede belirtilen gelir kalemlerinin, sair gelir ve bağışlar dışında kalanların miktar ve oranları ile bunların tahsil zamanı ve şekilleri yönetim kurulunca belirlenir. Bu gelir kalemlerinden üyelik kayıt ücreti, yıllık aidat ve borsa tescil ücreti Bakanlık onayı ile yürürlüğe girer.
Borsa tazmin fonu payı
Madde 42 — Borsa tarafından; takas üyeleri ile borsa üyelerince gerçekleştirilen işlemler üzerinden, borsa üyesi ve işlem türü esas alınarak yönetim kurulu tarafından belirlenen ve Bakanlık tarafından onaylanan miktar veya oranda borsa tazmin fonu payı alınır. Fona katılım, gelirlerinin tahsili, kullanılması, yönetilmesi ve bununla ilgili diğer hususlar borsa yönetmeliği ile düzenlenir.
Borsa tescil ücreti
Madde 43 — Borsa tarafından, ürün senedi alım satım değeri üzerinden en çok onbinde beş oranında tescil ücreti alınır. Tescil ücreti oranı borsa yönetim kurulu tarafından belirlenir ve Bakanlık tarafından onaylanır.
Lisanslı depoculuk tazmin fonu payı
Madde 44 — 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununun 24 üncü maddesi uyarınca borsalarda işlem gören ürün senedi alım satımından tahsil edilecek borsa tescil ücretlerinin yüzde onu ile borsalarda işlem gören ürün senedi alım satım bedelinin binde yarımı, borsa tarafından aylık olarak lisanslı depoculuk tazmin fonuna aktarılır.
Bütçe ve kesin hesap
Madde 45 — Borsaların bütçe ve kesin hesabı, yönetim kurulunun teklifi üzerine genel kurulca onaylanır.
Kâr dağıtımı
Madde 46 — Borsaların yıllık kârlarının yüzde ellisinden fazlasının dağıtımına ilişkin kararları, Bakanlık iznine tabidir.
YEDİNCİ KISIM
Çeşitli ve Son Hükümler
Borsanın tarım ürünleri lisanslı depolarıyla ilişkisi
Madde 47 — Ürün ihtisas borsaları ve ticaret borsaları, lisanslı depo işletmeciliği yapan şirket kurabilir ve ortak olabilir.
Ürün senetlerinin güven içinde ticaretinin ve takibinin yapılabilmesini teminen lisanslı depo işletmesi ile borsa arasında sözleşme yapılır. Sözleşmede, ürün senetlerinin borsaya kota ettirilmesi, hareketlerinin kontrol ve takibi, teyidi, iptali, bilgi akışının düzenli olarak sağlanması, lisanslı depodaki ürünlerin gerektiğinde borsa tarafından incelenmesi ve kontrolü ile aralarındaki bilgi iletişim sistemi ve diğer hususlar düzenlenir.
Sözleşme ve sözleşmede yapılacak değişiklikler ancak Bakanlık onayından sonra geçerli olur.
Diğer borsalarla işbirliği
Madde 48 — Borsalar, ilgili mevzuattan kaynaklanan bir sınırlama veya engel olmadığı sürece kendilerini geliştirmek, daha iyi hizmet sunmak ve piyasadaki güven ve istikrarı artırmak amacıyla birbirleriyle, ticaret borsalarıyla, çalışma konusu farklı diğer borsalarla, yabancı ülkelerdeki borsalarla teknik hususlar da dahil çeşitli alanlarda işbirliği yapabilir. Ancak işlem sistemlerinde tek taraflı veya karşılıklı olarak işlem yapılmasına ilişkin yaptıkları anlaşmalar Bakanlığın onayını takiben hüküm ifade eder.
Borsaların temsilci ve delege görevlendirmeleri, organlarda temsil edilmeleri
Madde 49 — Borsa, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Genel Kurulunda borsa başkanı dahil bir delege ile temsil edilir. Borsanın Birliğe ödediği aidat tutarına göre de Birlikçe belirlenecek sayıda ilave delege görevlendirir. Borsa ayrıca seçilen delege sayısı kadar da yedek delege seçer.
Borsa delegeleri, Birlik genel kurulunda seçilmeleri durumunda Birlik organları olan Borsa Konseyinde, Birlik Yönetim Kurulunda ve Yüksek Disiplin Kurulunda görev alabilir ve borsayı temsil edebilir.
Sır saklama yükümlülüğü
Madde 50 — Borsa organlarının üyeleri, yönetici ve personeli, kurulan komisyon ile borsa üye ve temsilcileri; sıfat ve görevleri dolayısıyla öğrendikleri borsaya ve borsayla ilişkisi olan ortaklık, kurum ve diğer her türlü gerçek ve tüzel kişilere ait sırların gizliliğine uymakla, sırları kanunla görevli ve yetkili kılınmış kişi ve mercilerden başkasına herhangi bir suretle açıklamamakla ve kendilerinin veya üçüncü kişilerin yarar ve zararına kullanmamakla yükümlüdür. Bu yükümlülük, ilgililerin borsadaki görevlerinden ayrılmalarından sonra da devam eder.
Uygulanacak diğer hükümler
Madde 51 — Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu ile Türk Ticaret Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
Yürürlük
Madde 52 — Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 53 — Bu Yönetmelik hükümlerini Sanayi ve Ticaret Bakanı yürütür.
Kaynak: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2005/03/20050309-16.htm
ELEKTRONİK ÜRÜN SENEDİ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; basılı ürün senedi hükmünde olmak üzere depolamak amacıyla teslim ve kabul edilen ürünler için lisanslı depo işletmelerince bu Yönetmelik hükümlerine uygun olarak elektronik ortamda oluşturulan elektronik ürün senetlerinin kayden izlenmesi, devredilmesi, değiştirilmesi, iptali ve güvenliğine, bu hizmetleri yürütecek kuruluşun lisans alması, faaliyeti ile denetimine ve elektronik ürün senedine yönelik diğer işlemlere ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, depolanan ürünlerin mülkiyetini temsil ve rehnini temin eden, teminat olarak verilebilen kıymetli evrak hükmündeki elektronik ürün senetlerine ilişkin usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununun 15 inci maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
- a)(Mülga:RG-18/1/2013-28532)
- b)(Değişik:RG-2/7/2019-30819)Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
- c)(Değişik:RG-2/7/2019-30819)Borsa (TÜRİB): Elektronik ürün senetleri ile elektronik ürün senetlerine dayalı vadeli işlem sözleşmelerinin işlem gördüğü Türkiye Ürün İhtisas Borsası Anonim Şirketini,
ç) Elektronik Kayıt Kuralları: Elektronik ürün senetlerinin oluşturulmasına, bu senetlere bağlı tüm hak ve yükümlülükler ile işlemlerin ilgili taraflar itibariyle kayden izlenmesine ilişkin EKK’nın önerisi üzerine Bakanlıkça belirlenen usul ve esasları,
- d) Elektronik kayıt kuruluşu-EKK: Bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde elektronik ürün senetlerinin Sistem üzerinden oluşturulmasını sağlamak, bu senetlere bağlı tüm hak ve yükümlülükler ile işlemleri ilgili taraflar itibariyle kayden izlemek amacıyla Bakanlıktan lisans almış anonim şirketi,
- e) Elektronik ürün senedi(Ek ibare:RG-18/1/2013-28532) (ELÜS): Lisanslı depo işletmesince, Elektronik Kayıt Kurallarına uygun olarak Sistem üzerinde oluşturulan elektronik kaydı,
- f) İlgili birim: Bakanlık İç Ticaret Genel Müdürlüğünü,
- g)(Değişik:RG-2/7/2019-30819)İlgili taraflar: Mudi, Borsa, Tazmin Fonu, lisanslı depo işletmesi, yetkili sınıflandırıcı, aracılar ve elektronik ürün senedi karşılığında kredi veren bankalar, Bakanlıkça belirlenen kişi veya kuruluşlar ile Borsada alım satım yapan gerçek veya tüzel kişileri,
ğ) Kanun: 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununu,
- h)(Mülga:RG-18/1/2013-28532)
ı) Lisanslı depo işletmesi veya lisanslı depo işleticisi: Tarım ürünlerinin depolanmasıyla iştigal eden ve Kanun kapsamında geçerli bir lisans belgesine sahip anonim şirketi,
- i) Mudi: Depolama hizmetleri için ürününü lisanslı depo işletmesine teslim eden veya lisanslı depo işletmesince düzenlenen basılı veya elektronik ürün senedini mevzuata uygun olarak elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişiyi,
- j) Sistem: Elektronik ürün senetlerine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yapılmasını sağlamak üzere elektronik kayıt kuruluşu tarafından kurulan ve işletilen veri tabanını,
- k) Tazmin Fonu: Lisanslı Depoculuk Tazmin Fonunu,
- l) Ürün senedi: Lisanslı depolara teslim edilen tarım ürünleri karşılığında nama veya emre düzenlenen, ürünlerin mülkiyetini temsil ve rehnini temin eden, teminat olarak verilebilen, ciro edilebilen veya edilemeyen ve Kanunda hüküm bulunmayan durumlarda Türk Ticaret Kanununda düzenlenen makbuz senedi hükümlerine tabi olan matbu kıymetli evrakı,
- m) Yetkili sınıflandırıcı: Kanun kapsamında lisans almış olan ve tarım ürünlerini analiz eden, ürünün nitelik ve özelliklerini belirleyen, standartlara uygun olarak sınıflandıran ve bu durumu belgelendiren laboratuvarları işleten gerçek ve tüzel kişileri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Elektronik Ürün Senedinin Düzenlenmesi ve İptali
Elektronik ürün senedinin düzenlenmesi ve iptali
MADDE 5 – (1) Elektronik ürün senetleri, sistem üzerinden, depolamak amacıyla teslim ve kabul edilen ürünler için lisanslı depo işletmesince oluşturulur. Depolamak amacıyla yapılan bu işlem, satış değil vediadır.
(2) Elektronik ürün senetleri, basılı ürün senedi hükmünde olup, bu ürün senediyle aynı hak ve yükümlülükleri doğurur. Elektronik ürün senedi veya dokuzuncu fıkrada belirtilen belge, aksi mevzuatta belirtilmedikçe, ürünün aynı miktar, cins, sınıf ve kalitede mudiye geri verilmesini garanti eder.
(3) Lisanslı depo işletmeleri, elektronik ürün senetlerine ilişkin işlemleri yürütmek üzere Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunca yetkilendirilmiş bir elektronik sertifika hizmet sağlayıcısından ilgili personeli için nitelikli elektronik sertifika alır.
(4) Aynı ürünü temsilen hem basılı hem de elektronik ürün senedi düzenlenemez. Bu maddeye göre düzenlenmiş ve iptal edilmemiş elektronik ürün senedinin temsil ettiği ürününün tümü veya bir bölümü için başka bir elektronik ürün senedi düzenlenemez.
(5) Elektronik ürün senedi kayıt ve işlemlerinde gizlilik esastır. Elektronik kayıt kuruluşu ve ilgili taraflar, Elektronik Kayıt Kuralları çerçevesinde elektronik ürün senedine ilişkin kayıt ve bilgilere erişebilir, işlem yapabilir ve kamuya açabilir. Ancak Bakanlık veya diğer yetkili mercilerin talebi halinde, gizlide olsa bu kayıt ve bilgilerin yetkililere verilmesi zorunludur.
(6) Lisanslı depo işletmesi, aksi mevzuatta belirtilmedikçe, düzenlenen elektronik ürün senedini değiştiremez, devir veya iptal edemez. Devir yetkisi, elektronik ürün senedi mudisine ya da yetki verdiği aracılara aittir. (Mülga üçüncü cümle:RG-18/1/2013-28532) (…) (Mülga dördüncü cümle:RG-18/1/2013-28532) (…) (Mülga beşinci cümle:RG-18/1/2013-28532) (…)
(7) (Mülga:RG-18/1/2013-28532)
(8) Ürünlerin haczi, yetkili mercilerin talebi üzerine bu ürünleri temsil eden elektronik ürün senetlerinin haczi suretiyle olur. Bu işlemin, nasıl yapılacağı Elektronik Kayıt Kurallarında belirtilir.
(9) Talep üzerine, düzenlenen elektronik ürün senedinin temsil ettiği ürüne ilişkin bilgileri içeren matbu bir belge, sistem üzerinden lisanslı depo işletmesi tarafından mudiye verilir. Bu belge, delil niteliğini haiz olup, ürün senedi özelliğini taşımaz ve bu senet gibi işlem görmez.
(10) Lisanslı depo işletmesi, Bakanlıkça onaylı ücret tarifesi çerçevesinde verdiği hizmetlerden doğan alacakları karşılığında depoda bulunan ürünler üzerinde hapis hakkına sahiptir. Bu hakkın ne şekilde kullanılacağı Elektronik Kayıt Kurallarında belirtilir.
(11) Ürünün son depolama tarihine kadar geri alınması gerektiği, aksi takdirde bu ürünü temsil eden elektronik ürün senetlerinin lisanslı depo işletmesince satılabileceği hususu, mudiye veya yetkili temsilcisine lisanslı depo işletmesi tarafından yazılı olarak azami depolama süresinden kırk beş gün önce bildirilir. Mudinin önceden onayının alınması durumunda, bu bildirim işlemi, sistem üzerinden mudinin (Ek ibare:RG-2/7/2019-30819) cep telefonuna ve kayıtlı elektronik adresine yapılır.
(12) Azami depolama süresinin sonunda geri alınmayan ürünleri temsil eden elektronik ürün senetleri, lisanslı depo işletmesince satılabilir. Bu durumda, ücret ve masraflar satış bedelinden düşülerek geri kalan tutar yedi iş günü içinde ilgiliye ödenir. Satış işleminin ne şekilde yapılacağı Elektronik Kayıt Kurallarında belirtilir.
(13) Depodan teslim edilen ürünü temsil eden elektronik ürün senedi, sistem üzerinden lisanslı depo işletmesince iptal edilir.
(14) Elektronik ürün senetleri ile bu senetlerle ilgili her türlü işlemlere yönelik kayıtlar elektronik kayıt kuruluşu tarafından on yıl müddetle saklanır.
(15) Lisanslı depoya teslim edilmeyen ürün için veya teslim edilen ürün miktarının üzerinde veya altında elektronik ürün senedi düzenleyen, elektronik ürün senedini iptal etmeden bu senedin temsil ettiği ürünün depodan çıkışına izin veren veya mudinin izni olmaksızın söz konusu ürünü depodan çıkarma, satma, rehnetme gibi tasarruflarda bulunanlar hakkında Kanunda öngörülen idari, hukuki ve cezai yaptırımlar uygulanır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Elektronik Kayıt Kuruluşunun Lisans Alması,
Görev ve Yetkileri ile Mali Sorumluluk Sigortası
Elektronik kayıt kuruluşu lisansı
MADDE 6 – (1) Elektronik kayıt kuruluşu lisansı almak için şirketin aşağıda belirtilen şartları haiz olması gerekir:
- a) Anonim şirket şeklinde kurulması,
- b) Hisse senetlerinin tamamının nama yazılı olması,
- c) Ödenmiş sermayesinin bir milyon Türk Lirasından az olmamak üzere Bakanlıkça belirlenen miktarda ya da üzerinde olması,
ç) Esas sözleşmesinin Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması,
- d) Kurucuların, ortakların, yönetim kurulu üyelerinin ve denetçilerin Kanunun 7 nci maddesinde aranılan şartlara sahip olması ve bu kişiler ile şirketin mali ve ticari itibar bakımından engel bir durumunun bulunmaması,
- e) Ekonomik ihtiyaç ve etkinlik şartlarının uygun olması,
- f) Yeterli teknik donanım ve altyapıya sahip olması.
(2) Lisans almak için bir dilekçe ile Bakanlığa başvurulur. Dilekçeye aşağıdaki belgeler eklenir:
- a) Şirketin ve sorumlu yöneticilerinin isim ve iletişim bilgileri ile Bakanlıkça gerekli görülecek diğer bilgilerin yer aldığı başvuru formu,
- b) 15/1/2004 tarihli ve 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu ve bu Kanun uyarınca 6/1/2005 tarihli ve 25692 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik İmza Kanununun Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yetkili bir elektronik sertifika sağlayıcısından ilgili personeli için nitelikli elektronik sertifika aldığını gösterir belge,
- c) Ekonomik ihtiyaç ve etkinlik şartlarının uygun olduğuna ilişkin gerekçeli rapor,
ç) Esas sözleşmesi ve kayıtlı vergi dairesi adı ve vergi kimlik numarası beyanı,
- d) Bina ve tesislerin mülk sahibi veya kiracısı olunduğuna ilişkin yazılı beyan,
- e) Kurucuların, ortakların, yönetim kurulu üyelerinin ve denetçilerin Kanunun 7 nci maddesinde aranılan şartlara sahip olduğuna ve bu kişiler ile şirketin mali ve ticari itibar bakımından engel bir durumunun bulunmadığına ilişkin noter tasdikli beyanname,
- f) Şirketin son bir yıla ait yeminli mali müşavirce onaylı bilanço, gelir tablosu ve varsa ek mali tabloları,
- g) 8 inci maddede öngörülen sigorta veya teminat yükümlülüğünün yerine getirildiğine ilişkin sigorta poliçesi ya da Tazmin Fonunca düzenlenmiş belge,
ğ) Bakanlıkça belirlenen uluslararası geçerliliği haiz bilgi güvenliği sertifikası sureti,
- h) Birinci fıkrada belirtilen sermayenin ödendiğine dair yeminli mali müşavir raporu,
ı) Bakanlıkça belirlenen lisans bedelinin ödendiğini gösterir belge,
- i) Bakanlıkça gerekli görülen diğer belgeler.
(3) Yapılan inceleme sonucunda birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdığı anlaşılan şirketlere lisans verilir. Lisans iki yılda bir yenilenir.
(4) Bakanlık, lisans başvurusunda bulunanın, bu Yönetmelikte belirtilen görevleri yerine getirebilecek yeterli teknik donanım ve altyapıya sahip olup olmadığını oluşturacağı teknik bir heyete inceletebilir. Bu inceleme, uygun görülecek başka bir kuruluşa da yaptırılabilir.
(5) Bakanlık, bu maddede öngörülen şartların ve/veya belgelerin bir kısmını veya tamamını aramadan (Değişik ibare:RG-2/7/2019-30819) 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununun (Değişik ibare:RG-2/7/2019-30819) 81 inci maddesi uyarınca kurulmuş olan kuruluşa lisans verebilir.
Elektronik kayıt kuruluşunun görev ve yetkileri
MADDE 7 – (1) Elektronik kayıt kuruluşunun görev ve yetkileri şunlardır:
- a) Kanun ve bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde elektronik ürün senetlerinin sistem üzerinden oluşturulmasını sağlamak, bu senetlere bağlı tüm hak ve yükümlülükler ile işlemleri ilgili taraflar itibariyle kayden izlemek,
- b) Kayıtların(Değişik ibare:RG-2/7/2019-30819)EKK üyeleri itibarıyla tutarlılığını izlemek, tutarsızlık veya Elektronik Kayıt Kurallarına aykırılık tespiti halinde (Değişik ibare:RG-2/7/2019-30819) EKK üyeleri nezdinde gerekli düzeltmelerin yapılmasını istemek ve durumu derhal Bakanlığa bildirmek,
- c) Elektronik ürün senetlerini güvenli bir şekilde oluşturacak sistemi kurmak ve işletmek, sistemin güvenli bir şekilde çalışmasını sağlayacak önlemleri almak ve uygulamak,
ç) Hizmetleri karşılığında, Bakanlıkça onaylı ücret tarifesi çerçevesinde (Değişik ibare:RG-2/7/2019-30819) EKK üyelerinden ücret talep etmek,
- d) Kayıtların ilgili mevzuatta öngörülen çerçevede gizliliğini sağlamak,
- e) Elektronik ürün senetlerine bağlı tüm hak ve yükümlülükler ile işlemlere ilişkin kayıtları on yıl süre ile saklamak, talep edildiğinde bunları Bakanlığa ve diğer yetkili mercilere sunmak,
- f) Sistem tarafından tutulan kayıt ve işlemlerin olağanüstü haller ve afetler için güvenli bir şekilde yedeklemesini yapmak,
- g) Elektronik Kayıt Kurallarında öngörülen yetki çerçevesinde, ilgili tarafların sisteme güvenli bir şekilde erişmelerini ve işlem yapmalarını sağlamak,
ğ) Elektronik ürün senetlerine yönelik kayıt ve işlemleri, ilgili birimin erişimine ve incelemesine açık tutmak, talep edilecek bilgileri vermek ve raporları üretmek,
- h) Kanun kapsamında faaliyet gösteren ilgili taraflarca verilen hizmetlere ilişkin ücretlerin, Elektronik Kayıt Kuralları ve Bakanlıkça onaylı ücret tarifeleri çerçevesinde, düzenli olarak tahsil edilerek bunların hesabına aktarılmasını sağlamak,
ı) Mevzuatla verilen diğer görevler ile Bakanlık tarafından Kanun ve ilgili mevzuat çerçevesinde verilen görevleri yapmak.
(2) (Ek:RG-18/1/2013-28532) Bakanlık, akdedilecek protokoller çerçevesinde, teknik bilgi ve uzmanlık isteyen konularda EKK’dan her türlü desteği alabilir ve işbirliğinde bulunabilir.
(3)(Ek:RG-4/4/2015-29316) Elektronik kayıt kuruluşu tarafından, elektronik ürün senetlerinin her alım satım işlemi için bir elektronik ürün senedi alım satım belgesi oluşturulur ve bu belge alıcı ve satıcı taraflara elektronik ortamda gönderilir. Elektronik ürün senedi alım satım belgesinde aşağıda yer alan bilgiler bulunur:
- a) Alıcı ve satıcının adı soyadı/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ve adresi.
- b) İşlem tarihi.
- c) Alım satıma konu olan elektronik ürün senedinin temsil ettiği ürünün türü, tipi, hasat yılı, lisanslı depo işletmesinin unvanı ve ürünün depolandığı yer.
ç) Alım satıma konu ürün miktarı.
- d) Alım satım bedeli.
Elektronik kayıt kuruluşunun yükümlülüğü ve bakanlık temsilcisi
MADDE 8 – (1) EKK; Kanun, bu Yönetmelik ve Elektronik Kayıt Kurallarından kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya eksik olarak yerine getirmesi sonucu doğacak zararların karşılanması amacıyla, mali sorumluluk sigortası yaptırmakla yükümlüdür. Bakanlıkça belirlenen şekil ve tutardaki teminat, Tazmin Fonu nam ve hesabına yatırılmışsa sigorta yükümlülüğü aranmaz.
(2) (Değişik:RG-18/1/2013-28532) Elektronik kayıt kuruluşunun yönetim kuruluna ilgili birim personeli arasından Bakanlıkça bir asil ve bir yedek üye atanır. Bakanlıkça atanan yönetim kurulu üyesinin görev süresi iki yıl olup, süre bitiminde yeniden atanabilir. Elektronik kayıt kuruluşunun faaliyetine başlayabilmesi için, bu hususa ilişkin düzenlemenin esas sözleşmede yer alması zorunludur.
(3) Bakanlık tarafından atanan yönetim kurulu üyesinin en az dört yıllık örgün öğretim veren üniversitelerin iktisadi ve idari bilimler, siyasal bilgiler ve hukuk fakülteleri mezunu olması, ürün piyasaları hakkında bilgi sahibi ve bu alanda kamuda veya özel sektörde en az beş yıllık mesleki tecrübeye sahip (Mülga ibare:RG-18/1/2013-28532) (…) gerekir. Ayrıca, atanacaklardan en az iki yıllık yöneticilik deneyimine sahip olanlara öncelik verilir.
Mali sorumluluk sigortasının kapsamı
MADDE 9 – (1) Mali sorumluluk sigortası, EKK’nın güvenli ürün ve sistemleri kullanma, hizmeti güvenilir bir biçimde yürütme ve ürün senetlerinin her türlü sahteciliği ile taklit ve tahrif edilmesini önlemekle ilgili yükümlülüklerini yerine getirmemesi dolayısıyla zarar görecek olanlara karşı doğacak hukuki sorumlulukların teminat altına alınmasını kapsar.
(2) Sigorta poliçesinde, poliçenin, ancak Bakanlığa yazılı olarak bildirildiği tarihten 30 gün sonra iptal edilebileceğine dair bir hüküm bulunur.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Sır saklama yükümlülüğü
MADDE 10 – (1) Bakanlık personeli, EKK’nın yönetim ve denetim kurulu üyeleri ile personeli, görevlerinden ayrılmış olsalar bile, sıfat ve görevleri dolayısıyla ilgili taraflara ve üçüncü kişilere ait öğrendikleri bilgileri mevzuatla izin verilen haller dışında herhangi bir surette açıklayamazlar, doğrudan veya dolaylı olarak kendilerine veya üçüncü kişilere menfaat sağlama veya zarar verme amacıyla kullanamazlar. Bu yükümlülük görevden ayrılmalarından sonra da devam eder.
Elektronik kayıt kuruluşu ortaklık yapısı (Değişik başlık:RG-2/7/2019-30819)
MADDE 11 – (1) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, (Ek ibare:RG-2/7/2019-30819) Borsa, (Değişik ibare:RG-2/7/2019-30819) ticaret borsaları, lisanslı depo işletmeleri, yetkili sınıflandırıcılar, bankalar ve diğer kamu tüzelkişileri ile gerçek ve tüzel kişiler ilgili mevzuatta öngörülen koşulları taşımak kaydıyla kurulmuş veya kurulacak EKK anonim şirketine ortak olabilir veya aralarındaki sözleşme uyarınca bunlarla birlikte çalışabilir.
Elektronik kayıt kuralları ve hüküm bulunmayan haller
MADDE 12 – (1) Bakanlık, EKK’nın önerisi üzerine, elektronik ürün senetlerinin şekline, içeriğine, oluşturulmasına, alım satımına, devrine, iptaline, haczine, hapis hakkının kullanımına, ilgi tarafların kayıt ve bilgilere erişimine ve işlem yapmasına, kayıt ve işlemlerin saklanmasına, EKK üyeliğine ve ücret tarifesine, Kanun ve bu Yönetmelik kapsamında faaliyet gösteren tarafların onaylı ücret tarifeleri çerçevesinde ücretlerin tahsil edilmesine ve bu Yönetmelikte öngörülen diğer hususlara ilişkin olarak Elektronik Kayıt Kurallarını çıkarmaya yetkilidir.
(2) Elektronik ürün senetlerine ilişkin bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, basılı ürün senetlerine ilişkin Kanun ve ilgili yönetmelik hükümleri uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 13 – (1) 8/10/2005 tarihli ve 25960 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Elektronik ürün senedi oluşturmak üzere gerekli olan sistem, Elektronik Kayıt Kuruluşu tarafından kurulana kadar, depolanmak amacıyla teslim ve kabul edilen ürünler için lisanslı depo işletmelerince basılı ürün senedi düzenlenebilir (Ek ibare:RG-18/1/2013-28532) ve ürün senedi defteri tutulabilir. Düzenlenen bu ürün senetlerinin elektronik ortama aktarılması ile matbu olarak basılıp kullanılmayan ürün senetlerinin imhasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.
GEÇİCİ MADDE 2 – (Ek:RG-18/1/2013-28532)
(1) Elektronik ürün senedi işlemlerinde; alıcı karşısında satıcı, satıcı karşısında alıcı konumuna geçerek piyasa katılımcılarının hak ve yükümlülüklerini teminat altına alan, işlemlerin eşleştirilmesi, işlem gören elektronik ürün senedinin teslimatı gibi işleri yürütmek üzere, yetkilendirilen ticaret borsası bünyesinde bir takas merkezi oluşturulur veya bu borsanın takas işlemlerinden doğan sorumluluğu saklı kalmak kaydıyla takas hizmetleri konusunda faaliyet gösteren bir kuruluşla anlaşma yapılır.
GEÇİCİ MADDE 3 – (Ek:RG-18/1/2013-28532)
(1) 13/1/2005 tarihli ve 25699 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ticaret Borsalarında Alım Satım Yapan Aracılar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre faaliyet gösteren borsa ajanları, yetkilendirilen ticaret borsalarında bu Yönetmelik kapsamında aracılık faaliyeti yürütmeye yetkilidir.
TÜRİB’de yapılan işlemler
GEÇİCİ MADDE 4 – (Ek:RG-2/7/2019-30819)
(1) TÜRİB’de yapılan işlemlerle ilgili emirler 31/12/2020 tarihine kadar doğrudan alım satım yapan gerçek veya tüzel kişiler tarafından verilebilir.
Yürürlük
MADDE 14 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 15 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini (Mülga ibare:RG-2/7/2019-30819) (…) Ticaret Bakanı yürütür.
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin | ||
Tarihi | Sayısı | |
12/11/2011 | 28110 | |
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin | ||
Tarihi | Sayısı | |
1. | 18/1/2013 | 28532 |
2. | 4/4/2015 | 29316 |
3. | 2/7/2019 | 30819 |
Kaynak: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=15499&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
HUBUBAT, BAKLAGİLLER VE YAĞLI TOHUMLAR LİSANSLI DEPO TEBLİĞİ
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin amacı, standartları belirlenen ürünün emniyetli ve sağlıklı koşullarda depolanmasını ve ürün senetleri vasıtasıyla ticaretinin kolaylaştırılmasını sağlamaktır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, ürünün depolanacağı lisanslı depolarda bulunması gereken asgari niteliklere ve depolama hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin usul ve esaslar ile lisanslı depoculuk faaliyetlerine dair diğer hususları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu ile 12/4/2013 tarihli ve 28616 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Yönetmeliğine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Gümrük ve Ticaret Bakanlığını,
b) Borsa: Aralarındaki sözleşme çerçevesinde lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senetlerinin kota ettirildiği, alım satımının yapıldığı ve hareketlerinin kontrol ve takip edildiği ürün ihtisas borsasını,
c) Depolama hizmetleri: Lisanslı depoya kabul edilen ürünün; tartılması, boşaltılması, yüklenmesi, taşınması, nakliyesi, depolamaya ve şartlara uygun hale getirilmesi ve depolanması, ürün ambalajlarının onarılması, ürünün depodan çıkarılması gibi hizmetleri,
ç) Kanun: 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununu,
d) Lisans: Bakanlıkça verilen faaliyet iznini gösterir belgeyi,
e) Lisanslı depo: Lisans kapsamında ürünün sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticarî amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesisleri,
f) Lisanslı depo işletmesi/işleticisi: Ürünün depolanmasıyla iştigal eden ve geçerli bir lisansa sahip anonim şirketi,
g) Mudî: Depolama hizmetleri için ürününü lisanslı depoya teslim eden veya lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senedini mevzuata uygun olarak elinde bulunduran gerçek veya tüzel kişiyi,
ğ) Ürün: Buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, çeltik, pirinç, süpürgedarısı (sorghum), triticale, akdarı, mercimek, nohut, fasulye, bakla, bezelye, ayçiçeği, susam, keten tohumu, soya fasulyesi, papağanyemi/yalancı safran tohumu, kolza ve haşhaş tohumunu,
h) Ürün senedi: Lisanslı depo işletmesince düzenlenen, ürünün mülkiyetini temsil ve rehnini temin eden kıymetli evrakı,
ı) Yetkili sınıflandırıcı: Tarım ürünlerini analiz eden, ürünün nitelik ve özelliklerini belirleyen, standartlara uygun olarak sınıflandıran ve bu durumu belgelendiren Bakanlıkça lisans verilmiş laboratuvarları işleten gerçek ve tüzel kişileri,
i) Yönetmelik: Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Yönetmeliğini,
ifade eder.
Depolarda bulunması gereken asgari nitelikler
MADDE 5 – (1) Ürünlerin depolanacağı lisanslı depoların;
a) Taban, iç ve dış duvar yüzeyleri ile çatısının, ürüne yabancı madde karışmasını ve kirlenmesini önleyecek ve rutubeti geçirmeyecek, ürünü her türlü koku ve hava etkisi ile iç ve dış zararlardan koruyacak şekil ve nitelikte olması,
b) Kapalı olması, ürünlerin depolara aktarılması ya da depodan tahliyesi amacıyla ihtiyaç duyulan nakil ve diğer araç ve gereçlerin rahatça çalışabileceği genişlikte boş alanların ve geçiş yerlerinin bulunması,
c) Farklı yıl ürünü ile çeşitli bitki türü, cins, grup, sınıf ve derecelerdeki ürünün karışmasını, niteliklerinin bozulmasını, fazla basınç altında bulunmasını önleyecek önlemlerin alınmasına elverişli büyüklükte ve nitelikte olması,
ç) Yeterli havalandırma sistemi, belgelendirilmesi suretiyle yeterli yangın söndürme sistemi, kaçak akıma ve neme karşı korumalı özel muhafazalı elektrik sistemi ile ürünün depolara nakledilmesi için gerekli altyapı ve nakil sistemine sahip olması,
d) Toz toplama riski olan nakil ve aktarma ekipmanları da dahil toz emme sistemine sahip olması,
e) Depolama hizmetleri ve depolamayla ilgili ihtiyaç duyulan diğer yan hizmetleri yerine getirebilecek teknik donanıma sahip bulunması,
gereklidir.
(2) Bakanlık, depolanacak ürünün sağlıklı koşullarda muhafazasına yönelik gerekli gördüğü diğer depo niteliklerini arayabilir ve uygulamaya koyabilir.
(3) Lisanslı depo işletmesinin lisansa tabi kapalı depo kapasitesi 20.000 tondan, her bir şubesinin kapalı depo kapasitesi ise 2.000 tondan az olamaz.
(4) Ürünlerin depolanacağı yerler, belirli bir sistematiğe göre numaralandırılır. Depoların numaralandırılması giriş kapılarının üzerine yapılır, depo içindeki ünitelerin numaralandırılması ise ürünün karışmasına mahal vermeyecek şekilde kolayca görülebilecek biçimde yapılır. Bakanlık, numaralandırmanın nasıl yapılacağı konusunda standart bir düzenleme yapıp zorunlu uygulamaya koyabilir.
Sermaye
MADDE 6 – (1) Lisanslı depo işletmesinin,
a) 20.000 ton için; 1 milyon TL,
b) 20.001 ila 40.000 ton için; 1,50 milyon TL,
c) 40.001 ila 70.000 ton için; 2,00 milyon TL,
ç) 70.001 ila 110.000 ton için; 2,50 milyon TL,
d) 110.000 bin tonu aşan her 30 bin ton için de ilave 250 bin TL,
asgari ödenmiş sermayeye sahip olması gerekir.
Tartım makbuzu ve ürün senedi
MADDE 7 – (1) Yönetmelikte belirtilen bilgilere ek olarak:
a) Tartım makbuzunda, ürünün hasat dönemi ve menşeine,
b) Ürün senedinde ise, ürünün cins, sınıf veya derecesi ile varsa alt sınıfı, menşei veyıl olarak hasat dönemine,
ilişkin bilgiler yer alır.
Ürünü depolamaya hazır hale getirme
MADDE 8 – (1) Lisanslı depo işletmesi, depolanmaya veya standartlara uygun olmayan ya da depolandığında lisanslı depodaki diğer ürünleri olumsuz etkileyebilecek ürünleri, mudinin talebi üzerine ve ücreti karşılığında, depolanmaya ve standartlara uygun hale getirmek amacıyla niteliğine göre ihtiyaç duyulan temizleme, yabancı maddelerden ayıklama, eleme, kurutma, şartlandırma ve benzeri işlemlere tabi tutabilir.
(2) Depolanmaya ve standartlara uygun hale getirilen ürünler depolanabilir. Depolama şartları uygun olmayan, sağlığı olumsuz etkileyecek düzeyde bulunan, standart dışı olan ve mevzuatta öngörülen diğer hususlara uygun olmayan ürünler, lisanslı depolara alınmaz.
Ürünün depolanması ve blok ürün senedi
MADDE 9 – (1) Mevzuatına uygun olarak tartım işlemi ile analiz ve sınıflandırması yapılmış ürünler lisanslı depoya kabul edilir. Ürünler, tartım ve analizi yapılana kadar, depolanmış ürünlerden ayrı olarak bunlar için ayrılmış farklı bölümlere konulabilir.
(2) Depolanan ürünün her bir 1.000 kg’ı için ayrı bir ürün senedi düzenlenir. Mudinin talebi ve lisanslı depo işletmesinin kabulü halinde, 1.000 kg’ı aşan parti halindeki ürünlerin toplam miktarı için blok halinde tek ürün senedi düzenlenebilir. Bu durumda blok ürün senedi üzerine parti ürünün toplam ağırlığı yazılır.
(3) İkinci fıkra hükmü, haşhaş tohumu için 100 kg baz alınarak uygulanır.
Ürünlerin lisanslı depoya geçici olarak kabulü
MADDE 10 – (1) Ürünler, depolama amacından ziyade nakletme veya bir işletmede kullanılmak üzere kısa süreli muhafaza etme gibi amaçlarla lisanslı depoya en fazla 90 günü geçmeyecek şekilde geçici olarak kabul edilebilir. Bu durumda lisanslı depo işletmesi, ürün sahibiyle kendisi arasında yaptığı özel sözleşme çerçevesinde ürünü depolar ve depo ücret tarifesinden farklı olarak ücret talep edebilir. Ancak, bu şekilde kabul edilecek ürün miktarı, ürünün depolama döneminin başlangıcını takip eden ilk üç ay içinde merkez veya şubede ürün için tahsis edilen depolama kapasitesinin yüzde onunu geçemez. Bu fıkrada belirtilen geçici depolama süresi, gerekli görülmesi halinde genel olarak veya lisanslı depo işletmesi bazında Bakanlıkça en fazla yarısı oranında arttırılıp azaltılabilir.
(2) Birinci fıkraya göre geçici olarak kabul edilen ürüne ilişkin ürün senedi düzenlenmez. Ancak, bu ürünü lisanslı depoda geçici olarak bulundurma amacı ortadan kalkarsa veya geçici depolama süresi aşılırsa, ürün senedi düzenlenir.
(3) Geçici olarak depoya kabul edilen ürün, ürün senedi düzenlenen ürünlerden ayrı olarak depolanır. Ürünün geçici olarak depolandığı, hem depo hem de kayıtlarda gösterilir. Kayıtlarda, ürünün ağırlığı ile milsen depolanan ürünlerde ürünün depoya konulmasından önce yetkili sınıflandırıcılarca yapılan analiz sonucuna ilişkin bilgiler de yer alır.
(4) Geçici olarak depoya kabul edilen ürünlere ilişkin ürün sahibi ve lisanslı depo işletmesi arasında çıkan ihtilaflar, aralarındaki sözleşme ve genel hükümlere göre çözülür.
Ürünün depolara yerleştirilmesi, ayrı depolanması ve teslimi
MADDE 11 – (1) Aynı bitki türü aynı yıl ürünleri, grup, cins, sınıf ve derecelerine göre tahsis ve tasnif edilmiş, numaralanmış lisanslı depo ünitelerinde cinsi, grubu, sınıfı ve derecesi aynı olan ürünler ile karıştırılarak depolanır.
(2) Ürün, mudinin talebi ve lisanslı depo işletmesinin kabulü halinde, diğer ürünler ile karıştırılmadan orijinal hali korunarak ayrı olarak depolanabilir. Bu durumda ürün ayrı ünitelere konulur ve diğer ürünlerle karıştırılmadan açıkça ve fark edilebilir şekilde işaretlenir. Ayrı depolanan ürünlerin depodaki yeri kayıtlarda açık şekilde gösterilir.
(3) Diğer ürünlerle karıştırılmadan ambalajlı veya ambalajsız aynen depolanan ürünler, aynı orijinal haliyle teslim edilir.
Prim ve indirim tarifesi
MADDE 12 – (1) Ürünün karıştırılarak depolanması halinde ortaya çıkabilecek küçük kalite farklılıkları prim ve indirim tarifesine göre tazmin edilir.
(2) Ürünün mudiye tesliminde küçük kalite farklılıkları çıkmış ve bunlar prim ve indirim tarifesindeki oranları aşmamış ise, prim ve indirim tarifesindeki kabul edilebilir sınırlar içindeki değerlere göre;
a) Mudinin lisanslı depodan teslim aldığı ürün, teslim ettiğinden kaliteli çıkar ise, mudi tarafından ürünün niteliğine göre teslim tarihinde borsada oluşan ortalama fiyat baz alınarak kalite farklılığından doğan fiyat farkı indirim tarifesi olarak lisanslı depo işletmesine,
b) Mudinin lisanslı depoya teslim ettiği ürün, teslim aldığından kaliteli çıkar ise, lisanslı depo işletmesi tarafından ürünün niteliğine göre teslim tarihinde borsada oluşan ortalama fiyat baz alınarak kalite farklılığından doğan fiyat farkı prim olarak mudiye,
ödenir.
Ürünün korunması
MADDE 13 – (1) Lisanslı depo işletmesi, lisansı askıya alınmış olsa bile her zaman, sorumluluğu altında bulunan ürünlerin muhafazasında gerekli dikkati ve özeni gösterir.
(2) Depo her zaman temiz olmalı ve ürün yangın tehlikesini artıran ve ürünün sağlıklı muhafazasını engelleyen saman, toz, çöp ve madde birikimleri ile aşırı nem, sıcaklık, kemirgen hayvan, mikroorganizma ve böceklerden korunmalıdır.
(3) Ürüne zarar verecek hale gelmiş depolar gerekli tadilatlar yapılıncaya ve ürün bozulmadan sıhhatli şekilde depolanmasına elverişli hale getirilinceye kadar kullanılmaz.
Ürünün azami depolama süresi
MADDE 14 – (1) Ürün, hasat döneminden itibaren azami 24 ay süreyle lisanslı depolarda depolanabilir.
(2) Ürünün hasat dönemi, ürün sahibinin beyanı ile gerekli analiz ve incelemelerle tespit edilir.
(3) Ürünün depolama döneminin başlangıç ve bitiş tarihleri, uygulama göz önünde bulundurularak Bakanlıkça belirlenir ve internet sayfasında ilan edilir.
Yürürlük
MADDE 15 – (1) Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 16 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Gümrük ve Ticaret Bakanı yürütür.
Kaynak: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=17277&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5
VERGİ USUL KANUNU GENEL TEBLİĞİ
(SIRA NO: 452)
- Giriş
10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununun 15 inci maddesine dayanılarak Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılan ve 12/11/2011 tarihli ve 28110 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliği uyarınca elektronik ürün senedinin (ELÜS) her bir alım satım işlemi için anılan Yönetmeliğin 7 nci maddesinin üçüncü fıkrasına göre Elektronik Kayıt Kuruluşu (EKK) tarafından elektronik ortamda elektronik ürün senedi alım satım belgesi (ELÜS alım satım belgesi) oluşturulmaktadır. Söz konusu ELÜS alım satım belgesinin 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi zorunlu belgeler kapsamına alınması ve bu belgeyi düzenleyenlere bilgi verme zorunluluğu getirilmesi bu Tebliğin konusunu teşkil etmektedir.
- Yetki
Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, Maliye Bakanlığının, mükellef ve meslek grupları itibarıyla muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, mezkûr Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya, bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya, yine mezkûr Kanuna göre tutulacak defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya yetkili olduğu hükme bağlanmış, (4) numaralı bendinde ise “Bu Kanunun 149 uncu maddesine göre devamlı bilgi vermek zorunda olanlardan istenilen bilgiler ile vergi beyannameleri ve bildirimlerin, şifre, elektronik imza veya diğer güvenlik araçları konulmak suretiyle internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında verilmesi, beyanname ve bildirimlerin yetki verilmiş gerçek veya tüzel kişiler aracı kılınarak gönderilmesi hususlarında izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, beyanname, bildirim ve bilgilerin aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu zorunluluğu beyanname, bildirim veya bilgi çeşitleri, mükellef grupları ve faaliyet konuları itibarıyla ayrı ayrı uygulatmaya” Maliye Bakanlığının yetkili olduğu hükmüne yer verilmiştir.
Mezkûr Kanunun 149 uncu maddesinde de “Kamu idare ve müesseseleri (Kamu hizmeti ifa eden kurum ve kuruluşlar dahil) ile gerçek ve tüzel kişiler vergilendirmeye ilişkin olaylarla ilgili olarak Maliye Bakanlığı ve vergi dairesince kendilerinden yazı ile istenecek bilgileri belli fasılalarla ve devamlı olarak yazı ile vermeye mecburdurlar.” hükmü mevcuttur.
Vergi Usul Kanununun yukarıda belirtilen maddelerinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden yapılan düzenlemeler aşağıda yer almaktadır.
- ELÜS Alım Satımında Düzenlenecek Belge
5300 sayılı Kanun ile tarım ürünleri ticaretini kolaylaştırmak, depolanması için yaygın bir sistem oluşturmak, ürün sahiplerinin mallarının emniyetini sağlamak ve kalitesini korumak, ürünlerin sınıf ve derecelerinin yetkili sınıflandırıcılar tarafından saptanmasını sağlamak, tarım ürünleri lisanslı depo işleticilerinin kişiler arasında ayrım yapmaksızın tarım ürünlerini kabul etmelerini temin etmek, ürünlerin mülkiyetini temsil eden ve finansmanını, satışını ve teslimini sağlayan ürün senedi düzenlemek ve standartları belirlenmiş tarım ürünlerinin ticaretini geliştirmek üzere, tarım ürünleri lisanslı depoculuk sisteminin kuruluş, işleyiş ve denetimine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
Lisanslı depoculuk sisteminde; tarım ürünlerinin sınıf ve kaliteleri yetkili sınıflandırıcı olarak isimlendirilen laboratuarlarca belirlenmekte, ardından, lisanslı depolarda depolanmakta ve bu ürünlerin ticareti, ürünün mülkiyetini temsilen lisanslı depo işletmesince düzenlenen ürün senetleri vasıtasıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca yetkilendirilen ticaret borsalarında yapılmaktadır.
Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğinde ise basılı ürün senedi hükmünde olmak üzere depolamak amacıyla teslim ve kabul edilen ürünler için lisanslı depo işletmelerince elektronik ortamda oluşturulan ELÜS’lerin kayden izlenmesi, devredilmesi, değiştirilmesi, iptali ve güvenliğine, bu hizmetleri yürütecek kuruluşun lisans alması, faaliyeti ile denetimine ve ELÜS’e yönelik diğer işlemlere ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.
Mezkûr Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde EKK, ELÜS’lerin sistem üzerinden oluşturulmasını sağlamak, bu senetlere bağlı tüm hak ve yükümlülükler ile işlemleri ilgili taraflar itibariyle kayden izlemek amacıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığından lisans almış anonim şirket olarak, 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde ELÜS, lisanslı depo işletmesince, elektronik kayıt kurallarına uygun olarak sistem üzerinde oluşturulan elektronik kayıt olarak tanımlanmış, 7 nci maddesinin üçüncü fıkrası ile de EKK’ya ELÜS’lerin her bir alım satım işlemi için bir ELÜS alım satım belgesi oluşturma ve bu belgeyi alıcı ve satıcı taraflara elektronik ortamda gönderme zorunluluğu getirilerek “ELÜS alım satım belgesi”nde bulunması zorunlu bilgiler belirlenmiştir.
Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye dayanılarak yukarıda belirtilen Elektronik Ürün Senedi Yönetmeliğinin 7 nci maddesinin üçüncü fıkrası ile EKK’ya ELÜS’lerin her bir alım satım işlemi için düzenleme zorunluluğu getirilen “ELÜS alım satım belgesi” Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi zorunlu belgeler kapsamına alınmıştır. Bu belgenin düzenlenmesi, gönderilmesi ve kullanımına ilişkin esaslar aşağıda açıklanmıştır.
3.1. 5300 sayılı Kanun kapsamında lisanslı depo işletmelerinde depolanan tarım ürünlerinin bu ürünleri temsil eden ELÜS vasıtasıyla alım satımında her bir el değiştirme aşamasında EKK tarafından ELÜS alım satım belgesi düzenleneceğinden ELÜS alım satımına taraf olanlar bu işlem için ayrıca fatura veya diğer herhangi bir belge düzenlemeyecek, alım satım işlemi EKK tarafından kendisine iletilen bilgilere göre düzenlenen ELÜS alım satım belgesi ile tevsik edilecektir. ELÜS alım satımına taraf olanların, EKK tarafından kendilerine iletilen ELÜS alım satım belgesinin kağıt çıktılarını vergi kanunlarının öngörmüş olduğu süreler dâhilinde muhafaza ve istenildiğinde ibraz etmekle yükümlü oldukları tabiidir.
3.2. ELÜS alım satım belgesi en az aşağıdaki bilgileri ihtiva eder.
- a) Düzenlenme tarihi.
- b) İşlem tarihi.
- c) Her hesap dönemi başından itibaren 1’den başlamak üzere düzenleme sırasına göre verilecek müteselsil sıra numarası.
ç) Her bir ELÜS satıcısı için her hesap dönemi başından itibaren 1’den başlamak üzere düzenleme sırasına göre verilecek müteselsil sıra numarası.
- d) ELÜS’ü alan ve satanın;
1) Adı-soyadı/unvanı,
2) Adresi,
3) Varsa vergi dairesi,
4) T.C. kimlik numarası (vergi kimlik numarası).
- e) Alım satıma konu ELÜS’ün;
1) Temsil ettiği ürünün türü, tipi, hasat yılı, lisanslı depo işletmesinin unvanı ve ürünün depolandığı yer,
2) Temsil ettiği alım satıma konu ürün miktarı,
3) Alım satım bedeli.
- f) EKK’nın;
1) Unvanı,
2) Adresi,
3) Vergi Dairesi,
4) Vergi kimlik numarası.
(Bu bentteki bilgiler dip not olarak yazılacaktır.)
- g) “452 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca düzenlenmiştir.” ibaresi.
- Bilgi Verme Zorunluluğu
Gümrük ve Ticaret Bakanlığınca yetkilendirilmiş EKK’ya, bu bölümde açıklanan esaslar dahilinde, ELÜS alım satım belgesine ilişkin bilgilerin elektronik ortamda (Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı Bilgi Transfer Sistemine (BTRANS) aracılığıyla) gönderilmesi zorunluluğu getirilmiştir.
4.1. Bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten başlamak üzere EKK tarafından düzenlenen her bir ELÜS alım satım belgesine ilişkin bilgilerin takip eden ayın son günü saat 24.00’a kadar BTRANS aracılığıyla gönderilmesi gerekmektedir.
4.2. ELÜS alım satım belgesi ile ilgili olarak istenecek bilgilere ilişkin format ve standartlar BTRANS aracılığıyla duyurulacaktır. Bilgi verme formatında ve standartlarında yapılacak ekleme, çıkarma, zorunlu alan olarak belirleme gibi değişiklikler de ayrıca BTRANS aracılığıyla duyurulacaktır.
4.3. Maliye Bakanlığınca bu Tebliğ doğrultusunda belirlenerek duyurulacak format ve standartlar dışında elektronik ortamda (BTRANS aracılığıyla dahi olsa) gönderilen bilgiler gönderilmemiş sayılacak, kâğıt ortamında verilen bilgiler hiçbir şekilde kabul edilmeyecektir.
- Cezai Müeyyide
Bu Tebliğ ile belirlenen usul ve esaslara riayet edilmemesi halinde ilgililere Vergi Usul Kanununda yer alan cezalar tatbik edilir.
- Yürürlük
Bu Tebliğ 1/7/2015 tarihinde yürürlüğe girer.
Tebliğ olunur.
Kaynak: https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=20804&MevzuatTur=9&MevzuatTertip=5
LİSANS ALARAK FAALİYET GÖSTEREN DEPOLARDA MUHAFAZA
EDİLEN TARIMSAL ÜRÜNLER İÇİN DESTEKLEME ÖDEMESİ
YAPILMASI HAKKINDA TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2020/5)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ, tarımsal ürünlerin 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu çerçevesinde, lisans alarak faaliyet gösteren depolarda muhafaza edilmesi halinde, kira, ilave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemelerine ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, lisanslı depo işletmelerine yapılacak kira ile üretici ve üretici örgütlerine yapılacak ilave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemelerinde görev alacak kurum ve kuruluşların görev ve sorumlulukları ile destekleme ödemelerinin yapılmasına yönelik usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 18/4/2006 tarihli ve 5488 sayılı Tarım Kanununun 19 uncu maddesi ve 23/12/2019 tarihli ve 1843 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Tarımsal Ürünlerin 5300 Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Çerçevesinde Lisans Alarak Faaliyet Gösteren Depolarda Muhafaza Edilmesi Halinde Destekleme Ödemesi Yapılmasına İlişkin Karara dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,
b) Banka: T.C. Ziraat Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğünü,
c) Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS): Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçilerin kayıt altına alındığı tarımsal veri tabanını,
ç) Elektronik kayıt kuralları: Elektronik ürün senetlerinin oluşturulmasına, bu senetlere bağlı tüm hak ve yükümlülükler ile işlemlerin ilgili taraflar itibarıyla kayden izlenmesine ilişkin EKK’nın önerisi üzerine ilgili Bakanlıkça belirlenen usul ve esasları,
d) Elektronik kayıt kuruluşu (EKK): Elektronik ürün senetlerinin sistem üzerinden oluşturulmasını sağlamak, bu senetlere bağlı tüm hak ve yükümlülükler ile işlemleri ilgili taraflar itibarıyla kayden izlemek amacıyla ilgili Bakanlıktan lisans almış anonim şirketi,
e) Elektronik ürün senedi (ELÜS): Lisanslı depo işletmesince, elektronik kayıt kurallarına uygun olarak sistem üzerinde oluşturulan elektronik kaydı,
f) ELÜS İhraç Formu: Lisanslı depo işletmesi tarafından düzenlenen ve elektronik ürün senedinin temsil ettiği ürüne ilişkin bilgileri içeren delil niteliğini haiz matbu belgeyi,
g) Genel Müdürlük: Tarım Reformu Genel Müdürlüğünü,
ğ) İl/ilçe müdürlüğü: Bakanlık il/ilçe müdürlüklerini,
h) İlgili Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
ı) İzin belgesi: Lisanslı depo işletmesinin, deposuyla ilgili olarak 3/7/2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa göre tarım arazilerinin amaç dışı kullanımına yönelik gerekli izinleri almış olduğuna dair belgeyi,
i) Kanun: 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununu,
j) Karar: 23/12/2019 tarihli ve 1843 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan Tarımsal Ürünlerin 5300 Sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Çerçevesinde Lisans Alarak Faaliyet Gösteren Depolarda Muhafaza Edilmesi Halinde Destekleme Ödemesi Yapılmasına İlişkin Kararı,
k) Lisans: İlgili Bakanlıkça verilen faaliyet iznini gösterir belgeyi,
l) Lisanslı depo: Kanun kapsamında tarım ürünlerinin sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticari amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesisleri,
m) Lisanslı depo işletmesi: Kanun kapsamında ürünlerin depolanmasıyla iştigal eden ve geçerli bir lisans belgesine sahip anonim şirketi,
n) Sistem: Elektronik ürün senetlerine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yapılmasını sağlamak üzere Elektronik Kayıt Kuruluşu tarafından kurulan ve işletilen veri tabanını,
o) TBS: Tarım Bilgi Sistemini,
ö) Uygulama rehberi: Genel Müdürlük tarafından bu Tebliğ kapsamında çıkarılacak olan ve uygulamaya esas yapılacak olan iş ve işlemlerin belirtildiği rehberi,
p) Üretici: Mal sahibi, kiracı, yarıcı veya ortakçı olarak devamlı ya da en az bir üretim dönemi veya yetiştirme devresi tarımsal üretim yapan gerçek ve tüzel kişileri,
r) Üretici örgütü: 29/6/2004 tarihli ve 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununa göre kurulmuş üretici birlikleri, 18/4/1972 tarihli ve 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanununa göre kurulan tarım kredi kooperatifleri ve birlikleri ile 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre kurulmuş ve kuruluşuna Bakanlıkça izin verilen üretici örgütlerini,
s) Üretim yılı: Tek yıllık ürün türleri için ürünün hasat edildiği yılı, çok yıllık ürün türleri için ekim dikim tarihi ile son hasat tarihi arasındaki her bir yılı,
ş) Yetkili sınıflandırıcı: Tarım ürünlerini analiz eden, ürünün nitelik ve özelliklerini belirleyen, standartlara uygun olarak sınıflandıran ve bu durumu belgelendiren laboratuvarları işleten ilgili Bakanlıktan lisans almış gerçek ve tüzel kişileri,
t) Yönetmelik: 8/10/2005 tarihli ve 25960 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yetkili Sınıflandırıcıların Lisans Alma, Faaliyet ve Denetimi Hakkında Yönetmeliği,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Destekleme Esasları
Desteklenecek ürünler
MADDE 5 – (1) Lisanslı depolarda muhafaza edilen buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, çeltik, pirinç, mercimek, nohut, fasulye, bezelye, ayçiçeği, pamuk, fındık, zeytin, zeytinyağı, kuru kayısı, Antep fıstığı, kuru üzüm ve kuru incir için kira, ilave kira, nakliye, analiz ücreti destekleme ödemesi yapılır.
Destekleme miktarları
MADDE 6 – (1) Lisanslı depolarda muhafaza edilen; Tablo 1’de yer alan ürünler için Tabloda belirtilen miktarda, Tablo 2’de yer alan ürünler için ise aylık ton başına 10 TL’yi geçmemek üzere ilgili Bakanlıkça onaylanacak kira ücretlerinin %50’si oranında kira desteği verilir.
(2) Kira destekleme ödemeleri, ilgili Bakanlık tarafından gönderilen icmaller doğrultusunda lisanslı depo işletmelerine yapılır.
(3) ÇKS’ye kayıtlı üreticiler ve ürünlerini ÇKS’ye kayıtlı üretici üyelerinden alan üretici örgütlerine, üreticilerden aldıkları veya kendi adlarına ürettikleri ürünlerini Kanun çerçevesinde lisans alarak faaliyet gösteren depolarda muhafaza etmeleri halinde ilave kira desteği verilir. İlave kira desteklemesi 2019 yılı hasat döneminden başlamak üzere her üretim yılına ait ürün için en fazla altı ay süre ile Tablo 1 ve Tablo 2’de yer alan ürünler için belirtilen miktarlarda üretici/üretici örgütlerine ödenir. Altı aylık sürenin belirlenmesinde, ilgili Bakanlıkça her ürün için kararlaştırılan ve ilgili Bakanlığın resmi internet sitesinde ilan edilen depolama döneminin başlangıç tarihleri esas alınır.
(4) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti desteğinden faydalanabilmek için; mevcut üretim yılına ait ürünlerin, depolama döneminin başlangıç tarihi ile içinde bulunulan yılın son günü (31 Aralık) arasında lisanslı depoya girmiş olması şartı aranır.
(5) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti desteğinden faydalanılan ÇKS’de kayıtlı üretim miktarı için bir defadan fazla nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemesi yapılmaz.
(6) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti desteklemesine tabi ürün cinsi ve miktarı ÇKS’de kayıtlı üretim bilgileri ile uyumlu olmak zorundadır.
(7) İlave kira desteğinden yararlanan üreticiler ile üretici örgütlerine, ürünlerini Kanun çerçevesinde lisans alarak faaliyet gösteren depolarda muhafaza etmeleri ve başvuru yapmaları durumunda;
a) Ürün miktarı üzerinden ton başına 25’TL yi geçmemek üzere, her ürün çeşidi için en fazla 750 TL tutarında nakliye desteği,
b) Depolanacak ürünlerin lisanslı depoya tesliminden önce yetkili sınıflandırıcılarca ürünün cinsine göre Yönetmelik hükümlerince yapılacak analiz başına 25 TL’yi geçmemek üzere, ilgili Bakanlıkça onaylanacak yetkili sınıflandırıcı ücret tarifesine göre analiz ücreti desteği,
verilir.
(8) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti desteği ödemeleri;
a) Bireysel olarak başvuran üreticiler için doğrudan üreticilere,
b) Aracılık yapmak suretiyle üreticilerden aldıkları ürünleri lisanslı depo işletmelerine getiren üretici örgütleri için aracılık edilen üreticilere,
c) Üretici örgütlerinin mülkiyetine alarak getirdiği ürünler için doğrudan üretici örgütlerine,
yapılır.
(9) Kira ve ilave kira desteklemelerinde bir aylık süre otuz gün olarak dikkate alınır ve gün esaslı olarak hesaplama yapılır.
(10) Destekleme ödemelerinde küsuratlı sayılarda, virgülden sonraki iki hane dikkate alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Uygulama
Görevli kurum ve kuruluşlar
MADDE 7 – (1) Kira destekleme ödemelerine ilişkin işlemler, ilgili Bakanlık ve Genel Müdürlük tarafından; ilave kira, nakliye, analiz ücreti destekleme ödemelerine ilişkin işlemler, Genel Müdürlük ve il/ilçe müdürlüğü tarafından yürütülür.
Ödeme dönemleri ve müracaat
MADDE 8 – (1) Kira destekleme ödemeleri 1 Ocak-31 Mart, 1 Nisan-30 Haziran, 1 Temmuz-30 Eylül ve 1 Ekim-31 Aralık tarihleri arasında olmak üzere, üçer aylık dönemler halinde, yılda dört döneme ilişkin olarak yapılır. Her bir döneme ait müracaatlar lisanslı depo işletmelerince, Ek-1’de yer alan Lisans Alarak Faaliyet Gösteren Depolarda Muhafaza Edilen Tarımsal Ürünler İçin Kira Desteği Başvuru Dilekçesi ile dönemi takip eden ayın 10 uncu günü mesai saati bitimine kadar ilgili Bakanlığa yapılır. Son başvuru gününün resmi tatil gününe denk gelmesi durumunda, izleyen ilk iş günü mesai saati bitimine kadar müracaat edilebilir. Lisanslı depo işletmesinin ilk müracaatı izin belgesi ile birlikte yapılır.
(2) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemeleri, 1 Mayıs-31 Ekim, 1 Kasım-30 Nisan tarihleri arasında olmak üzere altışar aylık dönemler halinde yılda iki döneme ilişkin olarak yapılır.
(3) Her bir döneme ait ilave kira, nakliye ve analiz desteği müracaatları dönemi takip eden iki ay içerisinde 1 Kasım-31 Aralık, 1 Mayıs-30 Haziran mesai saati bitimine kadar başvuru sahiplerince Ek-3’te yer alan Lisans Alarak Faaliyet Gösteren Depolarda Muhafaza Edilen Tarımsal Ürünler İçin İlave Kira, Nakliye ve Analiz Ücreti Desteği Müracaat Dilekçesi ile il/ilçe müdürlüğüne yapılır. Başvuru yapılan destekleme türüne göre dilekçe ekinde yer alan belgeler il/ilçe müdürlüğüne sunulur. Son müracaat tarihinin resmi tatil gününe denk gelmesi durumunda, izleyen ilk iş günü mesai saati bitimine kadar müracaat edilebilir.
(4) İlave kira desteği, nakliye desteği ve analiz ücreti desteği müracaatları ve ödemelerine ilişkin diğer hususlar, bu Tebliğ kapsamında hazırlanacak uygulama rehberinde belirtilir.
Elektronik Kayıt Kuruluşunun yükümlülüğü
MADDE 9 – (1) Kira desteğinin verilmesinde EKK kayıtları esas alınır.
(2) Elektronik Kayıt Kuruluşunca, kira destekleme ödemelerine ilişkin dönemin bitimini takip eden ayın 10 uncu günü mesai saati bitimine kadar, döneme ilişkin gün sonu bazında doluluk durumlarını ve lisanslı depo işletmelerine ödenmesi gereken kira desteği miktarlarını içeren bir rapor ilgili Bakanlığa gönderilir. Ayın 10 uncu gününün resmi tatil gününe denk gelmesi durumunda, bu rapor izleyen ilk iş günü mesai saati bitimine kadar gönderilebilir.
(3) Nakliye desteğine esas ELÜS İhraç Formunun doğruluğunun kontrolü amacıyla, EKK TBS’ye gerekli veri akışını çevrim içi olarak sağlar.
İl/ilçe müdürlüğünün yükümlülüğü
MADDE 10 – (1) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti desteğinden faydalanmak isteyen üreticiler/üretici örgütleri tarafından yapılan başvuruda;
a) İlave kira desteği için depo kira ücreti faturası esas alınarak,
b) Nakliye desteği için kontrolü sağlanan ELÜS İhraç Formu esas alınarak,
c) Analiz ücreti desteği için üreticiler ve üretici örgütleri tarafından ibraz edilen analiz ücreti faturası veya kasa alındı makbuzu esas alınarak,
ç) Üretici örgütünün başvurusu halinde ise üretici örgütünün ürünlerini aldığı üreticilerin isim, TC/Vergi No, ürün adı, miktarı dikkate alınarak,
TBS’ye girişinin sağlanmasından ve kontrol edilerek onaylanmasından il/ilçe müdürlüğü sorumludur.
İlan ve itiraz
MADDE 11 – (1) Kira destekleme ödemesi yapılacak lisanslı depo işletmelerinin unvanı ve destekleme ödemesine hak kazandığı miktarlar ilgili Bakanlığın internet sayfasında beş iş günü süreyle ilan edilir. Destekleme miktarlarına ilişkin olarak ilanın son gününden itibaren beş iş günü içinde lisanslı depo işletmelerince ilgili Bakanlığa itirazda bulunulabilir.
(2) Üretici veya üretici örgütlerine yapılacak olan ilave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemesine ilişkin hazırlanmış olan icmaller il/ilçe müdürlüğünce beş iş günü askıya çıkartılır. Askı süresinin bitiminden itibaren beş iş günü süresince itirazlar değerlendirilerek karara bağlanır ve itiraz sahibine bilgi verilir.
Kira destekleme ödemeleri şekli ve planı
MADDE 12 – (1) Kira destekleme ödemeleri; Kararda belirtilen ürünler ve destekleme miktarları (TL/ton/ay) üzerinden ilgili Bakanlıkça hesaplanır.
(2) Kira destekleme ödemelerine ilişkin dönemin bitimini izleyen ay içinde Ek-2’de yer alan Lisanslı Depo İşletmelerine Yapılacak Kira Destekleme Ödemesi Genel İcmali ilgili Bakanlıkça hazırlanıp onaylanarak ödemeye esas olmak üzere yazılı olarak Bakanlığa iletilir.
İlave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemeleri şekli ve planı
MADDE 13 – (1) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemelerine dair Ek-4’te yer alan Üretici/Üretici Örgütüne Ödenecek İlave Kira, Nakliye ve Analiz Ücreti Desteği İcmali il müdürlüğü tarafından hazırlanıp onaylanarak; dönemi takip eden üçüncü ayın son günü mesai saati bitimine kadar (Ocak/Temmuz) ödemeye esas olmak üzere yazılı olarak Genel Müdürlüğe gönderilir.
(2) Destekleme ödemeleri, il müdürlüğünce gönderilen ödemeye esas icmaller doğrultusunda Genel Müdürlükçe üretici/üretici örgütlerine yapılır.
(3) Hakkında idari inceleme ve/veya soruşturma başlatılan ya da yargıya intikal eden üretici ve üretici örgütlerinin destekleme ödeme icmallerinde yer alabilmesi için sürecin destekleme ödemesi yapılmasına engel olmayacak bir netice ile tamamlanması gerekir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Finansman ve ödemeler
MADDE 14 – (1) Destekleme ödemeleri için gerekli finansman, Bakanlığın tarımsal destekleme bütçesinden karşılanır.
(2) Bu Tebliğin uygulanmasıyla ilgili olarak Bankaya hizmetlerinden dolayı, ödenen destekleme tutarının % 0,2’si komisyon olarak ayrıca ödenir.
(3) Bu Tebliğ kapsamında yapılan destekleme ödemeleri kamu kaynağı olduğundan hak sahibinin hesabına aktarılmadan önce haciz/icra, temlik ve benzeri işlemler yapılmaz.
Desteklemeden faydalanamayacaklar
MADDE 15 – (1) Kira destekleme ödemelerinde ilgili Bakanlıkça gerçeğe aykırı belge ibraz ettiği tespit edilen lisanslı depo işletmeleri ile ilave kira, nakliye ve analiz ücreti desteklerinde il/ilçe müdürlüğünce gerçeğe aykırı belge düzenlediği/ibraz ettiği tespit edilen üreticiler, üretici örgütleri ve lisanslı depo işletmeleri destekleme ödemelerinden faydalanamazlar.
(2) 5488 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi gereği haklarında beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmamaları yönünde karar verilenler cezalı oldukları süre zarfında bu Tebliğde anılan destekleme ödemelerinden faydalanamazlar.
Cezai sorumluluklar, haksız ödemelerin geri alınması ve hak mahrumiyeti
MADDE 16 – (1) Destekleme ödemelerinin denetimini sağlayacak tedbirleri almaya Bakanlık yetkilidir. Bakanlık bu amaçla yapılacak çalışmalarda kullanılmak üzere ihtiyaç duyulabilecek her türlü bilgi ve belgeyi ilgili Bakanlık, lisanslı depo işletmeleri, EKK, yetkili sınıflandırıcılar, kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden isteyebilir. İstenen bilgi ve belgeler eksiksiz ve doğru olarak istenilen süre içerisinde Bakanlığa verilir. İlgili Bakanlığın; haksız ödemeye neden olan iş ve işlemlerle ilgili olarak Kanundan kaynaklanan denetim, inceleme, değerlendirme ve sonuçlandırma yetkileri saklıdır. İlgili Bakanlık bu konuda gerekli tedbirleri alır. Kira desteği uygulamasına yönelik ortaya çıkabilecek şikayet, itiraz ve başvurular ilgili Bakanlıkça incelenir ve sonuçlandırılır.
(2) İlgili Bakanlık kira destekleme ödemeleri için düzenlediği ve Bakanlığa ilettiği tüm belgelerin kontrolünden sorumludur. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi sonucunda haksız yere ödemeye neden olanlar ile haksız yere ödemelerden yararlanmak üzere sahte veya içeriği itibarıyla gerçek dışı belge düzenleyen ve kullananlar hakkında gerekli cezai, hukuki ve idari işlemlerin başlatılması ilgili Bakanlığın sorumluluğundadır.
(3) Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak, ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak faizi ile birlikte, anılan Kanun hükümlerine göre geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında gerçek dışı beyan ve belge düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulurlar.
(4) Kira, ilave kira, nakliye ve analiz ücreti desteği ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilenler ile idari hata sonucu sehven yapılan fazla ödemeyi, kira desteği ödemelerinde Genel Müdürlüğün, ilave kira, nakliye ve analiz ücreti desteği ödemelerinde il/ilçe müdürlüğünün geri ödeme talebine rağmen iade etmeyenler hakkında 6183 sayılı Kanun hükümlerine göre işlem yapılır ve bunlar beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar.
(5) EKK, lisanslı depo işletmelerince oluşturulan elektronik ürün senetleri çerçevesinde, lisanslı depoların günlük doluluk durumlarını kendi nezdindeki kayıtları esas alarak doğru bir şekilde ilgili Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür. EKK nezdindeki bilgiler ile ilgili Bakanlığa gönderilen doluluk durumları arasındaki farklılıklardan ve ELÜS İhraç Formunun doğruluğunun kontrolü amacıyla, TBS’ye gerekli veri akışının çevrim içi olarak sağlanması ile ilgili doğrulama hatasından kaynaklanan haksız kira destekleme ödemelerinden EKK sorumludur.
(6) Lisanslı depoda mevcut olmayan ürün ve/veya mevcut ürün miktarının üzerinde ELÜS düzenlenmesi nedeniyle yapılacak haksız destek ödemelerinden, ilave kira ve nakliye destekleme ödemesinden faydalanmak üzere üretici/üretici örgütü adına düzenlenen belgelerin doğruluğundan ve buna ilişkin belgeleri il/ilçe müdürlüğüne belirtilen süre içerisinde ibraz etmekten lisanslı depo işletmeleri sorumludur. Bu durumda lisanslı depo işletmesi, ortakları, yöneticileri ve personeli hakkında mevzuatta belirtilen hukuki, idari ve cezai yaptırımların uygulanmasına ilişkin gerekli işlemler gerçekleştirilir.
(7) Analiz ücreti desteklemelerinde, yapılan analizlere ilişkin bilgilerin hatalı olması halinde yetkili sınıflandırıcı sorumludur. Bu durumda yetkili sınıflandırıcı yöneticileri ve personeli hakkında mevzuatta belirtilen hukuki, idari ve cezai yaptırımların uygulanmasına ilişkin gerekli işlemler gerçekleştirilir.
(8) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemesinden faydalanmak üzere il/ilçe müdürlüğüne teslim ettiği belgelerin doğruluğundan üretici/üretici örgütleri sorumludur. Bu durumda üretici örgütleri yöneticileri ve üreticiler hakkında mevzuatta belirtilen hukuki, idari ve cezai yaptırımların uygulanmasına ilişkin gerekli işlemler gerçekleştirilir.
(9) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemelerinden faydalanmak isteyen üretici/üretici örgütlerinin il/ilçe müdürlüğüne ibraz ettiği belgelerin kontrolünden, TBS veri tabanına eksiksiz ve doğru girilmesinden, ödemeye esas icmallerin eksiksiz ve doğru düzenlenmesinden, bu Tebliğ ve uygulama rehberi çerçevesinde belirtilen sürelere uyulmasından, il/ilçe müdürlüğü sorumludur. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyerek haksız yere ödemeye neden olanlar ile haksız yere ödemelerden yararlanmak üzere sahte veya içeriği itibarıyla gerçek dışı belge düzenleyen ve kullananlar hakkında gerekli idari, hukuki ve cezai işlemler il/ilçe müdürlüğünce yapılır.
Yürürlükten kaldırılan tebliğ
MADDE 17 – (1) 27/10/2018 tarihli ve 30578 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Lisans Alarak Faaliyet Gösteren Depolarda Muhafaza Edilen Tarımsal Ürünler İçin Kira, İlave Kira, Nakliye ve Analiz Ücreti Destekleme Ödemesi Yapılması Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2018/38) yürürlükten kaldırılmıştır.
Geçiş hükmü
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Bu Tebliğin 17 nci maddesi ile yürürlükten kaldırılan Tebliğ hükümlerince yapılmış olan müracaatlar, 27/10/2018 tarihli ve 30578 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Lisans Alarak Faaliyet Gösteren Depolarda Muhafaza Edilen Tarımsal Ürünler İçin Kira, İlave Kira, Nakliye ve Analiz Ücreti Destekleme Ödemesi Yapılması Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2018/38) hükümleri çerçevesinde sonlandırılır.
Yürürlük
MADDE 18 – (1) Bu Tebliğ 17/10/2019 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 19 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütür.
Kaynak: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/03/20200320-6.htm
LİSANS ALARAK FAALİYET GÖSTEREN DEPOLARDA MUHAFAZA EDİLEN
TARIMSAL ÜRÜNLER İÇİN KİRA, İLAVE KİRA, NAKLİYE VE ANALİZ
ÜCRETİ DESTEKLEME ÖDEMESİ YAPILMASI HAKKINDA
TEBLİĞ (TEBLİĞ NO: 2018/38)
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Tebliğ, üreticilerin sağlıklı ve sigortalı depo imkanına kavuşmasını, ürünlerini fiyatların düşük olduğu hasat dönemlerinde ellerinden çıkarmak zorunda kalmamasını, tarıma dayalı ticaret ve sanayi sektöründeki işletmelerin ihtiyaç duydukları ürünler için depo inşa etmeksizin talep edilen miktar, tür ve kalitedeki ürüne istenen zamanda kolaylıkla ve güvenilir bir şekilde ulaşabilmelerini amaçlayan lisanslı depoculuk sisteminin desteklenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla hazırlanmıştır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Tebliğ, lisanslı depo işletmelerine yapılacak kira, ilave kira ile üretici ve üretici örgütlerine yapılacak nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemelerinde görev alacak kurum ve kuruluşların görev ve sorumlulukları ile destekleme ödemelerinin yapılmasına yönelik usul ve esasları kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Tebliğ, 18/4/2006 tarihli ve 5488 sayılı Tarım Kanununun 19 uncu maddesi ile 30/9/2014 tarihli ve 2014/6849 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Tarımsal Ürünlerin 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Çerçevesinde Lisans Alarak Faaliyet Gösteren Depolarda Muhafaza Edilmesi Halinde Kira Destekleme Ödemesi Yapılmasına İlişkin Karara dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Tebliğde geçen;
a) Bakanlar Kurulu Kararı: 30/9/2014 tarihli ve 2014/6849 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Tarımsal Ürünlerin 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanunu Çerçevesinde Lisans Alarak Faaliyet Gösteren Depolarda Muhafaza Edilmesi Halinde Kira Destekleme Ödemesi Yapılmasına İlişkin Kararı,
b) Bakanlık: Tarım ve Orman Bakanlığını,
c) Banka: T.C. Ziraat Bankası A.Ş.’yi,
ç) Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS): Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçilerin kayıt altına alındığı tarımsal veri tabanını,
d) Elektronik kayıt kuralları: Elektronik ürün senetlerinin oluşturulmasına, bu senetlere bağlı tüm hak ve yükümlülükler ile işlemlerin ilgili taraflar itibarıyla kayden izlenmesine ilişkin EKK’nın önerisi üzerine ilgili Bakanlıkça belirlenen usul ve esasları,
e) Elektronik Kayıt Kuruluşu (EKK): Elektronik ürün senetlerinin sistem üzerinden oluşturulmasını sağlamak, bu senetlere bağlı tüm hak ve yükümlülükler ile işlemleri ilgili taraflar itibarıyla kayden izlemek amacıyla ilgili Bakanlıktan lisans almış anonim şirketi,
f) Elektronik ürün senedi (ELÜS): Lisanslı depo işletmesince, elektronik kayıt kurallarına uygun olarak sistem üzerinde oluşturulan elektronik kaydı,
g) ELÜS İhraç Formu: Lisanslı depo işletmesi tarafından düzenlenen ve elektronik ürün senedinin temsil ettiği ürüne ilişkin bilgileri içeren delil niteliğini haiz matbu belgeyi,
ğ) Genel Müdürlük: Tarım Reformu Genel Müdürlüğünü,
h) İl/ilçe müdürlüğü: Tarım ve Orman il/ilçe müdürlüğünü,
ı) İlgili Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
i) İzin belgesi: Lisanslı depo işletmesinin, deposuyla ilgili olarak 3/7/2015 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununa göre tarım arazilerinin amaç dışı kullanımına yönelik gerekli izinleri almış olduğuna dair belgeyi,
j) Kanun: 10/2/2005 tarihli ve 5300 sayılı Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuk Kanununu,
k) Lisans: İlgili Bakanlıkça verilen faaliyet iznini gösterir belgeyi,
l) Lisanslı depo: Kanun kapsamında tarım ürünlerinin sağlıklı koşullarda muhafaza ve ticari amaçla depolanması hizmetlerini sağlayan tesisleri,
m) Lisanslı depo işletmesi: Kanun kapsamında ürünlerin depolanmasıyla iştigal eden ve geçerli bir lisans belgesine sahip anonim şirketi,
n) Sistem: Elektronik ürün senetlerine ilişkin işlemlerin elektronik ortamda yapılmasını sağlamak üzere Elektronik Kayıt Kuruluşu tarafından kurulan ve işletilen veri tabanını,
o) TBS: Tarım Bilgi Sistemini,
ö) Üretici: Mal sahibi, kiracı, yarıcı veya ortakçı olarak devamlı ya da en az bir üretim dönemi veya yetiştirme devresi tarımsal üretim yapan gerçek ve tüzel kişileri,
p) Üretici örgütü: 29/6/2004 tarihli ve 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanununa göre kurulmuş üretici birlikleri, 18/4/1972 tarihli ve 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri Kanununa göre kurulan Tarım Kredi Kooperatifleri ve Birlikleri ve/veya 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununa göre kurulmuş ve kuruluşuna Bakanlıkça izin verilen üretici örgütlerini,
r) Üretim yılı: Tek yıllık ürün türleri için ürünün hasat edildiği yılı, çok yıllık ürün türleri için ekim dikim tarihi ile son hasat tarihi arasındaki her bir yılı,
s) Yetkili sınıflandırıcı: Tarım ürünlerini analiz eden, ürünün nitelik ve özelliklerini belirleyen, standartlara uygun olarak sınıflandıran ve bu durumu belgelendiren laboratuvarları işleten ilgili Bakanlıktan lisans almış gerçek ve tüzel kişileri,
ş) Yönetmelik: 8/10/2005 tarihli ve 25960 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yetkili Sınıflandırıcıların Lisans Alma, Faaliyet ve Denetimi Hakkında Yönetmeliği,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Destekleme Esasları
Desteklenecek ürünler
MADDE 5 – (1) Lisanslı depolarda muhafaza edilen buğday, arpa, çavdar, yulaf, mısır, çeltik, pirinç, mercimek, nohut, fasulye, bezelye, ayçiçeği, pamuk, fındık, zeytin, zeytinyağı, kuru kayısı, Antep fıstığı, kuru üzüm ve kuru incir için kira, ilave kira, nakliye, analiz ücreti destekleme ödemesi yapılır.
Destekleme miktarları
MADDE 6 – (1) Lisanslı depolarda muhafaza edilen; Tablo 1’de yer alan ürünler için Tabloda belirtilen miktarda, Tablo 2’de yer alan ürünler için ise aylık ton başına 10 TL’yi geçmemek üzere ilgili Bakanlıkça onaylanacak kira ücretlerinin % 50’si oranında kira desteği verilir.
(2) Kira destekleme ödemeleri, lisanslı depo işletmelerine yapılır.
(3) ÇKS’ye kayıtlı üreticiler ile üretici örgütlerinin ÇKS’ye kayıtlı üreticilerden aldıkları ürünlerini Kanun çerçevesinde lisans alarak faaliyet gösteren depolarda muhafaza eden lisanslı depo işletmelerine, Tablo 1’de yer alan ürünler için Tabloda belirtilen miktarda, Tablo 2’de yer alan ürünler için ise aylık ton başına 10 TL’yi geçmemek üzere ilgili Bakanlıkça onaylanacak kira ücretlerinin tamamını karşılayacak şekilde, 2018 yılı hasat döneminden başlamak üzere her üretim yılına ait ürün için en fazla altı ay süre ile ilave kira desteği verilir. Altı aylık sürenin belirlenmesinde, ilgili Bakanlıkça her ürün için kararlaştırılan ve ilgili Bakanlığın resmi internet sitesinde ilan edilen depolama döneminin başlangıç tarihleri esas alınır. Kira desteği ile ilave kira desteği toplamı ilgili Bakanlıkça onaylanacak kira ücret tarifesinin üzerinde olamaz.
(4) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti desteğinden faydalanabilmek için; mevcut üretim yılına ait ürünlerin, depolama döneminin başlangıç tarihi ile içinde bulunulan yılın son günü (31 Aralık) arasında lisanslı depoya girmiş olması şartı aranır.
(5) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti desteğinden faydalanılan ÇKS’de kayıtlı üretim miktarı için bir defadan fazla nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemesi yapılmaz.
(6) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti desteklemesine tabi ürün cinsi ve miktarı ÇKS’de kayıtlı üretim bilgileri ile uyumlu olmalıdır.
(7) İlave kira desteğinden yararlanan üreticiler ile üretici örgütleri nakliye ve analiz ücreti desteğinden de yararlanabilirler.
(8) İlave kira desteğinden yararlanan üreticiler ile üretici örgütlerine, ürünlerini Kanun çerçevesinde lisans alarak faaliyet gösteren depolarda muhafaza etmeleri durumunda ürün miktarı üzerinden ton başına KDV dahil 25 TL nakliye desteği verilir.
(9) İlave kira desteğinden yararlanan üreticiler ile üretici örgütlerine, ürünlerini Kanun çerçevesinde lisans alarak faaliyet gösteren depolarda muhafaza etmeleri durumunda, depolanacak ürünlerin lisanslı depoya tesliminden önce yetkili sınıflandırıcılarca ürünün cinsine göre Yönetmelik hükümlerince yapılacak analiz başına KDV dahil 25 TL’yi geçmemek üzere, ilgili Bakanlıkça onaylanacak yetkili sınıflandırıcı ücret tarifesine göre analiz ücreti desteği verilir.
(10) İlave kira destekleme ödemeleri, üretici/üretici örgütlerinin müracaatlarına istinaden lisanslı depo işletmelerine yapılır. Nakliye ve analiz ücreti desteği ödemeleri ise;
a) Bireysel olarak başvuran üreticiler için doğrudan üreticilere,
b) Aracılık yapmak suretiyle üreticilerden aldıkları ürünleri lisanslı depo işletmelerine getiren üretici örgütleri için aracılık edilen üreticilere,
c) Üretici örgütlerinin mülkiyetine alarak getirdiği ürünler için doğrudan üretici örgütlerine,
yapılır.
(11) Kira/ilave kira desteklemelerinde bir aylık süre otuz gün olarak dikkate alınır ve gün esaslı olarak hesaplama yapılır.
(12) Destekleme ödemelerinde küsuratlı sayılarda, virgülden sonraki iki hane dikkate alınır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Uygulama
Görevli kurum ve kuruluşlar
MADDE 7 – (1) Kira destekleme ödemelerine ilişkin işlemler, ilgili Bakanlık ve Genel Müdürlük tarafından yürütülür. İlave kira, nakliye, analiz ücreti destekleme ödemelerine ilişkin işlemler, Genel Müdürlük ve il/ilçe müdürlüğü tarafından yürütülür.
Ödeme dönemleri ve müracaat
MADDE 8 – (1) Kira destekleme ödemeleri 1 Ocak-31 Mart, 1 Nisan-30 Haziran, 1 Temmuz-30 Eylül ve 1 Ekim-31 Aralık tarihleri arasında olmak üzere üçer aylık dönemler halinde yılda dört döneme ilişkin olarak yapılır. Her bir döneme ait müracaatlar (Ek-1), lisanslı depo işletmelerince dönemi takip eden ayın 10 uncu günü mesai saati bitimine kadar ilgili Bakanlığa yapılır. Son başvuru günü resmi tatil gününe rastladığında izleyen ilk işgünü mesai saati bitimine kadar müracaat edilebilir. Lisanslı depo işletmesinin ilk müracaatı izin belgesi ile birlikte yapılır.
(2) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemeleri, 1 Mayıs-31 Ekim, 1 Kasım-30 Nisan tarihleri arasında olmak üzere altışar aylık dönemler halinde yılda iki döneme ilişkin olarak yapılır.
a) Her bir döneme ait ilave kira desteği müracaatları (Ek-4), ürünlerini lisanslı depolarda muhafaza eden üretici/üretici örgütleri tarafından, lisanslı depo işletmesince üretici/üretici örgütü adına düzenlenmiş; üzerinde isim/unvan, TC/Vergi No, fatura düzenlenme tarihi, fatura tutarı, ürün adı, ürün miktarı, ürünün depoya giriş tarihi ve ürünün depoda kaldığı gün sayısı bilgilerinin yer aldığı depo kira ücreti faturası ile birlikte, dönemi takip eden ayın son günü mesai saati bitimine kadar il/ilçe müdürlüğüne yapılır.
b) Nakliye desteği müracaatları (Ek-5), aynı zamanda ilave kira desteği müracaatında bulunan üretici/üretici örgütleri tarafından; ELÜS İhraç Formu ile dönemi takip eden ayın son günü mesai saati bitimine kadar il/ilçe müdürlüğüne yapılır.
c) Analiz ücreti desteği müracaatları (Ek-6), aynı zamanda ilave kira desteği müracaatında bulunan üretici/üretici örgütleri tarafından; üretici/üretici örgütü adına yetkili sınıflandırıcı tarafından düzenlenmiş ve üzerinde tarih, seri/sıra no, ürün adı, miktarı, analiz sayısı, birim fiyatı, analiz ücreti tutarı bilgilerinin yer aldığı analiz ücreti faturası veya aynı bilgilerin yer aldığı kasa alındı makbuzunun aslı ile birlikte, dönemi takip eden ayın son günü mesai saati bitimine kadar il/ilçe müdürlüğüne yapılır.
(3) Başvurunun üretici örgütü tarafından yapılması halinde; üretici örgütü, lisanslı depo işletmesine teslim edilen ürünleri aldığı üreticilere ait isim, TC/Vergi No, ürün cinsi, ürün miktarı bilgilerini içeren listeyi onaylayarak il/ilçe müdürlüğüne teslim etmekle yükümlüdür.
(4) İl/ilçe müdürlüğü, dönemi takip eden ikinci ayın (Aralık/Haziran) 15 inci günü mesai saati bitimine kadar müracaat ekinde yer alan bilgi ve belgelerin TBS üzerinden girişini yapar. Son müracaat/TBS üzerinden giriş günü resmi tatil gününe rastladığında izleyen ilk işgünü mesai saati bitimine kadar müracaat edilebilir/giriş yapılabilir.
Elektronik Kayıt Kuruluşunun yükümlülüğü
MADDE 9 – (1) Kira desteğinin verilmesinde Elektronik Kayıt Kuruluşu kayıtları esas alınır.
(2) Elektronik Kayıt Kuruluşunca, kira destekleme ödemelerine ilişkin dönemin bitimini takip eden ayın 10 uncu günü mesai saati bitimine kadar, döneme ilişkin gün sonu bazında doluluk durumlarını ve lisanslı depo işletmelerine ödenmesi gereken kira desteği miktarlarını içeren bir rapor ilgili Bakanlığa gönderilir. Ayın 10 uncu günü resmi tatil gününe rastladığında bu rapor izleyen ilk işgünü mesai saati bitimine kadar gönderilebilir.
(3) Nakliye desteğine esas ELÜS İhraç Formunun doğruluğunun kontrolü amacıyla, Elektronik Kayıt Kuruluşu, TBS’ye gerekli veri akışını çevrimiçi olarak sağlar.
İl/ilçe müdürlüğünün yükümlülüğü
MADDE 10 – (1) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti desteğinden faydalanmak isteyen üreticiler ile üretici örgütleri tarafından teslim edilen belgelere istinaden il/ilçe müdürlüğü tarafından Bakanlık TBS’ye aşağıda belirtilen verilerin girişi sağlanır:
a) İlave kira desteği için; depo kira ücreti faturası esas alınarak; üretici/üretici örgütünün isim/unvan, TC/Vergi No, fatura düzenlenme tarihi, fatura tutarı, ürün adı, ürün miktarı, ürünün depoya giriş tarihi, ürünün teslim edildiği lisanslı depo işletmesi ve ürünün depoda kaldığı gün sayısı bilgileri,
b) Nakliye desteği için; kontrolü sağlanan ELÜS İhraç Formu esas alınarak; ürünün teslim edildiği lisanslı depo işletmesi, üretici/üretici örgütüne ait isim/unvan, TC/Vergi No, ili/ilçesi, ürün adı, ürün miktarı, teslim tarihi,
c) Analiz ücreti desteği için; üreticiler ve üretici örgütleri tarafından ibraz edilen analiz ücreti faturası veya kasa alındı makbuzu esas alınarak; üretici/üretici örgütüne ait isim/unvan, TC/Vergi No, tarih, seri/sıra no, ürün adı, miktarı, analiz sayısı, analiz birim fiyatı, analiz ücreti tutarı,
ç) Üretici örgütünün bu Tebliğ ile tanımlanan üretici örgütü kapsamında olması halinde; üretici örgütünün ürünlerini aldığı üreticilerin isim, TC/Vergi No, ürün adı, miktarı.
(2) İlave kira destekleme ödemelerinde, depo kira ücreti faturası üzerinden girişi yapılan bilgilerin;
a) Üreticiler ile üretici örgütleri tarafından ürünleri alınan üreticilerin ÇKS kaydının bulunması,
b) Lisanslı depo işletmesine teslim edilen ürün ile kayıtlı ürün cinsinin uyumlu olması,
c) Üreticiler ile üretici örgütleri tarafından ürünleri alınan üreticilerin ürün miktarlarının ÇKS’de kayıtlı üretim miktarını aşmaması,
ç) Ürünün depoya girişinin depolama takvimiyle uyumlu olması,
d) Depoda kalma sürelerinin altı aylık süreyi aşmaması,
e) Depo kira ücretinden ilave kira desteği miktarının eksik tahsil edilip edilmediğinin belirlenmesi,
amacıyla TBS üzerinden kontrolü sağlanır.
(3) Nakliye destekleme ödemelerinde; ELÜS İhraç Formu üzerinden girişi yapılan bilgilerin;
a) Bireysel başvuran üreticiler ile üretici örgütleri tarafından ürünleri alınan üreticilerin ÇKS kaydının bulunması,
b) Lisanslı depo işletmesine teslim edilen ürün ile kayıtlı ürün cinsinin uyumlu olması,
c) Üreticiler ile üretici örgütleri tarafından ürünleri alınan üreticilerin ürün miktarlarının ÇKS’de kayıtlı üretim miktarını aşmaması,
ç) Ürünün depoya girişinin depolama takvimiyle uyumlu olması,
amacıyla TBS üzerinden kontrolü sağlanır.
(4) Analiz ücreti destekleme ödemelerinde; analiz ücreti faturası veya kasa alındı makbuzu üzerinden girişi yapılan bilgilerin;
a) Bireysel başvuran üreticiler ile üretici örgütleri tarafından ürünleri alınan üreticilerin ÇKS kaydının bulunması,
b) Lisanslı depo işletmesine teslim edilen ürün ile kayıtlı ürün cinsinin uyumlu olması,
c) Üreticiler ile üretici örgütleri tarafından ürünleri alınan üreticilerin ürün miktarlarının ÇKS’de kayıtlı üretim miktarını aşmaması,
ç) Ürünün depoya girişinin depolama takvimiyle uyumlu olması,
amacıyla TBS tarafından kontrolü sağlanır.
(5) Girişlerin tamamlanmasını takiben içinde bulunulan ayın (Aralık/Haziran) son günü mesai saati bitimine kadar;
a) Her bir lisanslı depo işletmesine TBS üzerinden kontrolü gerçekleştirilen verilere dayanarak ödenmesi gereken ilave kira desteği miktarlarını (Ek-7),
b) Lisanslı depo işletmelerine yapılacak ilave kira destekleme ödemesine ilişkin lisanslı depo detayında genel icmalini (Ek-8),
c) TBS üzerinden kontrolü gerçekleştirilen verilere dayanarak, ELÜS İhraç Formunda yer alan ürün miktarı üzerinden üretici ve üretici örgütlerine ödenmesi gereken nakliye destek miktarlarını (Ek-9),
ç) TBS üzerinden kontrolü gerçekleştirilen verilere dayanarak üretici ve üretici örgütlerine ödenmesi gereken analiz ücreti destek miktarlarını (Ek-10),
d) Her bir lisanslı depo işletmesine TBS üzerinden kontrolü gerçekleştirilen verilere dayanarak üretici/üretici örgütüne iadesi sağlanması gereken ilave kira desteği miktarlarını (Ek-11),
içeren icmaller TBS üzerinden oluşturulur.
İlan ve itiraz
MADDE 11 – (1) Kira destekleme ödemesi yapılacak lisanslı depo işletmelerinin unvanı ve destekleme ödemesine hak kazandığı miktarlar ilgili Bakanlığın internet sayfasında beş işgünü süreyle ilan edilir. Destekleme miktarlarına ilişkin olarak ilanın son gününden itibaren beş işgünü içinde lisanslı depo işletmelerince ilgili Bakanlığa itirazda bulunulabilir.
(2) İlave kira destekleme ödemesi yapılacak lisanslı depo işletmeleri ile nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemesi yapılacak üretici örgütlerinin unvanı, üreticilerin isimleri ve destekleme ödemesine hak kazandığı miktarları gösterir destek bazında düzenlenen icmaller (Ek 7, 8, 9, 10, 11) il/ilçe müdürlüğünde beş işgünü süreyle askıya çıkarılır. Askıya çıkma tarihi ve saati ile askıdan indirme tarihi ve saati tutanağa bağlanır. Tutanak il/ilçe müdürü tarafından güncel tarihle imzalanır. Askı süresi ve askı süresinin bitimini takip eden üç işgünü içinde yapılacak itirazlar il/ilçe müdürlüğü tarafından değerlendirilir. Bu değerlendirmenin sonucunda karara bağlanamayan itirazlar öncelikle il müdürlüğü tarafından incelenir. İl müdürlüğü tarafından da karara bağlanamaması durumunda Genel Müdürlüğe iletilir. Askı ve itiraz süresince herhangi bir itiraz olmaması halinde icmallerdeki bilgiler doğru kabul edilir.
(3) Askı ve itiraz süresi boyunca askıdaki icmal bilgilerine dair ilgililer tarafından yapılacak itirazların il/ilçe müdürlüğüne yazılı olarak yapılması şarttır.
(4) TBS’den alınan icmaller (Ek 7, 8, 9, 10, 11) askıya itiraz süresinin bitiminden itibaren beş işgünü içinde ilçe müdürlüğünce düzenlenip onaylandıktan sonra il müdürlüğüne gönderilir. Bu icmaller ve merkez ilçe icmalleri il müdürlüğü tarafından kontrol edilir.
(5) İlçe müdürlüğünden alınan icmallerde gerçeğe aykırılık olması ya da il müdürlüğüne intikal eden şikâyet ve/veya ihbar olması durumunda, il müdürlüğünce bu konular değerlendirilir. Çözüme kavuşturulamayan konular Genel Müdürlüğe gönderilir.
(6) Çözüme kavuşturulmak üzere Genel Müdürlüğe gönderilen itiraz, şikâyet ve/veya ihbar olması durumunda, konu Genel Müdürlükçe sonuçlandırılmadıkça ilgililer hakkında icmal düzenlenmez.
Kira destekleme ödemeleri şekli ve planı
MADDE 12 – (1) Kira destekleme ödemeleri; ürün bazında ve Bakanlar Kurulu Kararında belirtilen destekleme miktarları (TL/ton/ay) üzerinden ilgili Bakanlıkça hesaplanır.
(2) Kira destekleme ödemelerine ilişkin dönemin bitimini izleyen ay içinde ödeme icmali ilgili Bakanlıkça her bir lisanslı depo işletmesi için ayrı ayrı (Ek-2) ve genel icmal tablosu (Ek-3) şeklinde hazırlanıp onaylanarak elektronik ortamda ve ödemeye esas olmak üzere yazılı olarak Bakanlığa iletilir.
(3) Dönemlere dair kira destekleme ödemeleri, ilgili Bakanlığın hazırlayıp onayladığı ödeme icmalinin Bakanlığa intikalinden itibaren gerçekleştirilir.
(4) Genel Müdürlük tarafından, onaylı ödeme icmalleri Bankaya gönderilir.
(5) Banka tarafından kira destekleme ödemeleri, ödeme icmali esas alınarak lisanslı depo işletmelerine ait banka hesap numaralarına aktarılır.
(6) İlgili Bakanlıkça hakkında idari inceleme ve/veya soruşturma başlatılan ya da yargıya intikal eden destekleme ödemelerinde ilgili lisanslı depo işletmesinin ödeme icmallerinde yer alabilmesi için sürecin kira destekleme ödemesi yapılmasına engel olmayacak bir netice ile tamamlanması beklenir.
İlave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemeleri şekli ve planı
MADDE 13 – (1) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemelerine dair; ilçe müdürlüğü tarafından gönderilen icmaller (Ek 7, 8, 9, 10) il müdürlüğü tarafından hazırlanıp onaylanarak; dönemi izleyen üçüncü ayın son günü mesai saati bitimine kadar (Ocak/Temmuz); elektronik ortamda ve ödemeye esas olmak üzere yazılı olarak Genel Müdürlüğe gönderilir.
(2) Lisanslı depo işletmelerince depo kira ücretinden eksik tahsil edilmeyen ilave kira desteğinin ilgili üretici/üretici örgütlerine iadesinin sağlanması için; Ek-11’de yer alan icmal, il müdürlüğü tarafından dönemi izleyen üçüncü ayın son günü mesai saati bitimine kadar (Ocak/Temmuz) ilgili lisanslı depo işletmelerine resmi yazı ekinde gönderilir.
(3) Destekleme ödemeleri, il müdürlüğünün hazırlayıp onayladığı ödeme icmalinin Genel Müdürlüğe intikalinden itibaren gerçekleştirilir.
(4) Genel Müdürlük tarafından, onaylı ödeme icmalleri Bankaya gönderilir. Banka tarafından ödeme icmalleri esas alınarak; ilave kira destekleme ödemeleri lisanslı depo işletmelerine ait banka hesap numaralarına, nakliye ve analiz ücreti desteği ödemeleri ise üreticiler ve üretici örgütleri adına açılan veya açılacak olan banka hesap numaralarına aktarılır.
(5) Hakkında idari inceleme ve/veya soruşturma başlatılan ya da yargıya intikal eden lisanslı depo işletmesinin, üretici ve üretici örgütlerinin destekleme ödeme icmallerinde yer alabilmesi için sürecin destekleme ödemesi yapılmasına engel olmayacak bir netice ile tamamlanması gerekir.
Lisanslı depo işletmesinin yükümlülüğü
MADDE 14 – (1) Lisanslı depo işletmeleri; il müdürlüğü tarafından kendilerine tebliğ edilen Ek-11’de yer alan icmali esas alarak, iadesi sağlanması gereken ilave kira desteği miktarlarını ilgili üretici/üretici örgütlerine iade etmekle yükümlüdür. İade işleminin yapıldığına ilişkin belgeler, lisanslı depo işletmeleri tarafından ilave kira desteğinin hesaplarına aktarılmasını müteakip otuz gün içerisinde il müdürlüğüne ibraz edilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Finansman ve ödemeler
MADDE 15 – (1) Destekleme ödemeleri için gerekli finansman, Bakanlığın tarımsal destekleme bütçesinden karşılanır.
(2) Bakanlar Kurulu Kararına istinaden Bankaya hizmet karşılığı olarak, ödenen destekleme tutarının % 0,2’si Bakanlık tarafından komisyon olarak ayrıca ödenir.
(3) Bu karar kapsamında yapılan destekleme ödemeleri kamu kaynağı olduğundan hak sahibinin hesabına aktarılmadan önce haciz/icra, temlik ve benzeri işlemler yapılmaz.
Desteklemeden faydalanamayacaklar
MADDE 16 – (1) Kira destekleme ödemelerinde ilgili Bakanlıkça gerçeğe aykırı belge ibraz ettiği tespit edilen lisanslı depo işletmeleri ile ilave kira, nakliye ve analiz ücreti desteklerinde il/ilçe müdürlüğünce gerçeğe aykırı belge düzenlediği/ibraz ettiği tespit edilen üreticiler, üretici örgütleri ve lisanslı depo işletmeleri destekleme ödemelerinden faydalanamazlar.
(2) İl müdürlüğü tarafından kendilerine tebliğ edilen, üretici/üretici örgütlerine iade etmekle yükümlü oldukları ilave kira ücretini ilgili üretici/üretici örgütlerine iade etmeyen veya iade ettiğine ilişkin belgeleri il müdürlüğüne ibraz etmeyen lisanslı depo işletmeleri, destekleme ödemelerinden faydalanamazlar.
(3) 18/4/2006 tarihli ve 5488 sayılı Tarım Kanununun 23 üncü maddesi gereği haklarında beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmamaları yönünde karar verilenler cezalı oldukları süre zarfında bu Tebliğde anılan destekleme ödemelerinden faydalanamazlar.
Cezai sorumluluklar, haksız ödemelerin geri alınması ve hak mahrumiyeti
MADDE 17 – (1) Destekleme ödemelerinin denetimini sağlayacak tedbirleri almaya Bakanlık yetkilidir. Bakanlık bu amaçla yapılacak çalışmalarda kullanılmak üzere ihtiyaç duyulabilecek her türlü bilgi ve belgeyi ilgili Bakanlık, lisanslı depo işletmeleri, Elektronik Kayıt Kuruluşu, yetkili sınıflandırıcılar, kamu ve özel sektör kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerden isteyebilir. İstenen bilgi ve belgeler eksiksiz ve doğru olarak istenilen süre içerisinde Bakanlığa verilir. İlgili Bakanlığın; haksız ödemeye neden olan iş ve işlemlerle ilgili olarak Kanundan kaynaklanan denetim, inceleme, değerlendirme ve sonuçlandırma yetkileri saklıdır. İlgili Bakanlık bu konuda gerekli tedbirleri alır. Kira desteği uygulamasına yönelik ortaya çıkabilecek şikayet, itiraz ve başvurular ilgili Bakanlıkça incelenir ve sonuçlandırılır.
(2) İlgili Bakanlık kira destekleme ödemeleri için düzenlediği ve Bakanlığa ilettiği tüm belgelerin kontrolünden sorumludur. Bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi sonucunda haksız yere ödemeye neden olanlar ile haksız yere ödemelerden yararlanmak üzere sahte veya içeriği itibarıyla gerçek dışı belge düzenleyen ve kullananlar hakkında gerekli cezai, hukuki ve idari işlemlerin başlatılması ilgili Bakanlığın sorumluluğundadır.
(3) Haksız yere yapılan destekleme ödemeleri, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak, ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak faizi ile birlikte, anılan Kanun hükümlerine göre geri alınır. Haksız ödemenin yapılmasında gerçek dışı beyan ve belge düzenleyen gerçek ve tüzel kişiler, geri alınacak tutarların tahsilinde müştereken sorumlu tutulurlar.
(4) Kira, ilave kira, nakliye ve analiz ücreti desteği ödemelerinden, idari hata sonucu düzenlenen belgelerle yapılan ödemeler hariç, haksız yere yararlandığı tespit edilenler ile idari hata sonucu sehven yapılan fazla ödemeyi, kira desteği ödemelerinde Genel Müdürlüğün, ilave kira, nakliye ve analiz ücreti desteği ödemelerinde il/ilçe müdürlüğünün geri ödeme talebine rağmen iade etmeyenler ile üretici/üretici örgütlerine iade etmekle yükümlü oldukları ilave kira ücretini ilgili üretici/üretici örgütlerine iade etmeyen lisanslı depo işletmeleri hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre işlem yapılır ve bunlar beş yıl süreyle hiçbir destekleme programından yararlandırılmazlar. İlave kira, nakliye, analiz ücreti desteğinin takibinden il/ilçe müdürlüğü; lisanslı depo işletmelerinin üretici/üretici örgütlerine iade etmekle yükümlü oldukları ilave kira ücretinin ilgili üretici/üretici örgütlerine iadesinin takibinden il müdürlüğü sorumludur.
(5) Elektronik Kayıt Kuruluşu, lisanslı depo işletmelerince oluşturulan elektronik ürün senetleri çerçevesinde, lisanslı depoların günlük doluluk durumlarını kendi nezdindeki kayıtları esas alarak doğru bir şekilde ilgili Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür. Elektronik Kayıt Kuruluşu nezdindeki bilgiler ile ilgili Bakanlığa gönderilen doluluk durumları arasındaki farklılıklardan ve ELÜS İhraç Formunun doğruluğunun kontrolü amacıyla, TBS’ye gerekli veri akışının çevrimiçi olarak sağlanması ile ilgili doğrulama hatasından kaynaklanan haksız kira destekleme ödemelerinden Elektronik Kayıt Kuruluşu sorumludur.
(6) Lisanslı depoda mevcut olmayan ürün ve/veya mevcut ürün miktarının üzerinde elektronik ürün senedi düzenlenmesi nedeniyle yapılacak haksız destek ödemelerinden, ilave kira ve nakliye destekleme ödemesinden faydalanmak üzere üretici/üretici örgütü adına düzenlenen belgelerin doğruluğundan, üretici/üretici örgütlerine iade etmekle yükümlü oldukları ilave kira ücretini ilgili üretici/üretici örgütlerine iade etmekten ve buna ilişkin belgeleri il/ilçe müdürlüğüne belirtilen süre içerisinde ibraz etmekten lisanslı depo işletmeleri sorumludur. Bu durumda lisanslı depo işletmesi, ortakları, yöneticileri ve personeli hakkında mevzuatta belirtilen hukuki, idari ve cezai yaptırımların uygulanmasına ilişkin gerekli işlemler gerçekleştirilir.
(7) Analiz ücreti desteklemelerinde, yapılan analizlere ilişkin bilgilerin hatalı olması halinde yetkili sınıflandırıcı sorumludur. Bu durumda yetkili sınıflandırıcı yöneticileri ve personeli hakkında mevzuatta belirtilen hukuki, idari ve cezai yaptırımların uygulanmasına ilişkin gerekli işlemler gerçekleştirilir.
(8) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemesinden faydalanmak üzere il/ilçe müdürlüğüne teslim ettiği belgelerin doğruluğundan üretici/üretici örgütleri sorumludur. Bu durumda üretici örgütleri yöneticileri ve üreticiler hakkında mevzuatta belirtilen hukuki, idari ve cezai yaptırımların uygulanmasına ilişkin gerekli işlemler gerçekleştirilir.
(9) İlave kira, nakliye ve analiz ücreti destekleme ödemelerinden faydalanmak isteyen üretici/üretici örgütlerinin il/ilçe müdürlüğüne ibraz ettiği belgelerin kontrolünden, TBS veri tabanına eksiksiz ve doğru girilmesinden, ödemeye esas icmallerin eksiksiz ve doğru düzenlenmesinden, bu Tebliğ çerçevesinde belirtilen sürelere uyulmasından, lisanslı depo işletmelerince ilave kira desteğinin ilgili üretici/üretici örgütlerine iadesinin sağlanması amacıyla gerekli iş ve işlemlerin yapılmasından il/ilçe müdürlüğü sorumludur. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyerek haksız yere ödemeye neden olanlar ile haksız yere ödemelerden yararlanmak üzere sahte veya içeriği itibarıyla gerçek dışı belge düzenleyen ve kullananlar hakkında gerekli cezai, hukuki ve idari işlemler il/ilçe müdürlüğünce yapılır.
Yürürlükten kaldırılan tebliğ
MADDE 18 – (1) 17/1/2015 tarihli ve 29239 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Lisans Alarak Faaliyet Gösteren Depolarda Muhafaza Edilen Tarımsal Ürünler İçin Kira Destekleme Ödemesi Yapılması Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2014/62) yürürlükten kaldırılmıştır.
Tamamlanamayan işlemler
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Yürürlükten kaldırılan mevzuat hükümleri çerçevesinde başlatılmış ve bu Tebliğin yayımı tarihinde sonlandırılmamış olan işlemler, 17/1/2015 tarihli ve 29239 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Lisans Alarak Faaliyet Gösteren Depolarda Muhafaza Edilen Tarımsal Ürünler İçin Kira Destekleme Ödemesi Yapılması Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2014/62) hükümleri çerçevesinde sonlandırılır.
Yürürlük
MADDE 19 – (1) Bu Tebliğ 1/1/2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 20 – (1) Bu Tebliğ hükümlerini Tarım ve Orman Bakanı yürütür.
Kaynak: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/10/20181027-10.htm